Grecki mastyks lekiem na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby
Ponad połowę otyłych i chorych na cukrzycę osób w pewnym momencie życia dotyka niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby ang. nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD. NAFLD obejmuje szereg różnych zaburzeń, w tym stłuszczenie wątroby i niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (ang. non-alcoholic steatohepatitis, NASH). Obecnie brak jest zatwierdzonych leków przeciwko NAFLD, która jest czynnikiem ryzyka wystąpienia marskości wątroby lub raka wątrobowokomórkowego.
Skuteczność produktu naturalnego – mastyksu – w walce z NAFLD
W ramach finansowanego ze środków UE projektu MAST4HEALTH zbadano niefarmakologiczne podejście do leczenia choroby. Badania podjęto przy wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”, a skupiły się one na wykorzystaniu mastyksu, naturalnego suplementu o znanych korzyściach zdrowotnych. Mastyks otrzymuje się w postaci żywicy z pędów i gałęzi pistacji kleistej (Pistacia lentiscus), krzewu uprawianego wyłącznie na wyspie Chios w Grecji. Wcześniejsze badania wykazały obecność w mastyksie polifenoli i terpenów oraz ich biodostępność u ludzi. „Szereg właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwutleniających, przeciwzapalnych i obniżających poziom lipidów przypisano nie tylko składnikom mastyksu, ale także samemu temu produktowi naturalnemu”, wyjaśnia George Dedoussis, koordynator projektu MAST4HEALTH i profesor genetyki molekularnej i nutrigenetyki na Uniwersytecie Harokopio w Grecji.
Dowody przedkliniczne potwierdzają skuteczność mastyksu
Mechanizmy patofizjologiczne NAFLD są słabo znane. Poza cukrzycą i otyłością dodatkowymi czynnikami ryzyka są dyslipidemia i nadciśnienie tętnicze. Ponadto coraz liczniejsze dowody sugerują, że w wystąpieniu i progresji NAFLD/NASH swój udział mają mikrobiom jelitowy i modyfikacje epigenetyczne. Uważa się, że mikroflora jelitowa stymuluje stłuszczenie wątroby poprzez pozyskiwanie energii z niemożliwych do strawienia w inny sposób polisacharydów pokarmowych, regulując metabolizm i stymulując niewielkie stany zapalne. W poprzedniej pracy autorstwa konsorcjum potwierdzono skuteczność mastyksu u zwierząt doświadczalnych z otyłością spowodowaną dietą, NASH i zwłóknieniem. Uściślając, u zwierząt przyjmujących w swojej diecie suplementy mastyksu obniżył się poziom aminotransferazy alaninowej w krwiobiegu wskazujący na czynność wątroby i wynik aktywności NAFLD. Co więcej, nastąpiła u nich poprawa w kontekście stłuszczenia wątroby i wykazano u nich częściowe odtworzenie różnorodności mikrobioty jelitowej.
Suplementacja mastyksem u chorych na NAFLD
Poprzednie badanie kliniczne przeprowadzone na pacjentach z nieswoistymi zapaleniami jelit wykazało, że podawanie mastyksu prowadzi do korzystnych zmian w zakresie stresu oksydacyjnego i biomarkerów w kale oraz zmniejszenia stanu zapalnego. W celu potwierdzenia danych dotyczących suplementacji mastyksem u pacjentów z NAFLD zespół projektu MAST4HEALTH przeprowadził wieloośrodkowe, randomizowane badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą i kontrolą placebo. Pacjenci otrzymywali suplementy z mastyksem w postaci kapsułek. Ocenie poddawano także specyficzne biomarkery genetyczne i epigenetyczne oraz profile metabolomiczne i mikroflory jelitowej. Partnerzy korzystali z najnowocześniejszych metod analizy i integracji danych pochodzących z badania klinicznego. Wyniki zostaną wkrótce opublikowane, ale wstępne dowody wskazują na to, że u pacjentów z NAFLD otrzymujących mastyks występuje ogólna poprawa stanu zdrowia. Jak zasugerowano powyżej, naturalny suplement przygotowany z mastyksu może służyć jako innowacyjny środek do leczenia różnych chorób w połączeniu z dodatkowymi lekami lub też bez nich. W przypadku NAFLD leczenie niefarmakologiczne oparte na mastyksie będzie bez wątpienia użytecznym narzędziem w praktyce klinicznej na całym świecie. Chociaż konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań w celu określenia mechanizmu leżącego u podstaw sposobu działania mastyksu, wydaje się, że ma on zdolność do poprawy standardu opieki nad pacjentami z NAFLD. Prowadzone w ramach projektu prace są obiecujące nie tylko pod kątem potencjalnej poprawy jakości życia osób dotkniętych tą chorobą, ale również dla uczestniczących w nim naukowców. „Znaczenie projektu MAST4HEALTH wykracza poza wpływ, jaki zapewniają wyniki badania klinicznego. Dał on oddelegowanym pracownikom wyjątkową możliwość sprawdzenia się w różnych sektorach roboczych i wypróbowania najnowocześniejszych technologii”, podsumowuje Dedoussis.
Słowa kluczowe
MAST4HEALTH, mastyks, NAFLD, suplementy, NASH, otyłość, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, cukrzyca, zapalenie jelit