Górnictwo w walce ze zmianami klimatu
Wydobycie może mieć negatywny wpływ na środowisko, więc zrozumiałe jest, że nikt nie chce kopalni w pobliżu miejsca, w którym żyje. Jednak w miarę jak Europa przechodzi na neutralność klimatyczną, na ile etyczne jest pozyskiwanie potrzebnych metali z kopalni w krajach spoza Unii Europejskiej? Nowy film dokumentalny stawia pytanie, czy odpowiedzialne wydobycie metali potrzebnych do transformacji energetycznej jest możliwe w Europie w ramach walki ze zmianami klimatu. Dokument wyprodukowano przy wsparciu finansowanych przez UE projektów NEMO i ENICON. Ma on na celu wywołanie opartej na wiedzy debaty na temat trzytorowej strategii UE dotyczącej surowców, obejmującej recykling, odpowiedzialne wydobycie w obrębie naszych granic oraz odpowiedzialne pozyskiwanie surowców spoza Europy.
Bez metali nie ma ekologicznej transformacji
Do produkcji pojazdów elektrycznych, turbin wiatrowych i akumulatorów, których potrzebujemy w ramach naszej zielonej transformacji, potrzebujemy litu, niklu, kobaltu i pierwiastków ziem rzadkich w ilościach, których nie da się uzyskać wyłącznie poprzez recykling. Jak dowiadujemy się z filmu, według Międzynarodowej Agencji Energetycznej, nawet gdyby wszystkie baterie i akumulatory miały być poddane recyklingowi do 2040 roku, pozwoliłoby to uzyskać zaledwie 10 % miedzi, kobaltu i niklu potrzebnych do produkcji baterii i akumulatorów w 2040 roku. Dodatkowo, przy realizacji celów porozumienia paryskiego, zapotrzebowanie na lit będzie w 2040 roku 42 razy większe niż w 2020 roku, na kobalt – 21 razy większe, a na nikiel – 19 razy większe. Niestety, Europa jest niemal całkowicie uzależniona od importu z kopalń znajdujących się poza jej granicami, co czyni ją podatną na zagrożenia. W istocie Unia potrzebuje więc więcej kopalń. Jak stwierdza w dokumencie Anders Sand, kierownik ds. badań i rozwoju w szwedzkiej firmie górniczej Boliden, będącej też partnerem projektów NEMO i ENICON: „Zdecydowanie popierałbym europejską samowystarczalność w zakresie metali. Bez metali nie ma ekologicznej transformacji”. Faktem jest, że Europa ma zasoby, aby stać się mniej zależna od reszty świata. Czy jednak społecznie i ekologicznie odpowiedzialne górnictwo jest możliwe w Europie? W filmie dyrektor Instytutu Zrównoważonego Rozwoju Metali i Minerałów KU Leuven dr Peter Tom Jones odwiedza kopalnię Aitik firmy Boliden – największą w Europie odkrywkową kopalnię miedzi – w północnej Szwecji, aby zobaczyć przykład kopalni prowadzonej w sposób odpowiedzialny. Działania podjęte w kopalni obejmują stosowanie elektrycznych ciężarówek zasilanych energią wody i wiatru, korzystanie z mniejszej liczby odczynników do odzyskiwania metali oraz badania nad odczynnikami o mniejszym wpływie na środowisko. Z kolei dalsze działania obejmują projekty dotyczące różnorodności biologicznej mające zrekompensować utratę różnorodności biologicznej na terenie kopalni oraz badania nad odzyskiwaniem zasobów z odpadów górniczych. Dokumentowi towarzyszą dwa vodcasty, w których dr Jones przeprowadza wywiady z czołowymi ekspertami w tej dziedzinie. W pierwszym vodcaście Anders Sand z Boliden odpowiada na pytania dotyczące odpowiedzialnego wydobycia, planów regeneracji na potrzeby takiej transformacji, europejskiego syndromu „zbudujcie to gdzieś indziej”, prawdopodobieństwa powstania nowych kopalń w następnej dekadzie oraz strategii UE dotyczącej surowców. W drugim vodcaście dr Jones rozmawia z Marią Nyberg z Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP Komisji Europejskiej, aby lepiej poznać oficjalne stanowisko Europy w sprawie pierwotnego wydobycia metali potrzebnych do transformacji energetycznej. Realizacja projektu NEMO (Near-zero-waste recycling of low-grade sulphidic mining waste for critical-metal, mineral and construction raw-material production in a circular economy) zakończy się w 2022 roku. Z kolei projekt ENICON (Sustainable processing of Europe’s low-grade sulphidic and lateritic nickel/cobalt ores and tailings into battery-grade metals) dobiegnie końca w 2026 roku. Więcej informacji: strona projektu NEMO strona projektu ENICON
Słowa kluczowe
NEMO, ENICON, górnictwo, wydobycie, metal, film dokumentalny, ekologiczna transformacja, miedź, nikiel, kobalt, lit, akumulator, bateria
