Agroekoloji: Sürdürülebilir, iklim ve ekosistem dostu tarım-gıda sistemlerine geçiş
Sürdürülebilir tarım üretimini desteklerken bir yandan da çevrenin güçlü bir biçimde yönetilmesini sağlayan bütünsel bir yaklaşım olan agroekoloji, doğa ve ekosistem hizmetleriyle işbirliği yaparak tarlaların esnekliğini ve çeşitliliğini artırır, aynı zamanda tarım-gıda sistemlerinde tam bir dönüşüm sağlama potansiyeline de sahiptir. Agroekoloji, kullanılan bitki türleri ve çeşitlerinden toprak yönetimi uygulamalarına ve mahsul çeşitlendirme stratejilerine, değer zinciri entegrasyonundan yerel olarak uyarlanmış uygulamaları sürdürebilen ve çiftçiler ile tüketiciler için daha büyük pazar fırsatları sağlayabilen iş modellerine kadar bir dizi tarım uygulaması üzerinde etkiye sahiptir. Agroekolojik ilkelerin uygulandığı tarım çalışmalarına örnek olarak organik tarım, tarımsal ormancılık ve karışık tarım verilebilir. Agroekoloji, gezegenin sınırlarına saygılı olan hem sürdürülebilir ve sağlıklı gıda rejimleri hem de ana üretimle bağlantılı çevre ve iklim sorunları açısından toplumun değişen ihtiyaçlarına cevap verebilen sürdürülebilir tarım sektörünü teşvik etme çalışmaları kapsamında AB için temel bir araç olma potansiyeline sahiptir. Bu alanda yapılan araştırma ve yenilikler, tarım sistemlerinde yeni fırsatlar yaratarak, tarım faaliyetlerinin kârlılığını tehlikeye atmadan sürdürülebilir ve esnek arazi kullanımı sistemlerinden faydalanmak üzere ekosistem hizmetlerini kullanmayı mümkün kılıyor. Agroekoloji, Ortak Tarım Politikası (CAP) çalışmasının ilk ayağında ekolojik planlar aracılığıyla desteklenebilecek bir uygulama olarak tanımlanmıştır. Aynı zamanda, AB Yeşil Anlaşması ve bununla ilgili Farm to Fork - Tarladan Sofraya ile Biyolojik Çeşitlilik stratejilerinin hedeflerine ulaşmaya yardımcı olabilecek sürdürülebilir tarım uygulamalarından biri olarak seçilmiştir. Horizon 2020 kapsamında, agroekolojik araştırmaları ileri seviyelere taşımayı hedefleyen birkaç araştırma projesi AB tarafından finanse edilmiştir. Bu projeler, sağladığı çevresel, iklimsel ve sosyal faydaların yanı sıra, ekolojik ve düşük girdili tarım uygulamalarının kullanışlı bir şekilde hayata geçirilmesinin daha iyi anlaşılmasına da katkıda bulunuyor. Bu çalışmalar, Komisyonun ‘Accelerating farming systems transition: agroecology living labs and research infrastructures’ (‘Tarım sistemlerine geçiş sürecini hızlandırma: agroekoloji laboratuvarları ve araştırma altyapıları’) kapsamında Avrupa aday ortaklığı teklifinde bulunduğu Horizon Europe çerçevesinde daha da çoğaltılacaktır. Başarıya ulaşması halinde, bu aday ortaklığın en önemli hedefi, Avrupa’da sürdürülebilir, iklim ve ekosistem dostu tarım sistemlerine geçiş sürecini hızlandırmak için agroekolojinin ve yerel inovasyonların sahip olduğu potansiyelden faydalanmak olacaktır. Agroekoloji alanındaki bu CORDIS Results Pack - Sonuç Paketi, Horizon Europe kapsamında yaklaşmakta olan araştırma ve inovasyon eylemlerini tanımlamanın ve agroekoloji alanında önerilen Avrupa aday ortaklığı ile Horizon 2020 projeleri arasında sinerji oluşturmaya yardımcı olmanın dışında, CAP Stratejik Planlarının hazırlanıp değerlendirilmesine ve ekolojik planların oluşturulmasına yönelik faydalı bilgiler sağlayabileceği CAP reformu gibi devam eden temel süreçlere katkıda bulunmayı da amaçlıyor. Buna ek olarak, AB yakın zamanda organik üretimin geliştirilmesine yönelik Eylem Planı çalışmasını kabul etmiştir; agroekoloji alanındaki araştırmalar bu planın önemli bir destekçisi olacaktır. Nihayetinde bu Results Pack - Sonuç Paketi, AB destekli araştırma ve inovasyon eylemleriyle halihazırda elde edilmiş olan sonuçları ortaya koyarak, bu gelecek vaat eden araştırma alanını geliştirmek üzere paydaşları birlikte çalışmaya teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu Results Pack - Sonuç Paketi kapsamında öne çıkarılan projeler, bu alanda yürütülen AB destekli geniş kapsamlı araştırma ve inovasyon faaliyetlerine ve agroekolojinin sürdürülebilir tarım ile çevre korumayı destekleyebileceği yollara örnek olarak verilmiştir. DIVERSify, Diverfarming - Çeşitlilik Tarımı ve DiverIMPACTS projelerinin tamamı, tarlalarda yetişen mahsul çeşitliliğinin artırılmasının nasıl daha fazla ekonomi ve gıda güvenliği sağlayabileceğini, bitki zararlılarına karşı nasıl daha fazla koruma sunabileceğini, kısa rotasyonlu ekim süreçlerine ve monokültürlere kıyasla nasıl daha yüksek biyolojik çeşitlilik ve daha sürdürülebilir üretim sağlayabileceğini gösteriyor. Avrupa’nın artan bakliyat talebinin yanı sıra çeşitlendirilmiş ve ekolojik tarımda baklagillerin rolü, TRUE, LEGVALUE ve Legumes Translated - Bakliyat Bilgi Paylaşımı gibi projeler aracılığıyla ele alınıyor. Organik yem ve tohuma daha fazla erişim sağlama ihtiyacı, OK-Net EcoFeed ve LIVESEED projelerinin yoğunlaştığı alandır. CORE Organic Cofund kapsamında finanse edilen projeler ile LIFT ve UNISECO bünyesinde yürütülen araştırmalar, çiftçilerin, endüstrinin ve politika belirleyicilerin agroekolojik tarımın büyümesine ve gelişimine katkıda bulunabilecekleri farklı yolları ortaya koyuyor.