Badanie oceanów w pięciu wymiarach
Oceany zajmują ogromną powierzchnię, jednak znaczna jego część wciąż nie została zbadana. Misją uczestników projektu BIOcean5D jest badanie różnorodności biologicznej mórz, od mikroskopijnych wirusów po największe ssaki.
Colomban de Vargas, dyrektor naukowy projektu BIOcean5D
Różnorodność biologiczna mórz i ekosystemy morskie podlegają ciągłym zmianom, które przebiegają znacznie szybciej, niż podobne zmiany na lądzie. Finansowany ze środków UE projekt BIOcean5D został uruchomiony z myślą o zrewolucjonizowaniu sposobu prowadzenia badań nad oceanami i zapewnieniu kompleksowej wiedzy na temat ich ekosystemów. „Zamierzamy prowadzić badania, opracować standardy i spróbować pozyskać próbki różnorodności biologicznej z całej planety – od wirusów po ssaki”, podkreśla dyrektor naukowy projektu Colomban de Vargas, dyrektor ds. badań we francuskim Narodowym Centrum Badań Naukowych. „Pomoże to odkryć czynniki odpowiedzialne za zmiany, stabilność i odporność różnorodności biologicznej w odniesieniu do zdrowia ekosystemów morskich”. Nadrzędnym celem uczonych jest przygotowanie gruntu pod kompleksową mapę „5D” oceanów świata. Na te pięć wymiarów składają się trzy wymiary specyficzne dla przestrzeni, a dwoma dodatkowymi są czas i wpływ człowieka. Zebrane w ten sposób dane będą cennym źródłem wiedzy na potrzeby opracowania nowych teorii i dokładnych modeli oceanów, a jednocześnie pozwolą zidentyfikować wrażliwe siedliska morskie i obszary potencjalnie wymagające ochrony. Serce projektu stanowi konsorcjum zrzeszające 31 partnerów z 11 krajów. Zespół projektu BIOcean5D składa się ze specjalistów z różnych dyscyplin, w tym biologii molekularnej/komórkowej, biologii morskiej, sekwencjonowania, ekologii teoretycznej, ekonometrii i nauk społecznych. Podejście oparte na współpracy pomaga w analizie bogactwa życia w morzu z wielu różnych perspektyw i w różnych skalach czasowych. „Jednym z najważniejszych elementów projektu BIOcean5D jest czas”, dodaje de Vargas. „Dzięki rdzeniom osadów możemy cofnąć się w czasie, co pozwala nam przyjrzeć się bliżej zmianom w różnorodności biologicznej mórz, jakie zaszły w ciągu ostatnich 100 lat”. Badania te odbędą się we współpracy z ekspedycją TREC, która obejmuje 21 europejskich państw przybrzeżnych oraz 45 stacji i instytutów morskich. Owocem tej współpracy będzie ocena wpływu działalności człowieka i zmiany klimatu na zdrowie mórz. W tym celu uczestnicy inicjatywy wykorzystują szeroki wachlarz technologii do prac zarówno w terenie, jak i w laboratorium, wśród nich teledetekcję, sekwencjonowanie genetyczne oraz szereg modeli i protokołów. Prowadząc badania w kluczowych wymiarach i skalach, zespół projektu BIOcean5D ma nadzieję zebrać wystarczającą ilość wyczerpujących informacji na temat zachowania ekosystemów morskich, tym samym zwiększając możliwości przyszłych modeli oceanu i wspierając podejmowanie decyzji politycznych.
Słowa kluczowe
niebieski dwutlenek węgla, powiązanie ocean-klimat-różnorodność biologiczna, łagodzenie zmiany klimatu i adaptacja do niej, naturalna sekwestracja dwutlenku węgla, usługi ekosystemowe, różnorodność biologiczna mórz, funkcjonowanie ekosystemów, ekologia funkcjonalna, planowanie przestrzenne obszarów morskich, podejście ekosystemowe