Ścisły związek między zapylaczami, różnorodnością biologiczną i zrównoważonym rozwojem
W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu Safeguard opracowany został dokument orientacyjny, w którym podkreślono ogromne znaczenie, jakie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju mają owady zapylające, a jednocześnie jak ważna dla przetrwania zapylaczy jest realizacja tych celów. Okazją do udostępnienia dokumentu było piętnaste spotkanie Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej, które miało miejsce w dniach 7–19 grudnia 2022 roku w Montrealu w Kanadzie. Jak czytamy w komunikacie prasowym zamieszczonym w serwisie „Newswise”, dokument ten był kolportowany podczas jednego z wydarzeń towarzyszących spotkania Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej, a także prezentowany na stoisku Komisji Europejskiej. Impreza towarzysząca, zorganizowana pod nazwą „Ochrona zapylaczy: wzmocnienie polityki, wymiany wiedzy i zaangażowania”, odbyła się 10 grudnia. Jej celem była prezentacja będących w toku lub nowych projektów i inicjatyw związanych z badaniami nad zapylaczami, jednocześnie wspierających realizację międzynarodowej inicjatywy w tej dziedzinie – International Pollinator Initiative. Pszczoły, motyle i inne owady zapylające mają fundamentalne znaczenie dla przetrwania gatunku ludzkiego i lądowych ekosystemów na Ziemi. Mówiąc najprościej – życie bez nich nie jest możliwe. Dlatego też w ramach projektu Safeguard, którego celem jest pomoc Europie w odwróceniu zjawiska utraty populacji dziko żyjących zapylaczy, opracowano dokument podkreślający zasadniczą rolę, jaką owady te odgrywają w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju, i przedstawiający konkretne zalecenia poparte badaniami.
Zapylacze, głód na świecie i życie na lądzie
We wspomnianym dokumencie przedstawiono wyniki analizy danych przeprowadzonej z udziałem panelu 17 ekspertów z całego świata. Wartość poszczególnych celów zrównoważonego rozwoju ważono według ich znaczenia dla społeczeństwa. Ponadto autorzy opracowania zaproponowali pięć zaleceń, które powinny być brane pod uwagę podczas tworzenia strategii politycznych ukierunkowanych na ochronę zapylaczy i realizację celów ONZ. Przedstawione przez zespół projektu Safeguard zalecenia mają zachęcić decydentów do stworzenia synergii między wprowadzanymi przez nich przepisami dotyczącymi zapylaczy, różnorodności biologicznej i celów zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z ich wytycznymi zapylacze powinny być uznane za kluczowy środek produkcji rolnej i stanowić element polityki dotyczącej celu 2: Zero głodu, który przewiduje wyeliminowanie głodu i niedożywienia na świecie do 2030 roku. Autorzy dokumentu proponują także, by polityki ukierunkowane na odbudowę ekosystemów lądowych (cel 15: Życie na lądzie) „wspierały konkretne działania mające na celu ochronę i wzmocnienie zróżnicowanych zespołów owadów zapylających”. Wyjaśniają oni między innymi, na czym polega związek między zapylaczami a konkretnymi celami, i wskazują kluczowe zadania związane z tymi SDG. Z opracowania dowiadujemy się również, że owady zapylające „odgrywają kluczową rolę w realizacji celu 15 (Życie na lądzie) oraz celu 2 (Zero głodu). Mają one również znaczenie w kontekście 58 ze 169 zadań sformułowanych w ramach 14 z 17 celów zrównoważonego rozwoju”. Podkreślając wagę wzajemnych zależności pomiędzy zapylaczami a SDG, autorzy dokumentu zauważają: „Zapylacze przyczyniają się do realizacji co najmniej 7 z 17 celów, z kolei 11 z 17 celów ma bezpośredni wpływ na zapylacze”. Jak się okazuje, zapylacze nie tylko przyczyniają się do osiągnięcia celu 2 i celu 15, ale „w nieoczekiwany sposób” wpływają również na realizację innych SDG. Na przykład stanowią wkład w zapewnianie dostępu do czystej wody i warunków sanitarnych (cel 6) poprzez pomoc w utrzymaniu i przywróceniu zdrowych zbiorowisk roślinnych w ekosystemach związanych z wodą. Ponadto pomagają w eliminacji ubóstwa (cel 1) dzięki roli, jaką odgrywają w dywersyfikacji źródeł dochodu w postaci pszczelarstwa i zwiększania plonów. Dzięki poszerzeniu wiedzy na temat czynników, które powodują spadek liczby owadów zapylających, i skutków, jakie niesie to dla naszego środowiska, gospodarki i społeczeństwa, projekt Safeguard (Safeguarding European wild pollinators) może odegrać istotną rolę w odwróceniu procesu utraty populacji dzikich zapylaczy w Europie. Realizacja projektu dobiegnie końca w grudniu 2025 roku. Więcej informacji: strona projektu Safeguard
Słowa kluczowe
Safeguard, zapylacze, owady zapylające, cele zrównoważonego rozwoju, SDG, różnorodność biologiczna, dokument orientacyjny