Miasta w samym centrum transformacji energetycznej
Europa zamierza stać się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem do 2050 roku, a żeby to osiągnąć, jej gospodarka musi być nowoczesna i zasobooszczędna zasoby. Europejski Zielony Ład jest centralnym elementem strategii klimatycznej Wspólnoty. W ramach jego realizacji w ciągu najbliższej dekady na zrównoważone inwestycje zostanie przeznaczona kwota wynosząca co najmniej 1 bilion euro. Inne inicjatywy europejskie, takie jak plan odbudowy NextGenerationEU, również są związane z inwestycjami w technologie przyjazne dla środowiska, co ułatwi UE wyjście z kryzysu pandemicznego silniejszą i bardziej odporną. Suma publicznie dostępnych środków z wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 oraz kluczowego instrumentu NextGenerationEU, czyli instrumentu na rzecz odbudowy i zwiększania odporności, może nie wystarczyć, aby wprowadzić całą Europę na ścieżkę transformacji energetycznej. Do realizacji planu niezbędne będzie wsparcie ze źródeł prywatnych.
Transformacja energetyczna w rękach lokalnych podmiotów
„W celu wspierania projektów na rzecz efektywności energetycznej uruchamiane są środki finansowe, ale często nie są one przeznaczane na projekty realizowane na mniejszą skalę. Wiele małych i średnich gmin nadal napotyka trudności strukturalne w zwiększaniu (a nawet przyciąganiu) inwestycji, które mogłyby przyczynić się do transformacji energetycznej”, zauważa Francisco Gonçalves, koordynator finansowanej przez UE inicjatywy EUCF. EUCF ułatwia gminom i władzom lokalnym realizację ambitnych planów w dziedzinie energii i klimatu. „Dajemy lokalnym przywódcom możliwość opracowywania koncepcji inwestycyjnych – dokumentów, które przekładają pomysły projektowe na język finansów, aby docelowo znaleźć środki na ich realizację”, dodaje Gonçalves.
Zaproszenie do składania wniosków
Inicjatywa EUCF rozpoczęła się w sierpniu 2019 roku. Obecnie kończy się jej pierwsza faza, która polegała na projektowaniu, planowaniu i przetwarzaniu wniosków. W ramach czterech wezwań do składania wniosków Komisja zachęcała władze lokalne w całej Europie do określania projektów w zakresie zrównoważonej energii oraz do utorowania drogi do ich finansowania i realizacji. Aby móc złożyć wniosek, partnerzy projektu musieli przeprowadzić rozległe prace wstępne, takie jak opracowanie szablonów koncepcji inwestycyjnych i kompletnej wymaganej dokumentacji, stworzenie platformy internetowej i utworzenie zespołów weryfikujących. Każde zaproszenie zostało otwarte równolegle w trzech regionach (południowym, środkowo-wschodnim i północno-zachodnim), w 31 krajach (UE-27, Zjednoczonym Królestwie oraz Islandii, Liechtensteinie i Norwegii). Dotychczas do EUCF wpłynęło ponad 600 wniosków. Większość wniosków pochodzi z Europy południowej (41 %), a w drugiej kolejności z Europy środkowo-wschodniej (35 %). Ogółem w trakcie oceny jest 165 koncepcji inwestycyjnych.
Spojrzenie w przyszłość
„Naszym celem jest uruchomienie inwestycji w zrównoważoną energię o wartości ponad 320 milionów euro, zapewniając 213 miastom i ich ugrupowaniom wsparcie finansowe oraz usługi techniczne w celu opracowania dostosowanych do potrzeb koncepcji inwestycyjnych”, zauważa Francisco Gonçalves. Działania obejmują przygotowanie technicznych studiów wykonalności, analiz rynku, analiz interesariuszy oraz analiz prawnych, ekonomicznych, finansowych i ryzyka. Sieć ekspertów krajowych pomoże władzom miast w realizacji wiarygodnych i skalowalnych projektów inwestycyjnych, które powinny pobudzić inwestycje publiczne i prywatne. Partnerzy projektu chcieliby dotrzeć do ponad 10 800 miast i gmin w całej Europie za pośrednictwem kanału Porozumienie Burmistrzów – Europa. Wynikające z tego koncepcje inwestycyjne będą stanowić pierwszy krok w kierunku w pełni rozwiniętego planu biznesowego i finansowego, ułatwiając w ten sposób późniejsze uruchomienie lokalnych inwestycji na rzecz efektywności energetycznej i energii odnawialnej. Źródła finansowania będą pochodzić z sektora prywatnego, a także z innych instrumentów finansowanych przez UE, takich jak Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, różne instrumenty pomocy na rzecz rozwoju projektów, takie jak instrument ELENA Europejskiego Banku Inwestycyjnego i różne krajowe platformy inwestycyjne. Ambitne cele EUCF są ściśle powiązane z celami innych ważnych inicjatyw UE ukierunkowanych na transformację miast, takich jak NetZero Cities. „EUCF pomaga wypełnić lukę między długoterminowymi planami w dziedzinie energii i klimatu a ich realizacją. Oferując wsparcie techniczne i finansowe, daje miastom możliwość przyspieszenia inwestycji i uruchomienia pomysłów na zrównoważone projekty energetyczne”, podsumowuje Gonçalves.
Słowa kluczowe
EUCF, miasta, transformacja energetyczna, koncepcje inwestycyjne, energia odnawialna, zaproszenia do składania wniosków
