Odkrywanie kultury wizualnej humanitaryzmu
Aby lepiej zrozumieć rolę, jaką odgrywa komunikacja masowa we współczesnych kryzysach humanitarnych, w ramach projektu HUMANITARIAN PASSIONS naukowcy przeprowadzili dogłębne badania cierpienia i tego, w jaki sposób przedstawiane jest w zachodniej ikonografii. W tym celu postanowili porównać obrazy współczesnego humanitaryzmu z ikonografią Pasji i Dziełami miłosierdzia przedstawionymi w sztuce Zachodu. – Postawiliśmy hipotezę, według której chrześcijańska ikonografia stanowi bazę danych zawierającą obrazy, do których media odnoszą się przy relacjonowaniu kryzysów – powiedział członek projektu, Francesco Zucconi. – Wykorzystanie tych obrazów ma na celu wywołanie odpowiedniej reakcji wśród odbiorców. Dla Zucconiego i jego współpracownika, Giovanniego Careriego, hipoteza ta stała się punktem wyjścia dla dogłębnej analizy kultury wizualnej humanitaryzmu z estetycznego i historyczno-artystycznego punktu widzenia. Historia pomocy Zespół badawczy w głównej mierze opierał się na ikonografii Dzieł miłosierdzia przedstawionych na arcydziele Caravaggiego „Siedem dzieł miłosierdzia” (1607), a także na ogólnej ikonografii powiązanej z Pasją Chrystusa. Na podstawie tych wstępnych prac Zucconi i Careri mogli zdefiniować ramy niezbędne do rozpoznania wytrwałości, przetrwania i przeformułowania motywów takich jak „nakarm biednych”, „napój spragnionych”, „ubierz nagich”, „daj schronienie pielgrzymom”, „odwiedź chorych”, „odwiedź uwięzionych” i „pochowaj zmarłych” we współczesnych formach komunikacji humanitarnej. – Mogliśmy pokazać, w jaki sposób te formy pomocy, które są powszechnie przedstawiane w ikonografii Siedmiu dzieł miłosierdzia, wykorzystywane są jako typologia dla opisywania i zrozumienia obszaru dyskursu tak heterogenicznego jak współczesna komunikacja humanitarna – wyjaśnił Zucconi. – Jako pierwsi poruszyliśmy kontrowersyjną kwestię genezy humanitaryzmu w odniesieniu do ikonografii chrześcijańskiej, a nie poprzez pryzmat nauk społecznych. W następnej kolejności badacze rozpoczęli poszukiwania odniesień do tych typografii we współczesnych klęskach żywiołowych. Skupili swoją uwagę na kampaniach komunikacyjnych tworzonych przez Narody Zjednoczone, Lekarzy bez granic, Amnesty International, Międzynarodowy Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc oraz Caritas Internationalis. – Poprzez analizę wzajemnych powiązań pomiędzy immanencją patetycznych gestów dokonywanych w odpowiedzi na katastrofy oraz transcendencją reprezentatywnych modeli cierpienia stworzonych na przestrzeni wieków na Zachodzie, przyjrzeliśmy się komunikacji humanitarnej jako formie sekularyzacji ikonografii chrześcijańskiej – powiedział Zucconi. Kultura wizualna humanitaryzmu Pomimo licznych badań naukowych na temat sposobu przedstawiania patosu w ikonografii chrześcijańskiej, przedstawiania cierpienia w mediach i komunikacji humanitarnej, w istniejącej literaturze brak jest wzmianek o jakichkolwiek badaniach dotyczących punktu, w którym wszystkie te dziedziny się krzyżują. – Dzięki temu projektowi udało nam się pokonać te sztywne podziały pomiędzy obszarami naukowymi i opracować nową metodologię, która umożliwia otwarcie historii sztuki europejskiej na kwestie dotyczące obrazów we współczesnym świecie – powiedział Zucconi. – W tym zakresie projekt pomógł w opracowaniu krytycznej perspektywy na historię kultury wizualnej humanitaryzmu.
Słowa kluczowe
HUMANITARIAN PASSIONS, humanitaryzm, chrześcijaństwo, chrześcijańska ikonografia, Pasja Chrystusa, Siedem dzieł miłosierdzia
