Piękna strona współpracy: Spojrzenie na praktykę artystyczną i edukację z perspektywy transkulturowej
Rozwój edukacji artystycznej i współpracy w oparciu o perspektywy transkulturowe pozwala na wychodzenie poza ramy poszczególnych kultur. W oparciu o takie podejście, projekt Transcultural Perspectives in Art and Art Education (TPAAE) zmienił oblicze sektora sztuki w Kenii i wspierał dynamiczną wymianę między instytucjami europejskimi i afrykańskimi. Projekt zrealizowany dzięki wsparciu ze środków działania „Maria Skłodowska-Curie” opierał się na działaniach teoretycznych, akademickich i praktycznych, aby połączyć sektory sztuki na obu kontynentach, podkreślić znaczenie dziedzictwa kulturowego, a także otworzyć je na nowoczesne technologie z korzyścią dla społeczności i rozwoju społecznego.
Transformacja edukacji artystycznej
W projekcie TPAAE uczestniczyły instytucje akademickie i artystyczne we Włoszech, Polsce i Kenii. „Współpraca instytucji z Europy i Afryki wpłynęła na rozwój sceny artystycznej w Afryce Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem kenijskiego wybrzeża, które do czasu realizacji projektu nie było badane pod kątem sztuki nawet przez kenijskie muzea narodowe”, wyjaśnia Aleksandra Łukaszewicz, koordynatorka projektu TPAAE. Jednym z kamieni milowych projektu było wspólne opracowanie pierwszego na kenijskim wybrzeżu kursu na poziomie uniwersyteckim w dziedzinie sztuki. To drugi taki kurs w kraju - pierwszy jest dostępny w Nairobi. Projekt TPAAE zakładał utworzenie programu studiów dyplomowych i licencjackich w dziedzinie sztuki i projektowania na Uniwersytecie Pwani w nadmorskim mieście Kilifi. Projekt wspierał również osiągnięcia akademickie, w tym opracowanie dwóch prac licencjackich na temat współczesnej sztuki kenijskiej i trzech rozpraw doktorskich.
Od badań do rezultatów
Naukowcy zatrudnieni w instytucjach partnerskich przeprowadzili badania nad połączeniem sztuki wschodnioafrykańskiej i europejskiej. Prace te zaowocowały recenzowanymi artykułami, specjalnym wydaniem czasopisma „Annals of Cultural Studies” oraz twórczymi osiągnięciami, takimi jak magazyn artystyczny „MekaZine”. Projekt TPAAE wspierał także rozwój sceny artystycznej w regionie Kilifi i Mombasy. W ramach projektu rozpoczęły działalność stowarzyszenia i kluby artystyczne, powstały także nowe galerie sztuki. Prace objęły także cykl festiwali artystycznych DUOS, stworzony i zrealizowany w ramach projektu, który stanowił fundament wymiany artystycznej. Wydarzenia odbywające się w latach 2021-2023 w Kenii, po których nastąpiły wystawy zorganizowane w Polsce, sprzyjały współpracy między artystami z obu kontynentów. Zagadnienia społeczności, siły kobiet i ekologii społecznej zainspirowały ich do wspólnych opracowań skupionych na różnych dziedzinach, w tym malarstwie, rzeźbie, tańcu, muzyce, projektowaniu, filmie i fotografii. Pomimo zakończenia okresu realizacji projektu TPAAE, festiwal filmów krótkometrażowych LAMPART, który powstał w ramach festiwalu DUOS, jest kontynuowany pod kierunkiem Politechniki w Mombasie, jednej z trzech kenijskich uczelni zaangażowanych w projekt. „Odrodzona scena artystyczna, która powstała w wyniku wymian międzynarodowych, będzie stanowiła istotny zasób dla studentów Uniwersytetu Pwani w dziedzinie sztuki i projektowania, zapewni absolwentom środowisko pracy, a także przyczyni się do rozwoju Politechniki w Mombasie, która odegrała kluczową rolę w organizacji festiwalu LAMPART i promocji edukacji filmowej i medialnej w regionie”, dodaje Łukaszewicz.
Współpraca i rozwój
Rezultaty projektu TPAAE wywierają trwały wpływ na dziedziny sztuki i edukacji, jednocześnie wskazując, że dziedzictwo kulturowe jest żywym i zmiennym zasobem. „Transformacja praktyk dziedzictwa kulturowego następuje w wyniku zmian historycznych, społecznych i gospodarczych. Musimy pozwolić kulturom na zmianę, podejmując jednocześnie aktywne i wyważone działania w celu ich ochrony”, twierdzi Łukaszewicz. Transkulturowe podejście wypracowane w ramach projektu wpłynęło również na rezydencje artystyczne i programy takie jak Erasmus+, co pozwoliło na organizację wymian studentów i wykładowców oraz realizację nowych projektów badawczych, takich jak CAPHE.
Słowa kluczowe
TPAAE, edukacja artystyczna, współpraca, transkulturowy punkt widzenia, dziedzictwo kulturowe
