Skip to main content
European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS
CORDIS Web 30th anniversary CORDIS Web 30th anniversary

Article Category

Article available in the following languages:

Nowe narzędzia i wnioski sprzyjają łączeniu obywateli z demokratycznym ustrojem

W 2024 roku mieszkańcy Europy masowo ruszą do lokali wyborczych, by wziąć udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Żyjemy w czasach zmniejszonego zaufania do rządów, zwiększonej polaryzacji politycznej i rozwoju zewnętrznych zagrożeń dla demokracji. Z tego powodu na łamach najnowszego wydania broszury CORDIS Results Pack przedstawiamy 15 projektów finansowanych w ramach programu Horyzont, których zespoły zajmowały się badaniem wyzwań dla demokracji i testowaniem innowacyjnych rozwiązań, które wspierały wyższe zaangażowanie obywateli w procesy demokratyczne.

Nadchodzące wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w dniach 6-9 czerwca 2024 roku. Będą to już dziesiąte wybory parlamentarne od czasu pierwszych wyborów bezpośrednich w 1979 roku, a zarazem będzie to pierwsze głosowanie od momentu opuszczenia Unii przez Zjednoczone Królestwo. Europejczycy pójdą do urn w chwili, gdy siła ustrojów demokratycznych Starego Kontynentu jest kwestionowana mocniej niż kiedykolwiek w historii, a do tego pilnie potrzebne są rozwiązania trapiących je problemów. Europa staje dziś w obliczu wielu zagrożeń dla swoich demokratycznych ideałów. Konflikty, zmiana klimatu, pandemia COVID-19 i inwazja Rosji na Ukrainę zaowocowały niepewnością na kontynencie. Skutkiem tego było odrodzenie się dyskursów populistycznych, których zwolennicy zachęcają ludzi do odwrócenia się od ideałów spajających Europę i liberalnej demokracji, aby zamiast tego skupić się na wykluczających tożsamościach i własnym interesie. Skutkiem tego jest wzrost popularności stylów prowadzenia polityki ograniczających prawa i wolności kobiet, mniejszości, osób LGBTIQ i imigrantów. Wszystko to rodzi pilną potrzebę badania praktyk demokratycznych i ustalenia, w jaki sposób można je przystosować, by skutecznie stawić czoła tym wyzwaniom. Zespoły badawcze realizujące badania dzięki finansowaniu w ramach programu Horyzont pomagają znaleźć odpowiedzi na te pytania. Zaufanie jest niezbędnym elementem demokracji. Bez niego obywatele nie są w stanie uczestniczyć w znaczący sposób w procesach demokratycznych, a rządy i organy regulacyjne tracą legitymizację oraz autorytet moralny. Zespoły projektów EnTrust, PERITIA i TiGRE zajęły się analizami różnych aspektów zaufania w procesie sprawowania rządów. Badacze sugerują, że zachęcanie do zdrowego sceptycyzmu wobec organów zarządzających jest podstawą odpowiedzialnej relacji między obywatelem a państwem. Rosnący udział obywateli w kształtowaniu polityki jest ważnym krokiem w kierunku budowy bardziej zaangażowanego i świadomego elektoratu. Z tego powodu zespoły projektów EUARENAS, EUCOMMEET i DEMOTEC zajmowały się badaniem demokracji deliberatywnej i uczestniczącej. Badacze opracowali nowe narzędzia i metody zwiększania demokratycznego zaangażowania, od budżetów partycypacyjnych po przestrzenie dyskusyjne dla obywateli. O krok dalej poszedł zespół projektu ISEED, który wykorzystał działania koncepcyjne i empiryczne, aby opracować przewodnik po najlepszych praktykach w zakresie zaangażowania obywateli. Ważną rolę w relacjach między rządami a obywatelami odgrywają media. Badacze skupieni wokół projektów EUMEPLAT i MEDIADELCOM podjęli próbę ilościowego określenia roli mediów w procesie rozwoju oraz ograniczania dyskursu publicznego na temat kwestii ważnych dla obywateli. Zespół projektu RADICALISATION badał z kolei, w jaki sposób ekstremiści wykorzystują kampanie dezinformacyjne w celu radykalizacji i rekrutacji nowych członków, przyczyniając się w ten sposób do wypracowania strategii zapobiegania przyszłym konfliktom. Kwestią równości płci oraz jej promowania przez parlamentarne grupy polityczne zajął się zespół projektu EUGenDem, z kolei projekt LIDD był poświęcony demokracji bezpośredniej w obliczu popularyzacji populizmu, czyli ustrojowi umożliwiającemu obywatelom zarówno kształtowanie polityki w prosty sposób, jak i naruszanie zabezpieczeń i ustalonych procesów. Zespół projektu ELECTRUST dokonał przeglądu zagrożeń i korzyści oferowanych przez systemy głosowania przez Internet. Badacze projektu POLEMIC przyglądali się z kolei temu, czy odwoływanie się do negatywnych emocji wyborców jest w rzeczywistości popularną i skuteczną strategią, a ostatni z przedstawionych projektów – FASDEM – był poświęcony badaniu trajektorii ustrojów państw i jest ważnym ostrzeżeniem. Jego wyniki mówią nam bowiem, że transformacja ustroju w kierunku liberalnej demokracji nie jest dana raz na zawsze, a sama demokracja nie zawsze stanowi stabilny rezultat końcowy. Badacze wskazują, że demokracja nie jest niezniszczalna – aby mogła przetrwać, musimy jej bronić.

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Badanie znaczenia dezinformacji dla rozwoju ekofaszyzmu
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Ocena zagrożenia dla swobodnej debaty w Europie
Społeczeństwo icon

29 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Odnowienie zaangażowania obywateli w demokrację lokalną
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Tworzenie przestrzeni obywatelskich zachęcających do demokratycznego zaangażowania
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wiadomości
Społeczeństwo
Nowy sposób rozumienia przemian demokratycznych dzięki nowemu zestawowi danych
Społeczeństwo icon

25 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Dlaczego odrobina nieufności jest niezbędnym elementem demokracji?
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Droga od nauki obywatelskiej do demokracji uczestniczących
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
„Oświecone zaufanie” może być kluczem do zdrowych demokracji
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Jak grupy polityczne w Parlamencie Europejskim kształtują politykę dotyczącą płci
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Nieważne głosowania? Zdefiniować granice demokracji bezpośredniej
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Czy platformy medialne tworzą, czy niszczą tożsamość europejską?
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Pomiar zaufania publicznego do opinii ekspertów – od pandemii COVID do zmiany klimatu
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Badanie związku polityki i odwołań do emocji
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024

Wyniki w skrócie
Społeczeństwo
Obawy związane z głosowaniem przez Internet odzwierciedleniem szerszych obaw społecznych
Społeczeństwo icon

26 Stycznia 2024