Dogłębna analiza oceanów: droga do rozwoju wiedzy i zrównoważonej gospodarki
Zrównoważone gospodarowanie zasobami oceanów stanowi klucz do skutecznej ochrony różnorodności biologicznej, a także podejmowania działań na rzecz klimatu, bezpieczeństwa żywnościowego, popularyzacji energetyki odnawialnej i dbania o zdrowie ludzi. Monitorowanie i ochrona siedlisk morskich ma zasadnicze znaczenie dla dobrostanu ludzi i świata, w którym żyjemy. Problemem pozostaje jednak fakt, że ogromna część oceanów na świecie nie jest objęta szczegółowymi obserwacjami i pozostaje słabo zbadana. Aby wypełnić te braki w wiedzy naukowej, poznać obecny stan oceanu i wskazać czynniki, które wpłyną na niego w przyszłości, potrzebne są dokładne, wiarygodne dane na temat związku między zmianą klimatu, różnorodnością biologiczną i usługami ekosystemowymi.
Budowa cyfrowego bliźniaka oceanu
Celem unijnej misji w zakresie odtwarzania oceanów i wód jest ochrona i odtwarzanie oceanów i wód do 2030 roku dzięki działaniom w zakresie badań i innowacji, łączeniu interesariuszy i mieszkańców, a także inwestycjom w niebieską gospodarkę. Jednym z działań realizowanych w ramach misji jest opracowywanie Europejskiego Cyfrowego Bliźniaka Oceanu – cyfrowej repliki, która pomoże naukowcom zrozumieć i przewidzieć wpływ działalności człowieka i zmiany klimatu na oceany. To potężne narzędzie gromadzi dane tworzone przez europejskie instytucje, takie jak Sieć Obserwacji i Danych Morskich (Marine Observation and Data Network, EMODnet) i usługi monitorowania środowisk morskich programu Copernicus (CMEMS) i uwzględnia najnowocześniejsze modele komputerowe pozwalające na przeprowadzanie symulacji zróżnicowanych scenariuszy dotyczących oceanów. Dzięki cyfrowym replikom, naukowcy mogą badać przeszłość, teraźniejszość i przyszłość oceanów, co może pomóc w kształtowaniu polityki UE i wspierać nowe powiązania między nauką, biznesem i społeczeństwem. Ponadto inicjatywa ta skupia naukowców z różnych dziedzin w ramach nowoczesnego środowiska wirtualnego. Połączenie fizycznych, biologicznych i społeczno-ekonomicznych wymiarów oceanu zrewolucjonizuje metody pracy oraz pomoże w podejmowaniu świadomych decyzji opartych na wiedzy naukowej.
Droga do zrównoważonej gospodarki
Wyniki projektów przedstawionych w tym wydaniu broszury CORDIS Results Pack pokazują, w jaki sposób obserwacja oceanów stała się nieodzowna dla zrównoważonej niebieskiej gospodarki. Poszczególne przedstawione projekty ilustrują również, w jaki sposób europejski cyfrowy bliźniak oceanu przyczyni się do udostępniania danych obserwacyjnych na szerszą skalę, aby umożliwić przetwarzanie ich na praktyczne zasoby wiedzy na użytek społeczności związanych z oceanami. Poszczególne projekty opisane na łamach broszury obejmują cały łańcuch wytwarzania wiedzy, obejmujących technologie i platformy pomiarowe, systemy obserwacji oceanów, platformy danych i usług oraz europejskiego cyfrowego bliźniaka oceanów. Rezultaty przeprowadzonych badań obejmują obserwację oceanów z perspektywy fizycznej, geochemicznej i biologicznej oraz dotyczą zarówno stref przybrzeżnych, jak i oceanicznych, podkreślając znaczenie rozbudowy infrastruktury na potrzeby badań morskich.
Rzut okiem na badania finansowane przez UE
Prace realizowane w ramach projektów opisanych na łamach broszury przyczyniają się do promowania zrównoważonego gospodarowania zasobami oceanów na wiele sposobów. W ramach inicjatywy TechOceanS powstały technologie teledetekcji pozwalające na pozyskiwanie ważnych danych dotyczących oceanów. Zespół projektu NautilOS pracował z kolei nad nową generacją przystępnych cenowo czujników i próbników. Zdalnie sterowane pojazdy i autonomiczne pojazdy podwodne dołączyły do europejskiej floty badawczej dzięki staraniom zespołu projektu Eurofleetplus, podczas gdy badacze skupieni wokół inicjatywy GROOM II zaprojektowali zrównoważoną sieć badań morskich na szczeblu europejskim, której celem jest rozszerzenie dostępu do podwodnych jednostek. Świat nauki zyskał możliwość opracowywania dokładniejszych modeli pogodowych oraz lepszego rozumienia tendencji klimatycznych w perspektywie długoterminowej dzięki pracy zespołu projektu Euro-ARGO RISE. Z kolei projekt EuroSea przyczynił się do modernizacji i lepszej integracji europejskich i krajowych systemów obserwacji i prognoz oceanicznych, dzięki czemu powstała międzynarodową sieć. Projekt JERICO-S3 poprawił obserwację europejskich ekosystemów przybrzeżnych i współpracę z innymi europejskimi infrastrukturami badawczymi. Zespół projektu AtlantECO obrał za cel zgłębianie tajemnic i dynamiki ekosystemów oceanicznych, z kolei przedstawiciele inicjatywy iAtlantic badali czynniki wpływające na rozmieszczenie, stabilność i wrażliwość ekosystemów głębinowych. Badacze skupieni wokół projektu MaCoBioS analizowali możliwości rozwiązań opartych na naturze w zakresie łagodzenia wpływu człowieka na ekosystemy morskie i przybrzeżne. Ostatnie spośród przedstawionych projektów obejmują inicjatywę So-CHIC, której zespół połączył obserwacje i techniki modelowania w celu badania ciepła i dwutlenku węgla zmagazynowanego w Oceanie Południowym, a także projekt Blue-Cloud 2026, który połączył dane dotyczące środowiska morskiego i przybrzeżnego z niebieską gospodarką oraz projekt EDITO-Infra, którego zespół buduje ramy unijnej infrastruktury publicznej na potrzeby europejskiego cyfrowego bliźniaka oceanu. Takie rozwiązanie będzie stanowiło fundament umożliwiający połączenie wyników wszystkich wyżej wymienionych badań w celu realizacji skutecznych strategii gospodarki morskiej przy wsparciu tego cyfrowego projektu.