Çeşitlilik, Avrupa tarımına renk katabilir mi?
Tarımın sanayileşmesi, şimdiye kadarki en büyük ekonomik verimlilik üzerine odaklanmaya uygun olarak, çiftçileri dış girdilerin yoğun bir şekilde kullanılmasına dayanan daha az çeşitlilikteki mahsullere yoğunlaşmaya yöneltmiştir. Mahsul üretimi, günümüzde genellikle ekolojik alternatiflerden daha ucuz ve daha verimli olarak görülen kısa rotasyonlar veya monokültürler ile karakterize ediliyor. Ancak bunlar, iklim veya piyasalarla ilgili öngörülemeyen olaylara karşı daha yüksek hassasiyete sahip olmakla birlikte, yüksek oranda bitki zararlısı ve hastalık vakasına, daha fazla kirliliğe ve toprak erozyonuna, aynı zamanda toprak verimliliğinin ve biyolojik çeşitliliğin kaybolmasına da yol açıyor. AB destekli DiverIMPACTS (Diversification through Rotation, Intercropping, Multiple Cropping, Promoted with Actors and value-Chains towards Sustainability) projesindeki hedef, ekim sistemlerinin çeşitlendirilmesinde tam potansiyele ulaşmaktır. Çeşitli ekim sistemlerinin akıllı bir şekilde uygulanması, gübre ve pestisit kullanımında azalma da dâhil olmak üzere, daha yüksek gıda güvenliği, yem, enerji ve endüstriyel kullanımlara yönelik güvenilir tarım ürünleri tedariki, ekosistem hizmetlerinin daha iyi bir biçimde sunulması, enerji ve kaynak kullanımı verimliliğinin artması gibi bir dizi avantaj sağlayabilir. DiverIMPACTS, Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, İsveç ve İsviçre’de yapılan 10 farklı tarla deneyinde rotasyon, birlikte ekim ve çoklu ekim gibi mahsul çeşitlendirme programlarının performansını değerlendirerek bu hedefleri destekliyor. Fransa’daki Ulusal Tarım, Gıda ve Çevre Araştırma Enstitüsü tarafından koordine edilen bu proje, mevcut engelleri ortadan kaldıran yeniliklerin ve önemli destekçilerin bulunduğu 25 çok aktörlü vaka çalışması sunmasının yanı sıra, tarla, değer zinciri ve bölge düzeyinde mahsul çeşitlendirmesinin avantajlarının hayata geçirilmesine de yardımcı oluyor. Bu proje, çiftçiler ile tarım organizasyonlarını, danışmanlık hizmetlerini, kooperatifleri, lojistik sağlayıcıları, bilim insanlarını, endüstriyi ve sivil toplum temsilcilerini çok aktörlü bir yaklaşımla bir araya getirerek, aynı zamanda değer zinciri içerisindeki tüm ilgili aktörlerin koordinasyonunun nasıl kolaylaştırılacağı konusunda politika belirleyicilere tavsiyelerde de bulunuyor. Projenin Mayıs 2022’de tamamlanması bekleniyor.
Keywords
DiverIMPACTS, mahsul, çiftçi, çeşitlendirme, monokültür, rotasyon, ekosistem
