Początek ery grafenu
Hybrydowy szlak do innowacji opartych na grafenie
Odkąd grafen został po raz pierwszy wyizolowany przez naukowców z Uniwersytetu w Manchesterze w 2004 r., przedstawiany jest jako cudowny materiał. Wydawało się, że zastosowania tego kryształu o grubości jednego atomu są nieograniczone – od 1000-krotnego zwiększenia szybkości komputerów po wytwarzanie urządzeń bionicznych i oczyszczanie odpadów promieniotwórczych lub odsalanie wody w ciągu kilku sekund. Jednak prawda jest taka, że po upływie niemal 15 lat potencjał grafenu pozostaje nadal nie w pełni wykorzystany. Głównym problemem były koszty i możliwości pod względem masowej produkcji, chociaż prace badawcze umożliwiły znaczne obniżenie cen i zwiększenie zdolności produkcyjnych w ciągu ostatnich kilku lat. Chociaż problem ten nadal występuje, zainteresowane strony – jako główną przeszkodę na drodze do wytwarzania produktów na skalę komercyjną – wskazują obecnie na brak standaryzacji. Oczekuje się, że projekt Graphene Flagship rozwiąże te problemy w Europie. Jako największa inicjatywa badawcza w UE projekt Graphene Flagship dysponuje budżetem w wysokości 1 mld EUR i opiera się na współpracy 150 grup badawczych z sektora nauki i przemysłu. W ramach inicjatywy, która obecnie zbliża się do tzw. „2. fazy podstawowej”, w ubiegłym roku złożono 37 wniosków patentowych i wprowadzono na rynek 17 produktów. Zaliczają się do nich m.in. skrzydełka aerodynamiczne do samolotu Airbus wykonane z grafenowych materiałów kompozytowych, kask motocyklowy z powłoką z grafenu oraz nowy lepkosprężysty czujnik grafenowo-polimerowy. Co jest wspólną cechą wszystkich tych innowacji? Przejście ze ścieżki „czystego grafenu” na stosowanie jego kombinacji z innymi materiałami w celu ulepszenia istniejących produktów. W połączeniu z materiałami kompozytowymi lub tworzywami sztucznymi grafen zyskuje unikalne właściwości pod względem całkowitej wytrzymałości materiału lub przewodności cieplnej. W tym wydaniu magazynu research*eu nt. wyników opisano niektóre z najnowszych projektów wykorzystujących potencjał tego materiału. Artykuły w sekcji specjalnej pokazują szerokie możliwości zastosowania grafenu w różnych dziedzinach – od inteligentnych tekstyliów po polimery wzmocnione grafenem, urządzenia do monitorowania zdrowia i czujniki położenia. Po tej sekcji zazwyczaj zamieszczone są artykuły tematyczne dotyczące zdrowia, społeczeństwa, transportu, środowiska, rolnictwa i leśnictwa, przemysłu, technologii informacyjnych i komunikacyjnych, przestrzeni kosmicznej i badań podstawowych. Chętnie poznamy opinie czytelników. Pytania i sugestie można przesyłać na adres: editorial@cordis.europa.eu