Modernizacja stoczni dzięki robotyce i cyfryzacji
Europejski przemysł stoczniowy jest jednym z filarów gospodarki i handlu międzynarodowego. Sektor ten zapewnia ponad 120 000 zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich miejsc pracy, a małe i średnie stocznie są ważnym wsparciem dla lokalnych gospodarek, zwłaszcza na obszarach przybrzeżnych. Oferta zatrudnienia jest szeroka – od produkcji stali, przez sprzęt elektroniczny, aż po naprawę statków. „Europejskie stocznie przodują w budowie zaawansowanych technologicznie statków, które osiągają wysokie ceny na całym świecie”, mówi Ana Rodríguez Vidal z Centrum Technologii AIMEN w Hiszpanii, kierowniczka projektu Mari4_YARD. „Ze strategicznego punktu widzenia sektor ten wzmacnia krajową infrastrukturę obronną i morską, zapewniając łączność i bezpieczeństwo w całej Europie”. Niestety, nie jest on pozbawiony wyzwań. Konkurenci z Azji dominują na rynku produkcji masowej dzięki wykorzystaniu ekonomii skali do obniżenia kosztów, podczas gdy Europa koncentruje się na szytych na miarę, zaawansowanych technologicznie projektach statków. „Surowsze przepisy ochrony środowiska wymagają od przedsiębiorców ciągłych badań, a rosnące koszty materiałów i pracy powodują jeszcze większą presję”, dodaje Vidal.
Zwiększenie wydajności produkcji stoczni
Głównym celem projektu Mari4_YARD było pokonanie tych wyzwań poprzez poprawę wydajności produkcji w małych i średnich stoczniach, przy jednoczesnym zachowaniu wiedzy pracowników doświadczonych w tej branży. Aby to osiągnąć, zespół projektu zajął się opracowaniem i wdrożeniem całego wachlarza rozwiązań zorientowanych na człowieka przeznaczonych dla sektora morskiego. Wśród tych rozwiązań warto wymienić narzędzia cyfrowe i roboty współpracujące o dużym udźwigu, których zadaniem jest wsparcie pracy operatorów. Inne rozwiązania obejmują mocowane na głowie wyświetlacze na potrzeby szkoleń, projektory i urządzenia przenośne służące do przekazywania operatorom instrukcji, a także egzoszkielety kończyn górnych i odcinka lędźwiowego jako wsparcie podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów. „Oprócz wykorzystania tej technologii zespół projektu Mari4_YARD opracował również różnorodne kursy szkoleniowe z myślą o wzmocnieniu przemysłu stoczniowego na terenie UE”, zauważa Vidal. Realizacja projektu przebiegała dwuetapowo. Dla proponowanych rozwiązań technologicznych zespół opracował i przetestował scenariusze wdrożenia – od skali laboratoryjnej po ostateczną walidację w dwóch stoczniach z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Ponadto przyjęto podejście skupione na barierach, które umożliwiło określenie luk rynkowych utrudniających wprowadzenie technologii zaproponowanych w projekcie Mari4_YARD. Analiza ta obejmowała zbieranie informacji zwrotnych podczas testów i szkoleń oraz zaprezentowanie technologii interesariuszom i pracownikom z branży.
Ocena potencjału rynkowego i wnioski patentowe
Autorzy tych prac podzielili się swoimi wynikami z zainteresowanymi stronami i użytkownikami końcowymi w ramach specjalnych warsztatów. Zostały one zorganizowane z myślą o optymalnym wykorzystaniu technologii, które mogą być potencjalnie wdrożone w przyszłości. Co więcej, w ramach projektu zgłoszono dwa patenty dotyczące egzoszkieletów, a szereg innych technologii oceniono pod kątem ich potencjału rynkowego. „Ocenie poddano kilka przypadków użycia i rozwiązań technologicznych, spośród których zespół wybrał 12 na potrzeby demonstracyjnego wdrożenia w małych i średnich stoczniach”, mówi Vidal. „Demonstracje te przyniosły imponujące wyniki pod względem produktywności, wydajności, dokładności i jakości, a także oszczędności czasu, kosztów i zasobów, co dodatkowo potwierdziło wysokie zadowolenie użytkowników”. Stworzone w ramach projektu przestrzenie wystawowe ogólnego przeznaczenia, nazwane Didactic Factories, pozostaną otwarte także po zakończeniu projektu, aby służyć pomocą w szkoleniach i podnoszeniu kwalifikacji pracowników w zakresie nowo opracowanych narzędzi. Jednocześnie oferują one infrastrukturę dla start-upów i małych firm, gdzie mogą one testować nowe rozwiązania w warunkach quasi-przemysłowych.
Poprawa warunków pracy, bezpieczeństwa i produktywności
Zespół projektu ma nadzieję, że komercjalizacja opracowanych narzędzi pomoże pracownikom małych i średnich stoczni, poprawiając warunki, bezpieczeństwo i ergonomię codziennej pracy oraz zwiększając ich produktywność. „Chcąc usprawnić swoją działalność, małe i średnie przedsiębiorstwa z sektora stoczniowego mogą nie tylko korzystać z narzędzi Mari4_YARD, ale także uzyskać dostęp do naszych kursów szkoleniowych i publikacji”, zaznacza Vidal. „Wdrożenie zaawansowanej robotyki i rozwiązań cyfrowych może wzmocnić konkurencyjność tego sektora oraz sprawić, że zainteresują się nim młodsze pokolenia pracowników”. Zespół ma również nadzieję, że projekt Mari4_YARD posłuży za punkt odniesienia dla dalszych prac, torując drogę do standaryzacji procesów automatyzacji w małych i średnich stoczniach.
Słowa kluczowe
Mari4_YARD, robotyka, cyfrowe, stocznie, przybrzeżne, przemysł stoczniowy, elektronika
