Nowe leki do zwalczania raka trzustki
Każdego roku w samej UE na PDAC umierają 34 000 osób. Tradycyjne metody leczenia raka nie działają w przypadku tej odmiany raka, którego cechują szybkie przerzuty i zgony niemal wszystkich pacjentów. Na podstawie tych informacji ustalono, że poszukiwanie nowych leków zwalczających rozwój PDAC i przedłużających tym samym średnią długość życia oraz poprawiających jakość życia pacjenta będzie najważniejszym priorytetem. Finansowany ze środków UE projekt PANACREAS (Integrating chemical approaches to treat pancreatic cancer: Making new leads for a cure) miał na celu opracowanie metod identyfikacji molekularnych celów PDAC i opracowania odpowiedniego leku. W tym celu zespół projektu PANACREAS przeprowadził rekrutację klinicystów, naukowców prowadzących translacyjne badania nad rakiem, chemików oraz partnerów z przedsiębiorstw farmaceutycznych. Dzięki zintegrowanym wysiłkom partnerzy ci zsyntetyzowali i przetestowali leki przeciwko PDAC, które są ukierunkowane na różne cykle rakotwórcze. Prowadzono prace w zakresie analiz, modeli i badań komputerowych mające na celu identyfikację inhibitorów różnych supresorów nowotworowych, takich jak białko związane z białkiem Yes (YAP) lub enzymy (SIRT6, IDO2, alfa-mannosydaza), które mogą być związane z patogenezą PDAC. W ramach badania przesiewowego o małej skali zidentyfikowano inhibitor kinazy uniemożliwiający YAP aktywację transkrypcji. Istnieją silne dowody na to, że zidentyfikowany związek hamuje przemianę komórek nabłonkowych w mezenchymalne w nowotworze trzustki. Naukowcy potwierdzili, że syntetyczny lizofosfolipid edelfosyna, znany jako aktywator śmierci komórek, był aktywny w kilku modelach PDAC. Zidentyfikowano związki mogące potencjalnie pełnić rolę analogów edelfosyny, przy czym jeden z nich był aktywny in vivo przeciwko ksenoprzeszczepom PDAC. Innym obiecującym modulatorem śmierci komórek zidentyfikowanym w projekcie są białka z rodziny galektyn. Zsyntetyzowano kilka nowych inhibitorów galektyny, a obecnie trwa ocena ich skuteczności w modelach PDAC. Najbardziej obiecujące związki zidentyfikowane w ramach projektu zostaną poddane walidacji pod kątem ich potencjału terapeutycznego z wykorzystaniem utworzonego dzięki inżynierii genetycznej modelu PDAC u myszy oraz ortotopowych przeszczepów ksenogenicznych PDAC. Silna aktywność przeciwnowotworowa u któregokolwiek z tych leków oznaczać będzie zielone światło dla ich przyszłych testów w badaniach klinicznych oraz, miejmy nadzieję, dla zastosowań klinicznych.
Słowa kluczowe
Rak trzustki, PANACREAS, białko powiązane z białkiem Yes, edelfosyna, galektyna
