Jak zachęcić pacjentów z chorobą wątroby do zmiany trybu życia
Naukowcy wspierani częściowo przez finansowany przez UE projekt LiverScreen ustalili, że osoby poddawane badaniom przesiewowym pod kątem zwłóknienia wątroby są bardziej zmotywowane do ograniczenia spożycia alkoholu, poprawy diety, zwiększenia aktywności fizycznej i redukcji masy ciała. Oznaczałoby to, że programy badań przesiewowych mogą stanowić narzędzie do profilaktyki, wczesnego wykrywania i leczenia zaawansowanego zwłóknienia wątroby. W ramach badania naukowcy przebadali 4796 osób mieszkających w Danii i zagrożonych alkoholową lub niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby. Doszli do wniosku, że udział w programie badań przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby prowadzi do trwałej poprawy trybu życia wśród osób z grupy ryzyka. Spośród 4796 uczestników 1850 osób wykazywało zwiększone ryzyko alkoholowej choroby wątroby (ALD), a 2946 niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (MASLD). Zwłóknienie wykryto w sumie u 383 osób – 10% z grupy ALD i 7% z grupy MASLD. Po otrzymaniu porad dotyczących trybu życia uczestnicy wypełnili kwestionariusze oceniające zmiany trybu życia po 1 tygodniu i 6 miesiącach, a ich podgrupa została ponownie zbadana po upływie 2 lat.
Mniej alkoholu
W grupie ALD odsetek osób nadużywających alkoholu zmniejszył się po 6 miesiącach z 46% do 32%. Tylko niewielka grupa – 15% – deklarowała zwiększenie spożycia alkoholu, przy czym nie stwierdzono pod tym względem żadnych różnic między osobami, które uzyskały wynik pozytywny i negatywny. W przypadku uczestników, którzy wykazywali wysoki poziom spożywania alkoholu na początku badania, pozytywny wynik testu przesiewowego korelował z abstynencją lub zmniejszeniem spożycia alkoholu po 6 miesiącach. W badanej po 2 latach podgrupie 752 osób nadmierne spożycie alkoholu spadło z 52% do 41% i także w tym przypadku pozytywny wynik badania przesiewowego oznaczał większe prawdopodobieństwo abstynencji lub zmniejszenia spożycia.
Lepsza dieta, większa aktywność fizyczna
W przypadku uczestników z grupy MASLD zaobserwowano podobną poprawę trybu życia po 6 miesiącach. Około 35% poprawiło swoją dietę, 22% zaczęło więcej się ruszać, a 13% deklarowało utratę wagi o 5% lub więcej. Poprawa w grupie MASLD była najbardziej widoczna u tych uczestników, u których wynik badania przesiewowego był pozytywny. „Z tego co wiemy, jest to pierwsze badanie analizujące globalne zmiany trybu życia po ukierunkowanych, populacyjnych badaniach przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby w całym spektrum stłuszczeniowej choroby wątroby. Jego wyjątkowość wynika z faktu, że przebadaliśmy 4796 zagrożonych osób z populacji ogólnej, uzyskaliśmy odsetek odpowiedzi na poziomie 84%, oceniliśmy krótko-, jak i długoterminowe zmiany oraz przeanalizowaliśmy czynniki ryzyka związane z trybem życia...”, piszą autorzy badania w artykule naukowym. „Uzyskane wyniki wskazują, że badania przesiewowe w kierunku chorób wątroby mogą stanowić dla pacjentów dodatkową motywację do poprawy stanu zdrowia”, stwierdzają we wnioskach autorzy badania, którzy korzystali ze wsparcia projektu LiverScreen (Screening for liver fibrosis - population-based study across European countries). „Uczestnictwo w programach badań przesiewowych w kierunku zwłóknienia wątroby można zatem uznać za czynnik sprzyjający zmianie zachowań i zwiększający motywację do poprawy trybu życia”. Więcej informacji: strona projektu LiverScreen
Słowa kluczowe
LiverScreen, wątroba, zwłóknienie, choroba wątroby, alkoholowa choroba wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, alkohol, zmiana trybu życia