Stworzenie warunków do rozwoju zrównoważonego sektora wydobywczego
Zespół finansowanego przez UE projektu SUMEX opublikował niedawno drugie wydanie rocznego raportu na temat instrumentów polityki. W dokumencie opisano, w jaki sposób SUMEX ocenia praktyki, i określono ich znaczenie dla przejścia na zrównoważony sektor wydobywczy w oparciu o analizę napięć i kompromisów, punkty o największym potencjale do zmiany, podejście Institutional Resource Regimes (IRR) oraz jakościową analizę instrumentów polityki. Wysiłki zmierzające do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju w przemyśle wydobywczym (np. w górnictwie i przemyśle naftowym) przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między aspektami środowiskowymi, gospodarczymi i społecznymi nieuchronnie prowadzą do napięć między zainteresowanymi stronami i kompromisów dotyczących celów gospodarczych, społecznych i środowiskowych. „Te napięcia i kompromisy występują w całym systemie wydobywczym, ponieważ działalność wydobywcza wymaga wykorzystania gruntów, ingeruje w przyrodę i oddziałuje na okoliczne społeczności”, czytamy w raporcie. Pierwszym krokiem jest rozpoznanie tych napięć i kompromisów wśród zainteresowanych stron. Kolejne kroki będą polegały na określeniu obszarów spornych, zastosowaniu podejścia opartego na uczeniu się przez dyskusję i uczestnictwie oraz podjęciu środków łagodzących w celu bardziej zrównoważonego wydobycia minerałów.
Napięcia, kompromisy i punkty o największym potencjale do zmiany
Jak zaznaczono w dokumencie, większość napięć i kompromisów w europejskim sektorze wydobywczym wynika z kwestii związanych z użytkowaniem gruntów i akceptacją społeczną. Ponadto „znaczna część napięć i kompromisów wynika z zapotrzebowania na surowce mineralne dla zielonych technologii (np. technologii akumulatorów lub dostarczania energii odnawialnej)”. Co ciekawe, niemal w ogóle nie wspomina się o napięciach i kompromisach wynikających z łamania praw człowieka, szkodliwych emisji do atmosfery, gospodarki o obiegu zamkniętym i recyklingu. W dyskusji na temat punktów o największym potencjale do zmiany – „miejsc w systemie, w których stosunkowo niewielkie interwencje mogą prowadzić do znaczących zmian w określonych wynikach” – stwierdzono, że cele SUMEX, ustalone przez interesariuszy i dotyczące zrównoważonego zarządzania użytkowaniem gruntów, skłaniają się bardziej ku krawędziom skali punktów o największym potencjale do zmiany. Oznacza to, że były one dostosowane do „płytkich” punktów o największym potencjale do zmiany (charakteryzujących się łatwymi interwencjami o niskim potencjale spowodowania zmiany transformacyjnej) oraz „głębokich” punktów o największym potencjale do zmiany (charakteryzujących się wymagającymi interwencjami o wysokim potencjale spowodowania zmiany transformacyjnej).
IRR i jakościowa analiza instrumentów polityki
Polityka ochrony środowiska koncentruje się zazwyczaj na wykorzystaniu środowiska jako pochłaniacza dwutlenku węgla, dlatego reguluje jedynie emisję zanieczyszczeń. Aby temu zaradzić, podejście IRR obejmuje opartą na zasobach metodę wspierania zrównoważonego rozwoju. „W IRR punkt ciężkości przesuwany jest z ograniczenia zanieczyszczeń na zarządzanie zapasami wykorzystywanymi z danego zasobu w sposób, który zabezpieczy zdolność reprodukcyjną systemów zasobowych”, czytamy w raporcie. Następnie przeprowadza się jakościową analizę polityki, która „bada wdrażanie instrumentów polityki na poziomie regionalnym i lokalnym, ponieważ jest to najbardziej istotne dla analizy studiów przypadków. Analiza jakościowa uwzględnia wyraźnie kryteria ewaluacyjne dotyczące skuteczności, sprawiedliwości i zasadności”. Wszystkie dane zebrane w ramach projektu dotyczące dobrych praktyk przemysłu i polityki UE w sektorze wydobywczym można znaleźć w repozytorium wiedzy. Z repozytorium mogą korzystać wszystkie zainteresowane strony poszukujące informacji na temat możliwych rozwiązań problemów, z którymi boryka się przemysł wydobywczy. 17 listopada 2022 roku w ramach projektu SUMEX (SUstainable Management in EXtractive industries) odbyły się warsztaty podsumowujące wyniki regionalnych szkoleń w zakresie wydawania pozwoleń, planowania przestrzennego, bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawozdawczości oraz ocen wpływu społeczno-ekonomicznego i środowiskowego. Rozpoczął się także otwarty kurs online na temat zrównoważonego rozwoju w przemyśle wydobywczym. Więcej informacji: strona projektu SUMEX
Słowa kluczowe
SUMEX, raport na temat instrumentów polityki, sektor wydobywczy, przemysł wydobywczy, napięcie, kompromis, punkt o największym potencjale do zmiany
