Nowe oblicze doświadczeń muzealnych w epoce cyfrowej
Technologie cyfrowe mają potencjał, by zmienić oblicze muzeów, oferując szereg nowych sposobów kontaktu z odwiedzającymi. Jednym z możliwych podejść jest tworzenie doświadczeń hybrydowych wykorzystujących technologię cyfrową, która może wzbogacić zwiedzanie muzeów. „Wyzwaniem związanym z rozwijaniem wirtualnych muzeów jest tworzenie znaczących doświadczeń dla użytkowników, które pozwolą na osobiste, złożone i emocjonalne spotkania ze sztuką i dziedzictwem kulturowym”, mówi Anders Sundnes Løvlie, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu IT w Kopenhadze i koordynator finansowanego przez UE projektu GIFT. GIFT – konsorcjum zrzeszające wybitnych badaczy, muzea i artystów – stawia sobie za cel dostarczenie kuratorom i projektantom narzędzi potrzebnych do rozwijania znaczących, międzyludzkich doświadczeń muzealnych. „Muzea to przestrzenie społeczne, w których interakcje społeczne czasami przysłaniają treść i kontekst wystaw”, wyjaśnia Løvlie. „Dlatego w naszym projekcie tak ważne było, aby zwrócić szczególną uwagę na te społeczne, wspólne doświadczenia”.
Narzędzia opracowane w projekcie GIFT
Wiele muzeów wykorzystuje technologię do tworzenia cyfrowych reprodukcji wystaw fizycznych. Podejście zastosowane w projekcie GIFT jest inne i polega na wykorzystaniu aplikacji mobilnych w celu zwiększenia doświadczenia zwiedzających, którzy fizycznie znajdują się w muzeum. „Nazywamy to hybrydowymi wirtualnymi doświadczeniami muzealnymi, ponieważ nie interesuje nas zakładanie zwiedzającym na nos okularów wirtualnej rzeczywistości i zamykanie ich w cyfrowym świecie”, mówi Løvlie. „Łącząc przestrzeń fizyczną z treściami cyfrowymi, staramy się tworzyć zniuansowane i złożone doświadczenie, a nie tylko cyfrowe reprodukcje wystaw fizycznych”. Efektem tych działań jest GIFT Box, portfolio darmowych, otwartoźródłowych narzędzi i metod, które muzea mogą wykorzystywać do wzbogacenia fizycznych doświadczeń swoich zwiedzających. Na przykład, aplikacja Gift pozwala zwiedzającym na stworzenie cyfrowego prezentu dla kogoś bliskiego przy pomocy smartfona. Narzędzia te mają pomóc muzeom w generowaniu, wzmacnianiu, testowaniu i nadawaniu priorytetów pomysłom dotyczącym cyfrowego wzbogacania zbiorów muzealnych. Na przykład VisitorBox Ideation Cards to gra karciana, którą kuratorzy mogą wydrukować i wykorzystać do generowania pomysłów na doświadczenia cyfrowe, natomiast ASAP Map pomaga użytkownikom w zrozumieniu tych pomysłów. Projektanci mogą następnie wykorzystać narzędzie Experiment Planner do planowania i testowania swoich pomysłów, uzyskując jednocześnie pomoc w postaci wytyczenia prostej drogi do ich realizacji. GIFT Box zawiera również kilka aplikacji, które pozwalają odwiedzającym stać się kuratorami muzeów. Artcodes to konfigurowalne i przeznaczone do zeskanowania znaczniki, które pozwalają odwiedzającym dodawać cyfrowe treści do fizycznego eksponatu. Powstała także aplikacja, która umożliwia odwiedzającym tworzenie interaktywnych modeli 3D różnych dzieł i eksponatów muzealnych.
Zwiększanie ciekawości i zaangażowania
Dzięki opracowaniu narzędzi i ram do personalizacji cyfrowego dziedzictwa kulturowego projekt GIFT nadaje nowe oblicze doświadczeniom muzealnym w epoce cyfrowej. „Przy pomocy bardziej wciągających, hybrydowych , wirtualno-muzealnych doświadczeń zwiększamy ciekawość i zaangażowanie zwiedzających”, dodaje Løvlie. „Ponadto nasz unikalny, hybrydowy format pozwala uatrakcyjnić zwiedzanie, wnosi więc w ten sposób wkład w rozwój gospodarczy poprzez sprzedaż biletów i sprzedaż cyfrową”. Aplikacja Gift jest obecnie oferowana w Muzeum Muncha w Oslo, w Norwegii. Narzędzia 3D i rzeczywistości rozszerzonej zostały również wykorzystane przy pracach nad aktualnie otwartą wystawą w Muzeum Narodowym w Belgradzie, w Serbii. Zainteresowanie wykorzystaniem narzędzi opracowanych w projekcie wyraziło także szereg innych placówek.
Słowa kluczowe
GIFT, muzea, aplikacje mobilne, technologie cyfrowe, wirtualne muzea, dziedzictwo kulturowe