Burgers aan het stuur bij het stedelijk vervoersbeleid
Verkeer is iets waar de meeste stadsbewoners last van hebben, of het nu is omdat ze vastzitten in een file, te lang op een tram of bus moeten wachten, zich te voet door het verkeer moeten worstelen, of de gevolgen van vervuiling ondervinden. Bij WeCount (Citizens Observing Urban Transport), een door de EU gefinancierd burgerwetenschapsproject, waren bewoners betrokken bij de verzameling van verkeersgegevens. Dat leverde hun het empirisch materiaal op dat nodig was om aan te dringen op nieuwe verkeersmaatregelen. “Het doel van ons project was om burgers in staat te stellen een beleidsproces te initiëren door hen met een automatische sensor verkeersgegevens te laten verzamelen”, legt Kris Vanherle uit, de coördinator van het WeCount-project en verbonden aan Transport en Mobiliteit Leuven. “We wilden burgers mondig maken, ze de mogelijkheid geven om verkeersdata te verzamelen en te analyseren, en oplossingen te formuleren voor lokale mobiliteitsproblemen.” Bij het WeCount-project werden vijf succesvolle casestudies opgezet, waarbij honderden burgers uit Cardiff, Dublin, Leuven, Ljubljana en Madrid betrokken waren. “We toonden aan dat de benadering in allerlei soorten steden werkt, met verschillende uitdagingen qua cultuur en op het gebied van de mobiliteit”, zegt Vanherle. “In alle gevallen zijn er voorbeelden van praktische veranderingen, zoals verkeersdrempels, lagere maximumsnelheden, en veranderingen in de verkeerscirculatie, en die zijn een direct gevolg van de activiteiten van de burgers in het project”, vervolgt hij.
Profiteren van lokale kennis
Bij WeCount werd een bestaande sensor voor verkeerstellingen gebruikt, Telraam genaamd. Dit is een weinig kostend high-techapparaat dat burgers in het raam aan de straatkant van hun woning kunnen installeren om het passerende verkeer te monitoren. Deze sensoren zenden de gegevens naar een speciaal hiervoor bestemd softwareplatform, waar alle gebruikers de gegevens makkelijk kunnen opzoeken en visualiseren. “We hebben deze sensoren en het platform verbeterd, om zo vanuit het perspectief van de burger het gebruiksgemak en de installatie te verbeteren, en om vanuit het perspectief van de onderzoeker het beheer van het burgerwetenschapsproject te vergemakkelijken”, zegt Vanherle. Technologie was een belangrijke component van WeCount, maar het is toch in de eerste plaats een burgerwetenschapsproject, vervolgt hij. “We benaderden burgers om de problemen met lokaal verkeer te begrijpen, voor de verzameling van de gegevens zelf en voor de interpretatie daarvan, en om een brug te slaan naar het beleidsniveau, en zo een dialoog mogelijk te maken.” Bewoners verkeren bij uitstek in de positie om specifieke lokale problemen te begrijpen, en hebben verklaringen voor de soms contra-intuïtieve trends in verkeersgegevens. Zo zijn er bijvoorbeeld de typische pieken in het verkeer in de ochtend en de avond, maar in sommige straten zie je vreemde gebruikspatronen die een specialist op het gebied van verkeersbeleid achter zijn bureau misschien niet kan plaatsen.
Via publieke betrokkenheid stedelijk beleid
Het WeCount-team wilde een systeem maken dat inwoners van andere Europese steden zouden kunnen kopiëren bij toekomstige burgerwetenschapsprojecten. Er werden ook twee policy briefs gepubliceerd. Een daarvan was gericht op de uitdagingen bij het aanpassen van de methodologie voor burgerwetenschap aan een online-omgeving, wat nodig was door de uit de COVID-19-pandemie voortvloeiende beperkingen. In de tweede is er speciale aandacht voor de succesverhalen van WeCount, en hoe bij toekomstig stedelijk beleid de geleerde lessen beter kunnen worden toegepast. “Tenslotte ging het project ook banden aan met lokale en regionale autoriteiten en steden, om het potentieel te delen dat het bij het proces van gegevensverzameling betrekken van burgers kan hebben”, zegt Cláudia Ribeiro, projectmedewerker bij POLIS, het netwerk voor Europese steden en regio’s die samenwerken voor een duurzame stedelijke mobiliteit. “Beleidsmakers kunnen hierdoor beter onderbouwde beslissingen nemen over verkeersplanning en -beheer”, vervolgt zij.
Keywords
WeCount, verkeer, stedelijk, teller, burger, wetenschap, sensor, beleid, data, empirisch materiaal
