Strumienie handlu w korytarzu Ren-Alpy
Transport towarów rzekami okazuje się kluczowy dla zapewnienia efektywności czasowej w portach morskich. Ale czego on wymaga, poza planowaniem i realizowaniem płynnego ruchu? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwał finansowany ze środków UE projekt NOVIMOVE. Inicjatywa ma na celu zwiększenie wydajności żeglugi śródlądowej (IWT) wzdłuż korytarza Ren-Alpy, a w jej realizację zaangażowanych jest 21 partnerów z sześciu krajów europejskich, w tym operatorzy logistyczni, porty, twórcy systemów i instytucje badawcze. Jednym z głównych celów było zmniejszenie opóźnień i poprawa ogólnej wydajności poprzez optymalizację planowania rejsów rzecznych, zmianę konstrukcji ładunku i innowacyjne projekty statków. Projekt został opracowany w celu wyeliminowania najważniejszych braków efektywności w systemie logistycznym żeglugi śródlądowej, w którym czas oczekiwania w portach morskich, nieoptymalna nawigacja i niewykorzystane zdolności kontenerowe tworzyły dotąd wąskie gardła. Przykładowo kontenerowce śródlądowe zazwyczaj zatrzymują się w terminalach portów morskich od sześciu do ośmiu razy, co oznacza zbyt długi czas bezczynności. Strategia NOVIMOVE, mówi koordynator projektu Rudy R. Negenborn, polegała na „skondensowaniu” systemu logistycznego poprzez poprawę współczynników obciążenia i zmniejszenie opóźnień w portach morskich, mostach i śluzach. „NOVIMOVE ma na celu przekształcenie systemu transportu śródlądowego w celu zwiększenia jego wydajności, niezawodności i zrównoważenia środowiskowego” — wyjaśnił.
Nawigacja satelitarna
Jedną z kluczowych innowacji NOVIMOVE było wprowadzenie inteligentnych systemów nawigacyjnych łączących dane satelitarne (Galileo) z informacjami o głębokości rzek w czasie rzeczywistym. Systemy te umożliwiły bardziej efektywne planowanie tras, zmniejszając zużycia paliwa i czas oczekiwania na śluzach i mostach. „Opracowany inteligentny system nawigacji, obejmujący dynamiczne planowanie pracy śluz, został zademonstrowany w rzeczywistych warunkach dla przypadków użycia w kanałach Skalda-Ren i Alberta. Wyniki pokazują skrócenie czasu oczekiwania, co oznacza zwiększoną przepustowość śluz” — powiedział Negenborn. W ramach projektu zbadano również nowe konstrukcje statków zdolnych do radzenia sobie z wahaniami poziomu wody. Zespół projektu NOVIMOVE dążył do zapewnienia statkom zdolności przewożenia pełnych ładunków nawet w warunkach niskiego poziomu wody dzięki chowanym systemy wypornościowym. „Obiecujące koncepcje na poziomie systemu okrętowego, mające na celu zwiększenie odporności statków na wahania poziomu wody, zostały przebadane i zademonstrowane za pomocą skalowanych testów modelowych w basenach. Potencjał chowanych pojemników, jak również wytyczne ich użycia zostały zademonstrowane za pomocą ruchomego modelu z napędem” — dodał Negenborn.
Ekstremalna współpraca, obiecujące wyniki
Połączenie perspektyw 21 partnerów konsorcjum, w tym operatorów logistycznych, portów, instytucji badawczych i twórców systemów z sześciu krajów, było bardzo trudne ze względu na ich dużą różnorodność. Dalszą komplikacją była pandemia COVID-19, wymuszająca szybką adaptację zespołu. Pomimo tych wyzwań projekt NOVIMOVE poczynił znaczne postępy we wszystkich czterech technicznych pakietach roboczych. Jego wysiłki koncentrowały się na integracji innowacyjnych rozwiązań w zakresie projektowania statków, logistyki i nawigacji w korytarzu Ren-Alpy. Dzięki tej współpracy wyniki projektu NOVIMOVE okazały się bardzo obiecujące. Szacuje się, że poprawa współczynników obciążenia i zmniejszenie opóźnień pozwoli projektowi zwiększyć ilość ładunków przewożonych śródlądowymi drogami wodnymi wzdłuż korytarza. „Wraz z wdrożeniem innowacji NOVIMOVE koszty transportu kontenerowego żeglugi śródlądowej mogą zostać zmniejszone nawet o 8,7%, a udział kontenerowego transportu śródlądowego może wzrosnąć nawet o 8,4% do 2030 r.” — powiedział Negenborn. Innowacje te mogą przyciągnąć dodatkowe 330 442 jednostki ekwiwalentu dwudziestu stóp (TEU) ładunku do 2030 r., zmniejszając emisję CO2 o ponad 36 milionów kg. Obecnie, po zakończeniu projektu w maju 2024 r., innowacje NOVIMOVE są gotowe do wpływania na przyszłą politykę i praktyki branżowe, choć wciąż są jeszcze możliwości dalszej optymalizacji. Jedno jest pewne — projekt położył podwaliny pod bardziej wydajny, niezawodny i przyjazny dla środowiska system transportu śródlądowego w Europie.
Słowa kluczowe
NOVIMOVE, żegluga śródlądowa, port morski, transport, korytarz Ren-Alpy, rzeczny transport towarowy
