Od Asimova do codzienności - rewolucja robotów nadeszła
„Nie jesteś w stanie rozróżnić robota od najlepszych ludzi” - Isaac Asimov, „Ja, robot”
Kolejnym z popularnych tropów obecnych w gatunku jest liczba zagadnień etycznych, które mogą wynikać z powstania tego rodzaju antropomorficznych maszyn - czy odczuwające i świadome roboty powinny otrzymać te same prawa społeczne, gospodarcze i polityczne jak „prawdziwi” ludzie? Jak rozwinęłyby się stosunki społeczne między robotami i ludźmi? Co byłoby uznawane za dopuszczalne interakcje, a jakie tematy pozostawałyby tabu? Czy automatyzacja na szeroką skalę prac wykonywanych dotychczas przez ludzi może faktycznie mieć miejsce, a jeśli tak, jakie będą konsekwencje dla społeczeństwa? Przede wszystkim zaś musimy zastanowić się, czy możliwość zbudowania istot będących prawdziwymi odpowiednikami replikantów znanych ze świata „Łowcy androidów” nie doprowadzi do znaczącej zmiany definicji człowieka i człowieczeństwa. Pomimo tego, że rozważanie tego rodzaju zagadnień filozoficznych jest z pewnością fascynujące, obecnie przeprowadzane badania oraz współczesna robotyka nie są jeszcze na takim poziomie zaawansowania - potrzeba jeszcze dużo czasu, abyśmy jako ludzkość musieli faktycznie stawić czoła takim wyzwaniom. Z drugiej jednak strony, jak pokazuje sekcja specjalna w najnowszym wydaniu magazynu, ludzkość z pewnością poczyniła już pierwsze kroki w tym kierunku, a roboty coraz częściej wkraczają pomiędzy ludzi i stają się coraz ważniejszą częścią naszego społeczeństwa. Wiele osób postrzega je obecnie jako rozwiązanie problemów, którym będziemy musieli stawić czoła w XXI wieku. Rzeczywiście, roboty mogą sprawdzić się w takich pracach, jak opieka nad starzejącym się społeczeństwem, praca w ciężkich warunkach, w których nie mogą pracować ludzie, a także wyręczanie nas nawet w najbardziej przyziemnych czynnościach, takich jak na przykład czyszczenie podłóg. Oczywiście wszystkie te przykłady zostały opisane w sekcji specjalnej tego wydania magazynu. W wielu przypadkach to Korea Południowa i Japonia są pierwszymi krajami, które kojarzą nam się z wiedzą i doświadczeniem na temat robotów i robotyki, jednak także Unia Europejska podchodzi niezwykle poważnie do badań i postępów naukowych na tym polu. W rzeczywistości Europa jest jednym z czołowych regionów wykorzystujących technologie robotyki przemysłowej, osiągając odsetek zaopatrzenia i wykorzystania robotów na poziomie około 32 %. Wrażenie może robić także wynoszący około 63 % wskaźnik udziału Europy w rynku robotyki usługowej, który wynika ze stopnia zaawansowania interdyscyplinarnych badań dotyczących „inteligentnych robotów”. Badania w dziedzinie robotyki to bardzo popularny temat projektów realizowanych w ramach programu Horyzont 2020. Co więcej, podmioty w Europie mają do dyspozycji także SPARC - specjalne europejskie partnerstwo dotyczące robotyki, którego celem jest utrzymanie i zwiększenie przewagi Europy w wykorzystaniu robotów we wszystkich sektorach, w tym w społeczeństwie, nauce i gospodarce. Dzięki budżetowi na lata 2014-2020 wynoszącemu 700 milionów euro SPARC stanowi największy na świecie cywilny program badań i rozwoju dotyczący robotyki. W dniach 20-22 marca 2019 roku odbędzie się doroczne Europejskie Forum Robotyki organizowane przez SPARC w Bukareszcie (Rumunia), podczas którego zostaną zaprezentowane najlepsze rezultaty badań nad robotyką finansowane w ramach programu „Horyzont 2020”. Zapraszamy zarówno osoby, które będą mogły zjawić się tam osobiście, jak i tych, którzy nie będą mieli takiej okazji, do zapoznania się z wybranymi innowacjami w przedstawionym wydaniu specjalnym, które pokazuje, że rewolucja robotów naprawdę już nadeszła… Z chęcią poznamy opinie naszych czytelników. Pytania i sugestie można przesyłać na adres: editorial@cordis.europa.eu
