Zmieniające się oblicze europejskich mórz
Chcemy pokazać, w jaki sposób bioróżnorodność jest powiązana z funkcjonowaniem ekosystemu”.
Jan Marcin Węsławski, koordynator projektu MARBEFES
Pod powierzchnią morza znajduje się złożona sieć życia, ale działalność człowieka i zmiany klimatu zagrażają jej delikatnej równowadze. Uznając potrzebę szeroko zakrojonych badań nad różnorodnymi środowiskami morskimi, program Horyzont Europa finansuje projekt MARBEFES. Zespół projektowy wyrusza w 4-letnią podróż, aby przeanalizować różnorodność biologiczną w 12 strefach, które obejmują pełny zakres mórz Europy. Od Arktyki po regiony półtropikalne, każdy obszar ma swoje unikalne znaczenie, nie tylko pod względem różnorodności biologicznej, ale także dziedzictwa kulturowego i tradycyjnych sposobów korzystania z niego przez społeczności wybrzeża. „Dzięki zmianom klimatu obserwujemy przemieszczanie się stref biogeograficznych z południa na północ” — wyjaśnia koordynator projektu Jan Marcin Węsławski, profesor w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk. „Chcemy pokazać, w jaki sposób bioróżnorodność jest powiązana z funkcjonowaniem ekosystemu — a nie jest to prosta zależność”. Projekt skupia multidyscyplinarny zespół ekspertów z dziedzin biologii morskiej, ekologii, nauk społecznych, oceanografii i nauk o środowisku. Głównym celem jest lepsze zrozumienie morskiej różnorodności biologicznej i jej wpływu na usługi zapewniane przez oceany, od procesów niebieskiego dwutlenku węgla po produkcję rybną. Podczas gdy biolodzy morscy badają rozmieszczenie gatunków i zmiany ekologiczne, badacze z dziedziny nauk społecznych zgłębią publiczne postrzeganie i postawy wobec zmian bioróżnorodności. Poprzez zrozumienie zarówno ustaleń naukowych, jak i perspektyw społecznych, projekt MARBEFES ma na celu wypełnienie luki między wiedzą a działaniem i umożliwienie społecznościom dostosowania się do zmian środowisk przybrzeżnych. Dzięki wspólnym wysiłkom badawczym prace projektu MARBEFES: poszerzą wiedzę o morzu i wesprą wysiłki na rzecz jego ochrony; wzmocnią politykę morską dążącą do zrównoważonego użytkowania; zwiększą świadomość społeczną i zaangażowanie w ochronę mórz; oraz będą promować rozwój zrównoważonej niebieskiej gospodarki. Dzięki tym działaniom projekt MARBEFES będzie pomocą w ochronie życia morskiego w UE, a jednocześnie zapewni, że działalność gospodarcza, taka jak rybołówstwo i turystyka, będzie zrównoważona w perspektywie długoterminowej.
Słowa kluczowe
niebieski dwutlenek węgla, powiązanie ocean-klimat-różnorodność biologiczna, łagodzenie zmiany klimatu i adaptacja do niej, naturalna sekwestracja dwutlenku węgla, usługi ekosystemowe, różnorodność biologiczna mórz, funkcjonowanie ekosystemów, ekologia funkcjonalna, planowanie przestrzenne obszarów morskich, podejście ekosystemowe