Άνοδος της ζήτησης φυτικών πρωτεϊνών: πώς οι αγρότες μπορούν να καλύψουν την ολοένα και μεγαλύτερη όρεξη των καταναλωτών για λαχανικά
Πράσινες φακές από το Le Puy, ελληνική φάβα Σαντορίνης – τα λαχανικά αποτελούν τάση στην Ευρώπη και για καλό λόγο. Οι προβληματισμοί σχετικά με την υγεία, την κλιματική αλλαγή, την προστασία των φυσικών πόρων και της καλής μεταχείρισης των ζώων δημιουργούν ζήτηση για φυτικές πρωτεΐνες ως εναλλακτική επιλογή του κρέατος. Τα οσπριοειδή, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα φασόλια σόγιας και τα όσπρια όπως ο αρακάς, τα κουκιά, οι φακές και τα ρεβίθια, είναι βασική πηγή φυτικών πρωτεϊνών για ανθρώπινη κατανάλωση. Ωστόσο, στην ΕΕ, το μέγεθος αυτής της αγοράς παραμένει μικρό συγκριτικά με άλλες περιοχές. Το έργο LEGVALUE (Fostering sustainable legume-based farming systems and agri-feed and food chains in the EU) που χρηματοδοτείται από την ΕΕ βοηθά τους αγρότες να αξιοποιήσουν πλήρως αυτήν την τάση συγκεντρώνοντας τις αναγκαίες πληροφορίες για την εκμετάλλευση αυτών των νέων ευκαιριών και καθιστά δυνατό στους αγρότες να λαμβάνουν αποφάσεις μετά λόγου γνώσεως σχετικά με το αν και το πώς θα εισάγουν λαχανικά στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις τους. «Μοιραζόμαστε γνώσεις και τεχνογνωσία για να αυξήσουμε την ανάπτυξη της παραγωγής και της χρήσης λαχανικών στην Ευρώπη,» εξηγεί ο Frédéric Muel, διευθυντής ερευνών στο Terres Inovia, το γεωργικό ινστιτούτο που συντόνισε το έργο. «Ο βασικός στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τους αγρότες να καταστήσουν τα λαχανικά κερδοφόρα στο σύστημα της καλλιέργειά τους.»
Τοπικές γεύσεις
Το έργο συγκέντρωσε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων με σκοπό να δοθεί μια πλήρη εικόνα που να καλύπτει όλες τις πτυχές που αφορούν τους αγρότες. Για παράδειγμα, πληροφορίες σχετικά με το ιδανικότερο μέρος καλλιέργειας λαχανικών, ποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν, ποιες είναι οι απαιτήσεις όσον αφορά την ποιότητα, και πληροφορίες για τις αλυσίδες αξίας, τους μηχανισμούς διαμόρφωσης τιμών, και τις εξελίξεις της αγοράς. Υπάρχουν τρία διαφορετικά επίπεδα που πρέπει να λάβουμε υπόψη: τον τρόπο εισαγωγής των λαχανικών στο σύστημα καλλιέργειας, τον τρόπο οργάνωσης της αλυσίδας αξίας, και τον τρόπο τοποθέτησης των νέων προϊόντων στην αγορά. «Ένας καλός μοχλός ανάπτυξης αυτήν την περίοδο είναι ότι οι καταναλωτές αναζητούν περισσότερα τοπικά τρόφιμα. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να οργανώσουμε μια αλυσίδα σε τοπικό επίπεδο που είναι πιο κερδοφόρα για τους αγρότες,» τονίζει ο κ. Muel. Οι τιμές της αγοράς για οσπριοειδή πολλές συνδέονται με την αγορά ζωοτροφών, όπου τα περιθώρια κέρδους είναι χαμηλότερα. Μια πάγια σύσταση στους αγρότες όσον αφορά αυτό το σημείο είναι να διαπραγματεύονται την τιμή βάσει σύμβασης πριν τη σπορά: «Πρέπει να στοχεύουμε σε δίκαιη προστιθέμενη αξία σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας.»
Υποστήριξη αποφάσεων
Ένα από τα βασικά αποτελέσματα του LEGVALUE είναι το πρότυπο ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων που θα κυκλοφορήσει στη Γαλλία τον επόμενο χρόνο. Οι αγρότες θα μπορούν να λαμβάνουν εξατομικευμένες συστάσεις για τα βέλτιστα είδη λαχανικών για το σύστημα της καλλιέργειάς τους, εισάγοντας πληροφορίες για το τοπικό γεωγραφικό πλαίσιο. Το σύστημα, που θα διατεθεί μέσω του δικτυακού τόπου LEGVALUE, θα επικαιροποιείται συνεχώς με επιπλέον δεδομένα προκειμένου να επεκταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η πτυχή του έργου που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης βάσης δεδομένων που ποσοτικοποιεί τα οφέλη που μπορούν να επιτευχθούν σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης για διαφορετικά είδη λαχανικών. «Για παράδειγμα, ακόμα συγκρίνουμε την αξία των διαφορετικών καλλιεργειών σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης μόνο με βάση το περιθώριο κέρδους. Ωστόσο, τα λαχανικά μπορούν επίσης να συμβάλουν στην αύξηση της σοδειάς της επόμενης καλλιέργειας,» δήλωσε ο κ. Muel. Λόγω της έλλειψης διαθέσιμων ερευνών και δεδομένων, η εν λόγω ανάλυση βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Η ομάδα εργάζεται επί του παρόντος με άλλους εταίρους για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Δικτύου Καινοτομίας Λαχανικών, που θα βασίζεται στα αποτελέσματα του LEGVALUE και θα διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων σε αυτόν τον τομέα. Το έργο παρέχει επίσης συστάσεις πολιτικής για να συμβάλει στην ανάπτυξη πιο βιώσιμων συστημάτων τροφίμων στην Ευρώπη.
Keywords
LEGVALUE, φυτική πρωτεΐνη, λαχανικά, φακές, ρεβίθια, φασόλια σόγιας, αγρότες, υποστήριξη αποφάσεων, αλυσίδα αξίας, αγορά, κερδοφόρος
