Jak grupy polityczne w Parlamencie Europejskim kształtują politykę dotyczącą płci
„Widziany z zewnątrz, Parlament Europejski często wydaje się jednorodną instytucją”, mówi Johanna Kantola, liderka projektu EUGenDem i profesor europejskich społeczeństw i ich polityki na Uniwersytecie w Helsinkach w Finlandii. „Ludzie mówią na przykład, że Parlament coś robi lub że zabiera głos w jakiejś sprawie”. W ten sposób pomijają jednak istotną rolę, jaką w kształtowaniu polityki UE odgrywają parlamentarne sojusze polityczne. W skład takich grup mogą wchodzić członkowie jednej lub kilku partii politycznych. Ich przykładami są Europejska Partia Ludowa, Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów oraz Odnówmy Europę. Celem projekt EUGenDem, który został sfinansowany ze środków Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, było przeprowadzenie dokładnych badań nad pracą kilku takich grup politycznych, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki płci. „Istnieje przekonanie, że jest to »parlament równościowy«, mówi Kantola. „Postanowiliśmy sprawdzić, czy to prawda”.
Brak sformalizowanych procedur w zakresie równości
„Przyjrzeliśmy się nie tylko danym ilościowym, jak na przykład sposobom głosowania w sprawach dotyczących płci, ale także temu, co faktycznie dzieje się w Parlamencie na co dzień”, dodaje Kantola. „Oczywistym źródłem danych były w tym przypadku wywiady”. W trakcie projektu Kantola z zespołem przeprowadzili wywiady z około 140 europosłami i ich pracownikami z ośmiu grup politycznych. Zespół poświęcił też kilka dni na obserwację europosłów i uczestnictwo w spotkaniach. „Chodziło o poznanie nieformalnych struktur politycznych oraz określenie, w jaki sposób codzienne praktyki każdej grupy politycznej kształtują politykę i jaką rolę odgrywa w tym płeć”, wyjaśnia Kantola. Zaskakującym odkryciem był brak sformalizowanych praktyk i procedur związanych z równością, zarówno na poziomie instytucjonalnym, jak i na poziomie grup politycznych. „Takie praktyki nie muszą być złe, ale patrząc przez pryzmat równości, mogą być krytyczne”, mówi Kantola. „Na przykład jedna z posłanek, z którymi rozmawialiśmy, zażartowała, że gdy kobiety przybywające po raz pierwszy do Parlamentu jeszcze szukają toalet, mężczyźni są już na najwyższych stanowiskach”. Naukowcy wskazali także na konkretne wyzwania, przed jakimi stoją poszczególne grupy polityczne, jeśli chodzi o radzenie sobie z nierównościami dotyczącymi płci. Ważną rolę w wielu grupach, pomimo ich ponadnarodowego charakteru, nadal odgrywa polityka krajowa.
Równość płci na poziomie grup politycznych
Wyniki tych analiz zostały już przekazane zarówno naukowcom, jak i praktykom. Zorganizowano warsztaty parlamentarne, na które zaproszono europosłów i pracowników Parlamentu Europejskiego. „Naszym kluczowym przesłaniem było to, że postęp w zakresie równości płci musi dokonać się na poziomie grup politycznych”, zauważa Kantola. „Wskazaliśmy także na konkretne wyzwania dotyczącej każdej z grup, a także dobre i złe praktyki”. Aby dotrzeć do naukowców i obywateli, powstała także dostępna bezpłatnie książka zatytułowana „European Parliament’s Political Groups in Turbulent Times” (Grupy polityczne w Parlamentu Europejskiego w burzliwych czasach). Publikacja ta analizuje i ocenia rolę i znaczenie grup politycznych w polityce UE. W odpowiedzi na ogromne zainteresowanie projektem Kantola i jej współpracownicy przygotowali też publikację pt. „Guide to Qualitative Research in Parliaments” (Przewodnik po badaniach jakościowych w parlamentach), poświęconą badaniom przeprowadzonym przez zespół EUGenDem. „Przewodnik jest skierowany przede wszystkim do naukowców i wyjaśnia, w jaki sposób zebraliśmy i przeanalizowaliśmy dane”, mówi. Projekt EUGenDem pomógł również rzucić światło na znaczenie Parlamentu Europejskiego dla przyszłości Europy. „Nasze badania powinny pomóc obywatelom zrozumieć, że Parlament jest miejscem, w którym dzieją się ważne rzeczy”, twierdzi Kantola. „Ilekroć dochodzi do kryzysu, jest on rozwiązywany właśnie w Parlamencie. Nasze badanie koncentruje się także na ludzkim aspekcie Parlamentu – to żywa instytucja o doniosłym znaczeniu”.
Słowa kluczowe
EUGenDem, europosłowie, wybory, polityka, parlament, płeć, równość