Czy wizje wielkich koncernów naftowych dotyczące walki ze zmianą klimatu pozostawiają wiele do życzenia?
Najwięksi gracze sektora naftowego, w tym koncerny takie jak Shell czy BP, regularnie publikują scenariusze prognozujące przyszłość sektora energetycznego. W swoich opracowaniach uwzględniają wizje dotyczące sposobów rozwiązania problemu zmiany klimatu obejmujące między innymi scenariusze zgodne z założeniami porozumienia paryskiego – międzynarodowego traktatu dotyczącego zmiany klimatu przyjętego w 2015 roku i sygnowanego przez niemal wszystkie państwa świata, który dotyczy przeciwdziałania skutkom zmian klimatycznych. Tego rodzaju scenariusze mają niezwykle duży wpływ zarówno na przedsiębiorstwa, jak i na decydentów podejmujących kluczowe decyzje. Pozostaje jedno pytanie – w jakim stopniu proponowane scenariusze są zgodne z założeniami tego paktu klimatycznego?
Niezgodność celów
Wyniki badania zrealizowanego dzięki częściowemu wsparciu finansowanych ze środków Unii Europejskiej projektów INTERACTION i CONSTRAIN, opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Nature Communications”, wskazują, że scenariusze są niezgodne z celami wynikającymi z porozumienia paryskiego. Dzięki wykorzystaniu nowatorskiej techniki opracowanej z myślą o bezpośrednim porównaniu scenariuszy energetycznych międzynarodowy zespół badawczy przeanalizował cztery scenariusze opublikowane przez koncerny, a także dwie osobne wizje autorstwa francuskiej Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) opublikowane w okresie od 2020 do połowy 2021 roku. Według ustaleń badaczy aż pięć z sześciu sprawdzonych scenariuszy, w tym materiały opublikowane przez koncerny BP, Royal Dutch Shell i Equinor, odstawały od celów porozumienia paryskiego. Jednym z najbardziej ambitnych założeń porozumienia pozostaje ograniczenie wzrostu temperatury na świecie do poziomu poniżej 1,5 °C. W tym celu konieczne jest ograniczenie emisji o blisko połowę do 2030 roku. „Kiedy przeanalizowaliśmy scenariusze dekarbonizacji opublikowane przez koncerny energetyczne, odkryliśmy że materiały opracowane przez spółki BP, Shell oraz Equinor znacząco przekraczają limit 1,5 °C wynikający z postanowień porozumienia paryskiego. Co więcej, jedynie scenariusz firmy BP sugerował większą niż 50 % szansę obniżenia wzrostu temperatury o 1,5 °C do 2100 roku”, napisali prof. Robert Brecha i doktorant Gaurav Ganti w artykule opublikowanym na portalu The Conversation. Obaj autorzy badania są związani z niemieckim instytutem badawczym non-profit Climate Analytics zajmującym się analizami i zaleceniami dotyczącymi działań w dziedzinie klimatu. Instytut pełnił rolę koordynatora projektu INTERACTION oraz realizował opisane badania. Z przeprowadzonych analiz wynika, że jedynie scenariusz „Net Zero by 2050” opracowany przez MAE opisywał przyszłość, w której osiągnięcie celu zatrzymania ocieplenia na poziomie 1,5 °C jest możliwe. Analiza tego materiału wykazała, że szanse na utrzymanie ocieplenia na poziomie niższym niż 1,5 °C wynoszą 33 %, szansa na utrzymanie wzrostu temperatury na poziomie 1,5 °C lub niższym do 2100 roku wynosi 50 %, z kolei szansa na utrzymanie ocieplenia na stałe poniżej 2 °C wynosi niemal 90 %.
Utrzymanie ocieplenia poniżej 1,5 °C? Obecne działania nie wystarczą
Jak czytamy w podsumowaniu artykułu: „Realizacja celu, jakim jest ocieplenie na poziomie 1,5 °C, będzie stanowiła duże wyzwanie. Od czasów przed rewolucją przemysłową nasza planeta uległa ociepleniu już o 1,1 °C i już teraz dotykają nas mordercze fale upałów, susze, pożary lasów oraz inne ekstremalne zjawiska pogodowe związane ze zmianą klimatu. Nie mamy już czasu na falstarty i gubienie się w ślepych zaułkach transformacji energetycznej, a także zmian w rolnictwie i przemyśle krajów dążących do osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto”. Jak dodaje dr Matthew Gidden, jeden ze współautorów badania i pracownik naukowy Climate Analytics, w informacji prasowej opublikowanej na stronie Imperial College London: „Oceny instytucjonalne dotychczas były mocno nieprzejrzyste w kwestiach związanych z wpływem na klimat. Nasze badanie pozwala spojrzeć bezpośrednio na korelację między działaniami i temperaturą. Rządy na świecie powinny wykorzystać te narzędzia do przeprowadzenia rzetelnej oceny planów transformacji systemu energetycznego, aby skutecznie realizować cele wyznaczone przez paryskie porozumienie klimatyczne”. Projekt INTERACTION (resIlieNT EneRgy systems for climAte Change and susTaInable develOpmeNt) dobiegł końca w sierpniu 2021 roku. Projekt CONSTRAIN (Constraining uncertainty of multi decadal climate projections) dobiegnie końca w czerwcu 2023 roku. Więcej informacji: strona projektu INTERACTION strona projektu CONSTRAIN
Słowa kluczowe
INTERACTION, CONSTRAIN, porozumienie paryskie, zmiana klimatu, energia, temperatura, emisje, dekarbonizacja, gaz cieplarniany