Badania i innowacje na rzecz zrównoważonych, odpornych na zmiany klimatyczne akwakultury i rybołówstwa
Globalna populacja zwiększa się, a wraz z nią rośnie zapotrzebowanie na żywność pochodzenia wodnego, co wywiera coraz większą presję na rybołówstwo i akwakulturę. Unia Europejska, będąca największym na świecie rynkiem produktów z żywności pochodzenia morskiego, w odpowiedzi na to wyzwanie staje na czele transformacji ku bardziej zrównoważonemu rybołówstwu i ochronie ekosystemów wodnych. Ponadto żywność pozyskiwana ze środowiska morskiego i słodkowodnego odgrywa kluczową rolę w zagwarantowaniu bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego Europy. Dlatego też UE finansuje badania i innowacje mające na celu zabezpieczenie przyszłości europejskiego rybołówstwa i akwakultury poprzez ochronę stad ryb, dbanie o różnorodność biologiczną oraz łagodzenie skutków zmieniającego się klimatu. Akwakultura jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów produkcji żywności na świecie i ważną częścią niebieskiej gospodarki UE. To także główne źródło zrównoważonej żywności zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Ponadto wspólna polityka rybołówstwa — WPRyb (ang. common fisheries policy — CFP) promuje zrównoważone zarządzanie tradycyjnymi dzikimi połowami poprzez eliminację marnotrawstwa lub szkodliwej działalności oraz ochronę zdrowych i produktywnych ekosystemów morskich.
Zrównoważone źródło żywności
Najnowsze wydanie broszury CORDIS Results Pack podkreśla znaczenie żywności pochodzącej z zasobów oceanicznych i słodkowodnych dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego oraz potencjał produkcji żywności w pełni osadzonej w szerszym ekosystemie wodnym. Wyniki wspierają również cele WPRyb UE i zrównoważoną eksploatację zasobów rybnych zgodnie ze strategią „od pola do stołu”. Przedstawione prace wpisują się również w unijne ramy polityki w zakresie badań naukowych i innowacji, Food 2030, w których priorytetem jest żywienie nastawione na zrównoważoną i zdrową dietę, odporność na zmiany klimatyczne oraz zrównoważenie środowiskowe, obieg zamknięty i efektywne gospodarowanie zasobami, a także innowacje i wzmocnienie pozycji społeczności. Wyróżnione projekty obejmują finansowane ze środków UE badania nad żywnością pochodzenia wodnego pozyskiwaną przez przemysł rybny i hodowaną przez sektor akwakultury w celu zapewnienia wysoce odżywczej żywności pochodzenia morskiego przy jednoczesnym wspieraniu bezpośredniego i pośredniego zatrudnienia na obszarach przybrzeżnych i na obszarach wiejskich. Poruszają kwestie dotyczące szerokiego zakresu dziedzin, takich jak żywienie i hodowla ryb, akwakultura niskotroficzna, mezopelagiczna fauna i flora oraz podejście ekosystemowe do zarządzania rybołówstwem, koncentrując się jednocześnie na rozwoju narzędzi i platform cyfrowych do kontroli rybołówstwa. Obejmują również naturalne procesy ekosystemowe, które poprawiają zrównoważony rozwój, wydajność i wyniki ekonomiczne poprzez recykling składników odżywczych i zmniejszenie wpływu na środowisko w akwakulturze na wodach otwartych i na lądzie.
Rzut okiem na badania finansowane przez UE
W tym wydaniu broszury CORDIS Results Pack przedstawiamy 10 projektów finansowanych w ramach unijnych programów badawczych „Horyzont 2020” i „Horyzont Europa”. Projekty te pokazują, jak bardzo potrzebna jest poprawa bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego w zakresie żywności pochodzenia wodnego, a także mają swój wkład w zachowanie integralności ekosystemów wodnych. W projekcie AQUAIMPACT badano hodowlę łososia atlantyckiego, pstrąga tęczowego, dorady i labraksa i opracowywano odpowiednie pasze w celu zmniejszenia śmiertelności, zapewnienia kontroli jakości oraz poprawy zdrowia i dobrostanu ryb. W ramach projektu NEWTECHAQUA stworzono zaawansowane technologicznie, odporne i bezodpadowe pasze poprzez zastąpienie mączki rybnej i oleju rybnego z dziko odławianych ryb produktami ubocznymi rybołówstwa, akwakultury i mikroalg. Wynikiem projektu AQUAVITAE była optymalizacja produkcji gatunków niskotroficznych, takich jak wodorosty, uchowce, ostrygi, małże, ogórki morskie i jeżowce. Z kolei projekty MEESO i SUMMER opracowały nowe technologie szacowania biomasy i rozmieszczenia gatunków mezopelagicznych w północnym Oceanie Atlantyckim oraz oceny potencjału rozwoju nowych zrównoważonych łowisk. W ramach projektu ASTRAL powstały eksperymentalne zintegrowane wielotroficzne systemy akwakultury na otwartych wodach, jak i na lądzie, natomiast projekt SEAwise badał ekosystemowe zarządzanie rybołówstwem i przełożył wyniki na w pełni operacyjne podejście, które może być wdrażane przez decydentów. Projekt BLUEBIO umożliwił zidentyfikowanie nowych sposobów wprowadzania na rynek bioproduktów i usług pochodzących z zasobów wodnych, które tworzą nowe łańcuchy wartości i poprawiają ich zrównoważony charakter. Efektem projektu FISH-X była bezpieczna i interoperacyjna platforma cyfrowa, która ma wspierać zrównoważone zarządzanie rybołówstwem w UE i ochronę morskiej różnorodności biologicznej. Wreszcie zespół projektu EcoScope opracował najnowocześniejsze narzędzia cyfrowe służące promowaniu i rozwijaniu ekosystemowego zarządzania rybołówstwem.