Dostarczanie Europie kreatywnych rozwiązań poprzez innowacje społeczne
Łączą je wspólne cele takie, jak poprawa dobrobytu jednostek lub społeczności, wspieranie działań na rzecz klimatu oraz poprawa różnorodności biologicznej, ochrony i remediacji środowiska. U ich źródeł może leżeć pragnienie zagospodarowania starych budynków czy spełnianie potrzeb osób wymagających szczególnego traktowania przy zaangażowaniu „poczwórnej helisy” – społeczności lokalnych, władz publicznych, przedsiębiorstw i środowiska akademickiego – we współtworzenie rozwiązań. Innowacje społeczne mają zasadnicze znaczenie przy stawianiu czoła aktualnym, coraz bardziej złożonym i wzajemnie powiązanym wyzwaniom. Rozwiązania te często wynikają jednak z oddolnych działań, których wpływ jest ograniczony do małych, odrębnych społeczności. Aby ułatwić powszechne przyjęcie takich pomysłów, potrzebna jest lepsza koordynacja i widoczność. Komisja Europejska prowadzi aktywne działania mające zachęcać do wprowadzania na rynek innowacyjnych rozwiązań i stymulować zatrudnienie. Opierając się na uruchomionej w 2010 roku Unii Innowacji oraz wprowadzonym w 2013 roku Pakiecie dotyczącym inwestycji społecznych Komisja zachęca do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań społecznych oraz ułatwia ich upowszechnianie i skalowanie. Główne cele to promowanie innowacji społecznych jako źródła wzrostu gospodarczego, tworzenie nowych miejsc pracy, wymiana informacji na temat innowacji społecznych w Europie, wspieranie innowacyjnych przedsiębiorców oraz mobilizacja inwestorów i organizacji publicznych. Aby osiągnąć te cele, Komisja wspiera takie inicjatywy jak wydarzenia networkingowe, które umożliwiają organizacjom z całej Europy dzielenie się doświadczeniami, zapewnia wsparcie dla rozwoju ekosystemu innowacji poprzez inwestycje prywatne i inkubatory, organizuje coroczny Europejski Konkurs Innowacji Społecznych, aby zwiększyć świadomość na temat osób i projektów wywierających wpływ w tym obszarze, rozpowszechnia informacje dotyczące wpływu tego typu działań, a także zapewnia finansowanie za pośrednictwem programów, takich jak Europejski program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI), Horyzont 2020, Horyzont Europa i Instrument dla MŚP. W niniejszej broszurze Results Pack opisano 10 projektów, wspieranych w ramach programu „Horyzont 2020”, które przedstawiają wartość i szeroki zakres innowacji społecznych. Wybrane projekty stanowią przykłady nowatorskich podejść i nowych form współpracy, które wzmacniają pozycję społeczeństwa obywatelskiego i wiążą się ze skutkami społecznymi. Często proponowane są w nich zaskakujące alternatywy dla konwencjonalnych podejść w rozwiązywaniu problemów społeczności. Innowacje społeczne można wdrażać w wielu dziedzinach, o czym świadczą projekty opisane w tej broszurze. Są one skoncentrowane na wyzwaniach związanych zarówno ze środowiskiem miejskim, jak i wiejskim. Inicjatywy te służą promowaniu nowych rozwiązań poprzez wykorzystanie narzędzi cyfrowych, na przykład umożliwiających migrantom i obywatelom pokonywanie barier biurokratycznych W ich ramach stosowane są nowe podejścia do promowania wpływu kultury na spójność społeczną, przez co projekty mogą wywoływać pozytywne zmiany w sposobie myślenia i działania w kwestiach społecznych w różnych wspólnotach społecznych. Oto przekrojowy przegląd ogromnego potencjału innowacji społecznych w rozwiązywaniu problemów społecznych podkreślający znaczenie zwiększenia liczby udanych projektów. W odniesieniu do niezaspokojonych potrzeb społeczeństwa w ramach projektu DESIGNSCAPES wsparto uruchamianie 100 innowacyjnych pomysłów wspierających przedsiębiorstwa społeczne i biznesy, natomiast działania prowadzone w ramach projektów CO3 i ESCF mają na celu przekształcenie innowacji społecznych w praktyczne rozwiązania. Zespół projektu DE4A opracował nowe rozwiązania techniczne umożliwiające stworzenie jednolitego rynku cyfrowego w UE i pobudzenie gospodarki, a w ramach projektów PoliRural oraz RURALIZATION poszukiwano sposobów na odwrócenie tendencji spadkowej w społecznościach wiejskich poprzez budowanie atrakcyjnych ekosystemów gospodarczych. W broszurze zwrócono także uwagę na wartość innowacji społecznych dla kultury i integracji – badacze z zespołu projektu VHH zajmują się materiałami archiwalnymi dotyczącymi Holokaustu przy użyciu najnowocześniejszych narzędzi do digitalizacji, a w projekcie MEMEX wykorzystano cyfrowe narzędzia do opowiadania historii w celu wspierania integracji społecznej marginalizowanych społeczności. Projekt WELCOME jest częścią klastra projektów, których celem jest wspieranie migrantów w integracji w europejskich krajach przyjmujących, a uczeni biorący udział w projekcie MESOC opracowują narzędzia do ilościowego pomiaru wpływu kultury i polityki kulturalnej.
