Smaoinigh ar bhonn áitiúil, gníomhaigh ar bhonn domhanda: An féidir le gníomhaíochtaí atá faoi stiúir an phobail dul i ngleic le saincheisteanna sochaíocha ar mhórscála?
Nuair a thagann cuideachtaí, ollscoileanna, lucht déanta beartas agus saoránaigh le chéile chun comhoibriú ar thionscadal nó ar nuálaíocht, bíonn siad páirteach i rud ar a dtugtar comhchruthú. Agus é á úsáid le fada an lá i saol an ghnó, go háirithe maidir le caidreamh le tomhaltóirí, tá an AE ag féachaint níos mó ná riamh ar chomhchruthú mar uirlis fhéideartha chun nuálaíocht a stiúradh chun tacú le leas an phobail. Mar sin féin, tá an bhuntuiscint ann, chun tionchar forleathan a bheith ann, go gcaithfí réitigh chomhchruthaithe a mhéadú de réir a chéile. “Ar an gcéad amharc, is cosúil go bhfuil baol ann go gcaillfí na suáilcí chomh maith leis na duáilcí leis an smaoineamh an comhchruthú a mhéadú,” a deir Sebastian Pfotenhauer, ollamh in Ollscoil Theicniúil München (TU München). “Dá ndéanfaí an scála a mhéadú, d’fhéadfadh sé go gcaillfí a thairiscint croíluacha – an cumas aghaidh a thabhairt ar riachtanais agus ábhair imní atá sonrach go háitiúil agus nuálaíocht a neadú sa tsochaí ar bhealach níos fearr.” Le tacaíocht ó tionscadal SCALINGS (Scaling up Co-creation: Avenues and Limits for Integrating Society in Science and Innovation) atá maoinithe ag an AE, tá iarracht á stiúradh ag Pfotenhauer a fháil amach an bhfuil méadú ar chomhchruthú inmhianaithe – nó fiú indéanta – agus cathain is féidir é a dhéanamh. “Theastaigh uainn a fháil amach cé chomh fada agus is féidir comhchruthú a mhéadú go freagrach ar fud áiteanna agus réimsí éagsúla, agus cad iad na teorainneacha,” a deir sé.
Fionnachtana a chuirfeadh rudaí ar do shúile duit
Rinneadh staidéar comparáideach sa tionscadal ar iarrachtaí comhchruthaithe atá ar siúl i 10 dtír. Le linn an staidéir, rinne taighdeoirí scrúdú ar thrí ionstraim príomhshrutha chomhchruthaithe, ba iad sin saotharlanna beo, soláthar poiblí nuálaíochta, agus saoráidí comhchruthaithe, a bhí á n-úsáid thar raon réimsí teicniúla. “Tá cuma an-difriúil ar chomhchruthú i réigiúin agus i gcomhthéacsanna éagsúla feidhmithe,” a deir Carlos Cuevas Garcia, taighdeoir ó fhoireann TU München, ag rá gur féidir leis a bheith cuimsitheach agus eisiach ag an am céanna. “Cé go mbreathnaítear go minic ar chomhchruthú mar phróiseas ina dtugtar daoine le chéile, is féidir leis freisin neamhshiméadrachtaí agus míchothromaíochtaí suntasacha cumhachta a nochtadh, nó iad a dhéanamh níos measa,” a deir Cuevas Garcia. “Le bheith inscálaithe, ní mór aghaidh a thabhairt sa phróiseas ar ghné pholaitiúil an chomhchruthaithe agus é a chur chun feidhme go cúramach agus go meabhrach.” Léargas mór eile ba ea go bhfuil éileamh ollmhór ar shaineolas agus ar chomhphlé maidir le comhchruthú. “Tá go leor pobal teicniúil ag úsáid formáidí comhchruthaithe go rialta cheana féin,” a deir Pfotenhauer. “Mar sin féin, nuair a dhéanann siad sin, is gnách go mbíonn na ceisteanna agus na dúshláin chéanna ag baint leo.” Dar le Pfotenhauer, áirítear an méid seo a leanas le formhór na gceisteanna is coitianta a chloistear: Cé ba cheart a bheith páirteach agus cá huair ba chóir dóibh a bheith páirteach? Conas a athraíonn na riachtanais agus tú ag bogadh ó shuíomh amháin go suíomh eile? Conas is féidir na pobail sin a chothú thar thimthriallta tionscadal aonair? Cá mhéad den phróiseas comhchruthaithe is féidir a chaighdeánú in ionstraimí beartais? Cén ról ba cheart a bheith ag an Aontas Eorpach?
Treochlár le haghaidh comhchruthú freagrach
Chun cuidiú leis na ceisteanna sin a fhreagairt, rinneadh torthaí agus dea-chleachtas uile an tionscadail a threisiú chun treochlár chun tionscadail chomhchruthaithe fhreagracha a chur chun feidhme a chruthú. “Leis an uirlis seo soláthraítear sraith leideanna d’eagraithe agus do lucht déanta beartas a chuideoidh leo a gcuid iarrachtaí comhchruthaithe a stiúradh i dtreo torthaí níos inmhianaithe, níos inbhuanaithe agus níos éifeachtaí,” a dúirt Pfotenhauer. “Táimid ag súil go mbeidh an uirlis seo ina hacmhainn le dul chuig le haghaidh déanamh beartais, maoiniú taighde agus gach rud a bhaineann le comhchruthú.” Tá ról lárnach ag an treochlár, mar aon le torthaí agus acmhainní teagaisc eile SCALINGS, cheana féin i dtionscadal eile atá maoinithe ag an AE, BoostEuroTeQ, a dhíríonn ar oideachas innealtóireachta sa todhchaí a mhéadú.
Keywords
SCALINGS, comhchruthú, scálaithe, inscálaithe, nuálaíocht, saotharlanna beo, soláthar poiblí, BoostEuroTeQ