Jak narzędzia cyfrowe pomagają zachować równowagę pomiędzy ochroną mórz a bezpieczeństwem żywnościowym
Znalezienie równowagi pomiędzy bezpieczeństwem żywnościowym a ochroną środowiska morskiego pozostaje globalnym wyzwaniem. Przełowienie, degradacja siedlisk i zmiana klimatu wywierają coraz większą presję na ekosystemy morskie. Dlatego kluczowe jest przejście na zarządzenia łowiskami opartym na ekosystemach (EBFM), czyli wykorzystanie kompleksowej strategii, która łączy w sobie ekologiczne, ekonomiczne i społeczne aspekty rybołówstwa z uwzględnieniem czynników oceanograficznych, środowiskowych i klimatycznych. Właśnie tutaj pojawia się projekt EcoScope, oparte na współpracy przedsięwzięcie, w którym bierze udział 24 partnerów ze środowisk akademickich, naukowych, organizacji pozarządowych i MŚP, a którego celem jest opracowanie najnowocześniejszych cyfrowych narzędzi do promowania i rozwijania EBFM. „Ocena wpływa człowieka na organizmy, siedliska i ekosystemy, śledzenie trendów w rybołówstwie i stadach oraz ocena stanu ekosystemu za pomocą nowoczesnych wskaźników i technologii, będących najważniejszymi wynikami projektu EcoScope, stanowią warunek wstępny skutecznego ekocentrycznego zarządzania rybołówstwem” — twierdzi Athanassios Tsikliras, koordynator projektu EcoScope.
Wykorzystanie danych do inteligentniejszego zarządzania sektorem rybołówstwa
Projekt opracował cztery praktyczne rozwiązania, które będą dostarczać zasoby potrzebne naukowcom, decydentom i interesariuszom do podejmowania świadomych decyzji zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Dzięki interoperacyjnej platformie projektu EcoScope zorganizowano i ustandaryzowano dane oceanograficzne, biogeochemiczne, biologiczne i rybackie dla europejskich mórz. Użytkownicy mają dostęp do tych zestawów danych w czasie rzeczywistym za pośrednictwem interaktywnych warstw map, co umożliwia jednoczesne wizualizowanie wielu punktów danych, takich jak aktywność floty, rozmieszczenie ryb i produktywność ekosystemów. Zestaw narzędzi EcoScope to system wspomagania decyzji, który ocenia scenariusze zarządzania łowiskami z wykorzystaniem modeli ekosystemów, wskaźników społeczno-ekonomicznych i narzędzi oceny. Zapewnia kompleksowy system punktacji, który pomaga decydentom w ocenie łącznego wpływu różnych strategii gospodarowania. Kolejnym kluczowym wynikiem jest akademia Ecoscope, będąca edukacyjnym filarem projektu. Jej zadaniem jest wyposażenie naukowców, studentów, decydentów i innych interesariuszy w wiedzę potrzebną do ekocentrycznego zarządzania rybołówstwem, dlatego oferuje kursy online i hybrydowe, webinaria i gry online. Czwartym opracowanym rozwiązaniem jest aplikacja mobilna EcoScope, która umożliwia obywatelom zgłaszanie zagrożeń dla środowiska, eliminacji gatunków chronionych lub wyrzucania ich na brzeg oraz zanieczyszczeń mórz. Zgłoszenia są przesyłane online do lokalnych organów zarządzających lub policji portowej, co sprzyja zaangażowaniu społeczności i poprawia współpracę z władzami.
Wspieranie zarządzania rybołówstwem w regionach o niewielkiej ilości danych
W ramach projektu prowadzono również pionierskie działania w zakresie nowych metod ocen dla łowisk w regionach o niewielkiej ilości danych, które w przeszłości były wykluczone z programów EBFM ze względu na ten brak. „Oprócz dużej liczby obszarów z niewystarczającymi danymi na oceanach na całym świecie, stada, które nie mają wartości handlowej, były generalnie pomijane w ocenach” — mówi Tsikliras. Metoda CMSY++ ocenia stada komercyjne przy użyciu wyłącznie historycznych danych dotyczących połowów. Nowo opracowana metoda, AMSY, ocenia niekomercyjne gatunki na podstawie trendów liczebności pochodzących z przeglądów naukowych, wykorzystując wielkość połowu na jednostkę nakładu połowowego (CPUE) lub szacunkową biomasę. Łącznie, innowacje te zapewniają bardziej kompletny obraz stanu ekosystemów morskich.
Włączanie decydentów i interesariuszy
Decydenci, organy doradcze i inni interesariusze odegrali w projekcie przełomową rolę. Dwa warsztaty prognostyczne zebrały informacje od kluczowych interesariuszy, w tym przedstawicieli Komisji Europejskiej, regionalnych organizacji zarządzania rybołówstwem, organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowisko i stowarzyszeń naukowych. Dzięki tym warsztatom udoskonalono badania prowadzone w ramach projektu EcoScope i ich wyniki. „Mamy nadzieję, że nasze podejście doprowadzi do zmiany w postrzeganiu ekocentrycznego zarządzania rybołówstwem, które chociaż jest wymagające i trudne, jest też konieczne i wykonalne, i ostatecznie pomoże przywrócić zrównoważony charakter połowów oraz zapewni równowagę pomocą bezpieczeństwem żywnościowym a zdrowiem mórz” — dodaje Tsikliras.
Słowa kluczowe
EcoScope, EBFM, ekocentryczne zarządzanie rybołówstwem, bezpieczeństwo żywnościowe, zarządzanie rybołówstwem oparte na ekosystemach, zmiany klimatu, ochrona środowiska morskiego
