Wspieranie lokalnej produkcji owoców i warzyw
Jedzenie owoców i warzyw stanowi podstawę zdrowej diety. Dieta bogata w owoce i warzywa może obniżyć ciśnienie krwi, zmniejszyć ryzyko występowania chorób serca i udaru mózgu, zapobiec niektórym rodzajom nowotworów i zmniejszyć ryzyko problemów z oczami i trawieniem. Owoce i warzywa wpływają także na nasz apetyt, a tym samym przyczyniają się do utraty wagi. Czemu więc nie spożywamy ich wszyscy? „Ze względu na to, że lokalne produkty mają bardzo krótki okres przydatności do spożycia, większość produktów spożywczych i warzywnych znajdujących się w sklepach spożywczych pochodzi z importu i została poddana obróbce chemicznej, która może być szkodliwa dla naszego zdrowia i środowiska”, mówi Elena Torrieri, wykładowczyni Uniwersytetu Neapolitańskiego im. Fryderyka II. Dzięki wsparciu finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu SHEALTHY, Torrieri prowadzi działania mające na celu zrównoważone przedłużenie okresu przydatności do spożycia produktów wytwarzanych lokalnie. W tym celu wykorzystuje połączenie nietermicznych metod odkażania, konserwacji i stabilizacji w celu poprawy bezpieczeństwa, jakości i świeżości owoców i warzyw. „Projekt ma na celu zaspokojenie zapotrzebowania konsumentów na świeżą, zdrową, przystępną cenowo, zrównoważoną, lokalnie produkowaną i wolną od dodatków żywność, która będzie zarówno bezpieczna, jak i pożywna”, dodaje Torrieri.
Przejrzysty lokalny i regionalny system produkcji żywności
Koncentrując się na minimalnie przetworzonych warzywach i owocach oraz sokach i koktajlach na ich bazie, badacze opracowali i zbadali szereg technologii i procesów, spośród których wszystkie zostały zaprojektowane w celu zaspokojenia potrzeb małych i lokalnych producentów. Obejmowały one technologie nietermiczne, aktywne folie biodegradowalne, powłoki biopolimerowe, rozwiązania w zakresie mycia i odkażania bez użycia środków chemicznych, proces ekstrakcji związków bioaktywnych, nowe technologie pakowania i substytut pasteryzacji termicznej. W ramach projektu badacze opracowali także kompleksowe i oparte na współpracy modele biznesowe mające na celu zwiększenie konkurencyjności lokalnych i regionalnych MŚP produkujących i przetwarzających żywność. „Dzięki naszym modelom biznesowym opartym na współpracy opracowanym z myślą o małych i średnich przedsiębiorstwach byliśmy w stanie stworzyć przejrzyste lokalne i regionalne systemy żywnościowe, które łączą rolników, przetwórców żywności, dostawców usług logistycznych i konsumentów”, wyjaśnia Torrieri.
Dłuższy okres przydatności do spożycia i wyższe wartości odżywcze
Wykorzystując swoje technologie mycia, konserwacji i stabilizacji, zespół projektu SHEALTHY opracował 11 minimalnie przetworzonych produktów na bazie owoców i warzyw oraz sześć prototypów soków i koktajli, z których wszystkie mogą być wytwarzane w skali pilotażowej. „Nasze procesy nie tylko wydłużają okres przydatności do spożycia owoców i warzyw o 30-50 %, ale także zwiększają naturalną wartość odżywczą minimalnie przetworzonych produktów owocowych i warzywnych o 20-30 %, a nawet aż o 70-130 % w przypadku soków i koktajli”, wyjaśnia Torrieri. „Ogółem udało nam się ograniczyć marnotrawienie żywności o 40 %”. Aby umożliwić lokalnym producentom wykorzystanie tych rozwiązań, naukowcy zorganizowali sesje szkoleniowe i wdrożyli sprawne systemy logistyczne. W celu pomocy konsumentom w podejmowaniu świadomych decyzji zakupowych, badacze opracowali także wskaźnik świeżości i narzędzie do identyfikacji podrobionych soków owocowych i koktajli.
Korzyści dla rolników, przetwórców żywności, dostawców i konsumentów
Dzięki wsparciu lokalnych producentów, projekt SHEALTHY pomógł w tworzeniu i utrzymaniu miejsc pracy na obszarach wiejskich. W przyszłości rezultaty prac mogą zwiększyć konkurencyjność, zrównoważony rozwój, przyczynić się do wprowadzania rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym i zwiększania różnorodności regionalnych i lokalnych systemów żywnościowych. „Rozwiązania SHEALTHY to korzyści dla wszystkich", podsumowuje Torrieri. „Mali i średni przetwórcy żywności oraz dostawcy mają lepsze możliwości w zakresie zaspokajania popytu konsumentów na zdrowszą żywność, z kolei konsumenci korzystają z dostępu do zdrowszych produktów”.
Słowa kluczowe
SHEALTHY, owoce i warzywa, zdrowa dieta, zdrowe odżywianie, systemy żywnościowe, rolnicy, przetwórcy żywności