Świeże spojrzenie na historię migracji w Europie
Migracja jest silnie upolitycznionym zagadnieniem w całej UE. Obawy przed erozją tożsamości narodowej i utratą kontroli nad migracją wywołują reakcje polityczne, które nierzadko dodatkowo zaostrzają napięcia polityczne i społeczne. Pomysłodawcy projektu BRIDGES postawili przyczynić się do rozwiązania tego problemu poprzez zbadanie, w jaki sposób tworzone są narracje wokół migracji i jak wpływają one na opinię publiczną, kształtowanie polityki i doświadczenia migrantów. Prowadzony przez Barcelona Centre for International Affairs (CIDOB) przy wsparciu 11 organizacji partnerskich projekt analizował złożone aspekty narracji migracyjnych w Europie w celu promowania bardziej świadomych i inkluzywnych debat. Badając przyczyny i konsekwencje tych narracji, zespół BRIDGES chciał stworzyć narzędzia, które pomogą złagodzić niepożądane skutki podziałów i nietolerancji. Koordynatorka projektu i badaczka z CIDOB, Blanca Garcés Mascareñas, wyjaśnia: „W czasach pogłębiającej się polaryzacji, ksenofobicznych postaw i wysoce symbolicznych polityk, zespół BRIDGES chciał przyczynić się do bardziej inkluzywnych i świadomych debat na temat migracji”.
Potęga narracji
Aby zrozumieć, w jaki sposób powstają te narracje, w projekcie BRIDGES zastosowano interdyscyplinarne podejście łączące analizy z dziedziny nauk politycznych, socjologii, badań nad mediami i psychologii oraz koncentrujące się na sześciu krajach europejskich – Francji, Niemczech, Węgrzech, Włoszech, Hiszpanii i Zjednoczonym Królestwie. Projekt miał trzy główne założenia: gromadzenie wniosków badawczych, oferowanie opartych na dowodach zaleceń politycznych oraz współpraca ze społeczeństwem obywatelskim w celu współtworzenia alternatywnych, bardziej inkluzywnych historii. Zadając pytania takie jak „kto mówi co, kiedy i gdzie?”, uczeni wskazali, w jaki sposób pewne narracje zaczynają dominować, a inne schodzą na dalszy plan. Badanie ujawniło emocjonalną siłę opowiadania historii oraz krytyczną rolę mediów i polityków w kształtowaniu tych dyskursów.
Znaczenie emocji
Nic dziwnego, że jedno z głównych ustaleń BRIDGES dotyczyło kluczowego znaczenia emocji w kształtowaniu narracji dotyczących migracji. Badanie potwierdziło, że osobiste historie mogą wpływać na opinię publiczną, wywołując współczucie lub oburzenie. Na przykład narracje dyskryminujące mogą podsycać poczucie niesprawiedliwości, podczas gdy historie o odporności mogą być inspiracją do solidarności. Istotny jest także czas. Projekt wykazał, że narracje dotyczące migracji nabierają na znaczeniu podczas kryzysów lub zmian politycznych, gdy aktorzy, którzy są w stanie szybko i skutecznie reagować, mogą kształtować opinię publiczną i politykę na całe lata. Badanie BRIDGES podkreśla także ścisły związek między mediami a debatą polityczną, zwłaszcza w momentach kryzysu lub w czasie, gdy wprowadzane są nowe instrumenty polityczne. Skrajnie prawicowi politycy wykorzystują zarówno tradycyjne, jak i społecznościowe media do wzmacniania polaryzujących narracji, często wywołując emocjonalne reakcje, podczas gdy głosy za migracją nie są w stanie się przebić, czego efektem jest jednostronność debaty, co może podsycać lęki i stereotypy.
Wypełnianie luki
Liczby nie pozostawiają wątpliwości: Owocem projektu BRIDGES są 3 podcasty, 3 dokumenty orientacyjne, 7 komentarzy, 9 infografik, 11 filmów, 32 dokumenty robocze i wielojęzyczny zestaw narzędzi politycznych. Ponadto w ramach projektu organizowano różne warsztaty krajowe, aby nawiązać współpracę z decydentami z Francji, Zjednoczona Królestwa i Brukseli. Jednak najważniejszym sukcesem tego wspólnego projektu jest połączenie różnych dyscyplin i przełożenie wyników badań na praktyczne narzędzia. Angażując badaczy, decydentów, artystów i migrantów, projekt przyczynił się do budowy ważnych „pomostów” między wiedzą a praktyką. Współpraca ta zaowocowała również namacalnymi rezultatami, takimi jak konkurs hip-hopowy i mural oraz ważna wystawa fotograficzna „Out of Frame”, które zainspirowały nowe, bardziej inkluzywne narracje migracyjne i ożywiły historie w sposób trafiający do opinii publicznej. „Narracje dyskryminujące podsycają poczucie niesprawiedliwości, podczas gdy historie o odporności są inspiracją do solidarności”, dodaje Garcés Mascareñas. Na koniec stwierdza: „O sukcesie projektu BRIDGES zadecydowało zasypywanie podziałów, ale także moment jego realizacji. Ponieważ narracje na temat migracji tworzą się przez lata, badania, narzędzia i działania będące owocem projektu BRIDGES są teraz potrzebne bardziej niż kiedykolwiek”.
Słowa kluczowe
BRIDGES, migracja, narracje, interdyscyplinarne, media, polaryzacja, tożsamość