Agregator „śmieciowych” informacji z misją odbudowania zaufania do mediów i demokracji
Wyrażenie „fake news” (fałszywe informacje), przez zespół słowników Collinsa uznane za słowo roku 2017, przestało być używane wyłącznie w sferze sensacyjnych i populistycznych dyskusji, ale na dobre zadomowiło się w naszym codziennym życiu. Fałszywe informacje, zwane przez niektórych śmieciowymi, można znaleźć wszędzie, począwszy od tablicy na Facebooku. Co więcej, wydają się być coraz bardziej wiarygodne. Jeśli użytkownik internetu nie jest nauczony, aby kwestionować treść każdego artykułu rozpowszechnianego w sieci, lub też nie ma czasu na sprawdzenie prawdziwości informacji na podstawie innych źródeł, istnieje bardzo duża szansa na to, że będzie podatny na wpływ fałszywych informacji. Czym jest agregator śmieciowych informacji? Na szczęście dla wszystkich użytkowników internetu, grupa naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego poczyniła ważne postępy w zakresie systematycznej oceny wiarygodności informacji publikowanych w mediach społecznościowych. Opracowane przez nich narzędzie do agregacji śmieciowych informacji zostało wprowadzone na rynek w okresie poprzedzającym wybory w Stanach Zjednoczonych w 2018 roku. Pozwala ono na śledzenie źródeł śmieciowych informacji na Facebooku i ich konsolidację na specjalnie utworzonym portalu internetowym, dzięki czemu nie mają możliwości wprowadzenia w błąd żadnego użytkownika. „Wcześniejsze próby zwalczania dezinformacji w mediach społecznościowych często dotyczyły wyłącznie wpisów na Twitterze. Nie dawały one możliwości wglądu w czasie rzeczywistym w aktualnie popularne treści przyczyniające się do szerzenia dezinformacji na portalach społecznościowych ani nie pozwalały opinii publicznej na sprawdzanie, filtrowanie lub przeszukiwanie treści takich śmieciowych informacji podczas udostępniania ich w mediach społecznościowych”, mówi dr Dimitra Liotsiou, jedna z uczonych kierujących projektem BOTFIND (Finding Bots, Detect Harassing Automation, and Restoring Trust in Social Media Civic Engagement). Jednak opracowany przez uczoną agregator spełnia wszystkie te funkcje. Trzy różne narzędzia Platforma składa się z trzech narzędzi o różnym przeznaczeniu: wyczerpującej listy postów pochodzących ze źródeł śmieciowych informacji i ich treści udostępnionych publicznie na Facebooku z możliwością filtrowania ich według daty publikacji, stopnia zaangażowania i słów kluczowych; interaktywnego, wizualnego agregatora najpopularniejszych w danym dniu postów wygenerowanych ze śmieciowych źródeł; zestawienia 10 najpopularniejszych postów dnia pochodzących z tych samych źródeł. Dr Liotsiou wyjaśnia: „Celem tego ogólnodostępnego narzędzia jest lepsze wykrywanie śmieciowych informacji w mediach społecznościowych. Jednocześnie oferuje ono dziennikarzom, przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego i wszystkim zainteresowanym stronom możliwość sprawdzania w czasie rzeczywistym, jakie śmieciowe informacje są rozpowszechniane w mediach społecznościowych. W efekcie narzędzie to pomaga podnosić świadomość i poprawiać umiejętność korzystania z mediów, a ostatecznie powinno przyczynić się do zapobiegania wpływowi, jaki na użytkowników wywierają nieprawdziwe i śmieciowe informacje”. Jak właściwie działa agregator? W przypadku wyborów w 2018 r. zespół rozpoczął agregację od zidentyfikowania tweetów odwołujących się do tych wyborów i wyodrębnienia dołączonych do nich linków. Następnym krokiem było sklasyfikowanie źródła każdego hiperłącza jako informacji śmieciowej, jeśli nie spełniło trzech z pięciu warunków: czy źródło jest zgodne z profesjonalnymi standardami dziennikarskimi; czy fakty zostały odpowiednio sprawdzone; czy informacja jest zakamuflowanym komentarzem; czy relacja jest wysoce stronnicza, nacechowana ideologicznie lub nadmiernie faworyzująca jedną stronę; oraz czy źródło podrabia markę uznanych serwisów informacyjnych. „Narzędzie ma zastosowanie do 50 najczęściej cytowanych (na Twitterze) stron internetowych ze źródłami śmieciowych informacji. Wszystkie posty przesyłane z każdego z tych źródeł na połączone z nimi publiczne profile na Facebooku są co godzinę pobierane i wyświetlane na głównej platformie agregatora. Narzędzie udostępnia treści, obrazy/wideo, linki i wszelkie dane dotyczące zaangażowania użytkowników w odniesieniu do każdego posta”, wyjaśnia dr Liotsiou. Zwiększając świadomość na temat śmieciowych informacji w mediach społecznościowych, uczeni mają nadzieję, że agregator przyczyni się do przywrócenia zaufania społeczeństwa do technologii i nowoczesnej demokracji deliberatywnej. Stworzone przez nich narzędzia są otwarte i dostępne publicznie. Dzięki temu dziennikarze, decydenci, reprezentanci społeczeństwa obywatelskiego, politycy i obywatele uzyskają pomoc w dostępie do informacji i możliwość bieżącego sprawdzania i oceniania ich jakości online.
Słowa kluczowe
BOTFIND, śmieciowe informacje, fake news, fałszywe informacje, agregator śmieciowych informacji, demokracja, media, wybory, dezinformacja, Facebook