Historia Europy ożywa dzięki dużym zbiorom danych z przeszłości
Tożsamość europejska zyskuje na otwartości, gdy czerpie z historii swojego regionu. Projekt Time Machine ma to umożliwić, wykorzystując dostępne już bezpłatne źródła w formie dużych zbiorów danych. Udzielone przez UE wsparcie w działaniach przygotowawczych umożliwiło opracowanie dziesięcioletniej strategii masowej digitalizacji kilometrów archiwów i skonsolidowania wielkich kolekcji muzealnych i bibliotecznych w rozproszony system informatyczny. Sztuczna inteligencja (SI) odegra kluczową rolę na każdym etapie tego procesu – od zaplanowania digitalizacji po interpretację i potwierdzenie faktów. Dzięki wdrożeniu takiej infrastruktury mogą powstać nowe możliwości biznesowe i miejsca pracy w rozmaitych sektorach, w tym w technologiach informacyjno-komunikacyjnych (ICT), branżach kreatywnych i turystyce.
Tworzenie świata w 4D
W ciągu następnych trzech lat (2020–2023) w ramach projektu Time Machine zostanie opracowana platforma z wyszukiwarką informacji o ludziach i miejscach z przeszłości. W 2018 roku zespół zaprezentował jej prototyp, który pozwalał na wyszukiwanie odręcznych tekstów historycznych, przetwarzanie zapytań o materiały ikonograficzne i proste przeglądanie map historycznych na przestrzeni czasu. Prace digitalizacyjne prowadzi obecnie ponad 20 „lokalnych maszyn czasu” (ang. Local Time Machines) w takich miastach jak Amsterdam, Budapeszt, Antwerpia i Paryż. Choć to dopiero początki, ośrodki te już tworzą społeczność badaczy, przedsiębiorców i ekspertów ds. dziedzictwa. Platforma jest obecnie modyfikowana przy użyciu narzędzi International Image Interoperability Framework (IIIF), które spełniają wszystkie normy biblioteki Europeana, partnera projektu. W ramach projektu Time Machine powstanie mechanizm 4D (3D plus czas) „odtwarzający” miasta z przeszłości. Będzie to możliwe dzięki sztucznej inteligencji, która pozwoli na wykorzystanie kluczowych technologii pomocniczych i utworzenie tak zwanych „światów lustrzanych” – cyfrowych bliźniaków naszych miast, które można rozszerzać o informacje odczytywalne maszynowo. Takie dane będą dostępne za pośrednictwem telefonów komórkowych i specjalnych interfejsów rozszerzonej rzeczywistości. „Jako nowe platformy informacyjne światy lustrzane będą zapewne odgrywać rolę równie ważną, co internet i sieci społecznościowe dzisiaj. Naszym celem jest, by za 10 lat istniał już pierwszy opracowany przez nas europejski świat lustrzany 4D”, deklaruje Frédéric Kaplan, koordynator projektu. Jednocześnie Time Machine planuje utworzenie centrów digitalizacyjnych, które przyspieszą przekształcenie publicznych i prywatnych źródeł i archiwów w dostępne zasoby cyfrowe. Plan zakłada również wykorzystanie floty pojazdów, które mają przyspieszyć prace digitalizacyjne.
Konsolidacja wiedzy historycznej
Sztuczna inteligencja i duże zbiory danych w połączeniu z ludzkim doświadczeniem umożliwiają krytyczną rewizję interpretacji faktów historycznych. Przykładowo, w zeszłym roku oparty na sztucznej inteligencji system odczytywania dokumentów po przetworzeniu kilku setek tysięcy źródeł dotyczących historii sztuki zidentyfikował ponad tysiąc dzieł, co do których pochodzenia informacje były sprzeczne. „Nikt o tym nie wiedział, ponieważ dopiero maszyna była w stanie systematycznie przeszukać tak dużą ilość danych”, zauważa Kaplan. „Podobnymi badaniami na równie szeroką skalę zostaną objęte miliony europejskich budynków. Tak właśnie zaczyna się tworzenie skonsolidowanej wersji wiedzy historycznej”. Projekt Time Machine ma już wsparcie ponad 400 instytucji, a plan działania zakłada przygotowanie różnych platform dla programów stypendialnych, edukacji, bibliotek, muzeów, archiwów, branży kreatywnej, turystyki, urbanistyki i gospodarki przestrzennej. Każda z nich zostanie opracowana z myślą o konkretnych zastosowaniach i we współpracy ze stosownymi organizacjami zawodowymi. Zespół kończy właśnie pracę nad platformą publikacyjną Request for Comments (RFC), która będzie stanowić rdzeń całej strategii projektowej, zainspirowany przykładem kolektywnego tworzenia internetu. W marcu 2020 roku w ramach działań przygotowawczych zostaną opublikowane efekty dotychczasowej pracy, w tym plan rozwoju, skalowania i utrzymywania wraz z publiczną wersją platformy, a oprócz tego udostępniona zostanie już infrastruktura.
Słowa kluczowe
Time Machine, dziedzictwo kulturowe, duże zbiory danych, sztuczna inteligencja, digitalizacja, światy lustrzane, 4D, rzeczywistość rozszerzona
