Een bootcamp-model om de burgerwetenschap te versnellen
Burgerwetenschap bestaat al heel lang. “Veel mensen uit vroeger eeuwen die we nu wetenschappers zouden noemen, hadden geen formele opleiding ontvangen op de gebieden waarin zij onderzoek deden”, zegt Elena Simperl, projectcoördinator bij ACTION (Participatory science toolkit against pollution), en verbonden aan het Kings College London in het Verenigd Koninkrijk. “Ze werden gewoon gedreven door interesse en nieuwsgierigheid, en hadden de middelen om zichzelf dingen te leren en te experimenteren.” Een belangrijk ding dat is veranderd, merkt Simperl op, is de technologie. Door de digitale wereld is de mogelijkheid voor burgers om aan wetenschappelijke arbeid deel te nemen drastisch toegenomen, bijvoorbeeld door het opnemen en uploaden van bevindingen op hun smartphones. Zo zou de luchtkwaliteit bewaakt kunnen worden of zouden satellietbeelden kunnen worden doorzocht. “Als computerwetenschapper ben ik altijd geïnteresseerd in manieren waarop technologie kan worden gebruikt om zowel mensen te bereiken als informatie over wetenschap te verspreiden’, zegt Simperl. “Ik begon mij echter te realiseren dat er voor het soort technologische ondersteuning dat burgerwetenschapsprojecten nodig hebben, geen standaardoplossing bestaat. Er zijn allerlei verschillende behoeften.”
De burgerwetenschap versnellen
Het driejarige, door de EU gefinancierde ACTION-project was bedoeld om het bootcamp-concept op burgerwetenschapsinitiatieven toe te passen: in een intensief programma van zes maanden werd de interdisciplinaire ondersteuning geboden waar bij ondernemers en technologische gemeenschappen veel vraag naar is. Er werden 16 initiatieven uit heel Europa geselecteerd. Elk daarvan was gericht op een bepaald soort vervuiling, waaronder licht, bodem, water, geluid en lucht. Om een grote verscheidenheid aan belanghebbenden de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan het programma, organiseerde ACTION twee zeer concurrerende openbare uitnodigingen voor kleinschalige initiatieven. Als volgende stap werden de middelen van de Commissie doorgesluisd naar de uitverkozen projecten. De kern van het project was de ACTION Accelerator, een op individuele omstandigheden afgestemd, door de projectpartners ontwikkeld programma om elk geselecteerd initiatief financiële middelen, scholing, hulp van mentoren en toegang tot digitale hulpmiddelen te geven. “Maar we wilden op deze manier ook leren hoe digitale technologieën dit soort werk het best kunnen ondersteunen, met name hoe samenwerkingsverbanden en collectieve kennisinitiatieven met vrijwilligers, wetenschappers en lokale gemeenschappen kunnen worden gesteund”, vervolgt Simperl. Met de Accelerator konden projecten op een aantal manieren worden geholpen. Het Street Spectra-initiatief bijvoorbeeld had tot doel de bronnen van openbare verlichting mondiaal in kaart te brengen en te categoriseren. Astrofysici konden deze gegevens vervolgens gebruiken om kennis te verzamelen over de impact van stedelijke straatverlichting op het milieu. Met de ACTION Accelerator konden technische uitdagingen worden aangepakt, kon de behoefte aan het verzamelen van meer gegevens meer aandacht krijgen, en kon het bewustzijn worden versterkt over potentiële problemen bij de privacy van gegevens, zoals het risico dat vrijwilligers zonder het te weten bij het uploaden van gegevens informatie doorgaven over hun locatie of hun bewegingen. “En dit is nog maar één voorbeeld van hoe we initiatieven hielpen”, zegt Simperl. “Voor een ander initiatief is weer een ander soort betrokkenheid nodig.” Een ander project dat hulp ontving van de ACTION Accelerator is een Italiaans experiment om het vermogen van bomen om luchtverontreiniging te absorberen te meten, waarbij burgers gegevens verzamelden die afkomstig waren uit innovatieve, in stedelijke bossen geplaatste sensoren. In Portugal werd een kartering uitgevoerd van het gebruik van pesticiden en meststoffen in de moestuin en de tuin. Aan deze 16 initiatieven namen ongeveer 1 200 burgervrijwilligers deel, die samen 245 000 foto’s en 7 600 audiobestanden aanleverden.
De kracht van burgers inzetten
De bevindingen van het project zijn opgenomen in een gratis beschikbare citizen science toolkit waarmee wetenschappers burgerwetenschapsprojecten kunnen opzetten en uitvoeren waarbij zo goed mogelijk gebruik wordt gemaakt van de beschikbare technologieën. Simperl zou ook graag meer onderzoekswerk zien dat erop is gericht om met digitale hulpmiddelen burgerwetenschapsprojecten op te schalen en meer burgerwetenschapsteams te scholen. “Ik weet dat er duizenden projecten zijn die hiervan zouden kunnen profiteren”, besluit zij.
Keywords
ACTION, burgers, bootcamp, vervuiling, licht, smartphone, astrofysici