It-tqegħid taċ-ċittadini f’pożizzjoni biex imexxul-politika tat-trasport urban
It-traffiku huwa xi ħaġa li taffettwa lill-biċċa l-kbira ta’ dawk li jgħixu fil-belt, kemm jekk ikunu mwaħħla fit-traffiku, kemm jekk qed idumu jistennew wisq għat-trasport pubbliku, kemm jekk jippruvaw jinnavigaw bil-mixi, kif ukoll jekk isofru mit-tniġġis. WeCount (Citizens Observing UrbaN Transport), proġett tax-xjenza taċ-ċittadini ffinanzjat mill-UE, inkluda residenti fil-ġbir tad-data dwar it-traffiku, u tahom l-evidenza meħtieġa biex jirsistu għal politiki ġodda tat-trasport. “L-għan tal-proġett tagħna kien li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jibdew proċess ta’ tfassil ta’ politika billi jġegħluhom jiġbru data dwar it-traffiku b’sensor awtomatizzat”, jispjega Kris Vanherle, koordinatur tal-proġett WeCount f’Transport & Mobility Leuven. “Ridna nagħtu s-setgħa liċ-ċittadini, nagħtuhom il-mezzi biex jiġbru u janalizzaw id-data dwar it-traffiku, u nifformulaw soluzzjonijiet għal problemi ta’ mobilità lokali”. Il-proġett WeCount mexxa ħames studji ta’ każijiet ta’ suċċess li involvew mijiet ta’ ċittadini f’Cardiff, Dublin, Leuven, Ljubljana u Madrid. “Urejna li l-approċċ jaħdem għal bliet differenti, bi sfidi kulturali u ta’ mobilità differenti”, jgħid Vanherle. “Fil-każijiet kollha, hemm eżempji ta’ bidliet fil-qasam, bħal ħotob kontra l-veloċità, tnaqqis fil-limiti tal-veloċità, u bidliet fiċ-ċirkolazzjoni tat-traffiku – bħala riżultat dirett tal-azzjonijiet taċ-ċittadini fil-proġett”,huwa jżid.
Jittieħed vantaġġ mill-għarfien lokali
WeCount uża sensur tal-għadd tat-traffiku eżistenti magħruf bħala Telraam: apparat bi prezz baxx u ta’ teknoloġija għolja li ċ-ċittadini jistgħu jinstallaw fit-twieqi tal-faċċata ta’ djarhom biex jimmonitorjaw it-traffiku li jgħaddi. Dawn is-sensuri jibagħtu d-data lil pjattaforma ta’ software apposta, u jippermettu lill-utenti kollha jaċċessaw u jaraw id-data faċilment. “Aħna tejjibna dawn is-sensuri u l-pjattaforma, biex inżidu l-faċilità tal-użu u l-installazzjoni mill-perspettiva taċ-ċittadin, u biex niffaċilitaw il-ġestjoni tal-proġett tax-xjenza taċ-ċittadin mill-perspettiva tar-riċerkatur”, jinnota Vanherle. Madankollu, filwaqt li t-teknoloġija kienet komponent ewlieni ta’ WeCount, huwa l-ewwel u qabel kollox proġett tax-xjenza taċ-ċittadini, huwa jżid. “Tkellimna maċ-ċittadini biex nifhmu t-tħassib dwar it-traffiku lokali, il-ġbir tad-data nnifisha, l-interpretazzjoni tad-data u l-ħolqien tal-pont mal-livell tal-politika, li jippermetti d-djalogu”. Ir-residenti jinsabu f’pożizzjoni tajba biex jifhmu kwistjonijiet lokali speċifiċi, u jistgħu jispjegaw ix-xejriet xi drabi kontrointuwittivi li jinstabu fid-data tat-traffiku. Pereżempju, filwaqt li hemm traffiku massimu tipiku filgħodu u filgħaxija, xi toroq lokali juru xejriet strambi ta’ użu li speċjalista fil-politika tat-trasport wara skrivanija jista’ ma jifhimx.
Politika urbana permezz tal-involviment pubbliku
It-tim ta’ WeCount ried joħloq sistema li tista’ tiġi replikata minn residenti ta’ bliet Ewropej oħra, fi proġetti futuri tax-xjenza taċ-ċittadini. Tfaċċaw ukoll żewġ dokumenti informattivi ta’ politika: wieħed iffokat fuq l-isfidi tal-adattament tal-metodoloġija tax-xjenza taċ-ċittadini għal ambjent online, meħtieġ minħabba r-restrizzjonijiet miġjuba mill-pandemija tal-COVID-19. It-tieni jenfasizza l-istejjer ta’ suċċess minn WeCount, u kif il-lezzjonijiet meħuda jistgħu jinfurmaw aħjar lill-politika urbana futura. “Fl-aħħar mill-aħħar, il-proġett involva ruħu wkoll mal-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-ibliet, biex jaqsam il-potenzjal li jiġu involuti ċ-ċittadini fil-proċess tal-ġbir tad-data”, tgħid Cláudia Ribeiro, uffiċjal tal-proġett f’ POLIS, in-netwerk għall-bliet u r-reġjuni Ewropej li jikkooperaw għal mobilità urbana sostenibbli. “Dan jista’ jwassal lil dawk li jfasslu l-politika biex jieħdu deċiżjonijiet infurmati aħjar dwar l-ippjanar u l-ġestjoni tat-traffiku”, hija żżid.
Keywords
WeCount, traffiku, urban, għadd, ċittadin, xjenza, sensor, politika, data, evidenza
