SIMSEA mirası Karadeniz’in gizemlerini çözmek için ilerliyor
Ortak Araştırma Merkezinin (OAM) görevi tüm Avrupa bölgesindeki denizler için ekosistem modelleri uygulamaktı, ancak Karadeniz’in oldukça sorunlu bir bölge olduğu anlaşıldı. OAM’de şu anda deniz modellemesinden sorumlu olan Adolf Stips, “Birkaç yıl boyunca Karadeniz’in kompleks hidrodinamiği tüm çabalarımızı boşa çıkardı, hatta doktora çalışmamın başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu." diye ifade ediyor. “En sonunda, önce Karadeniz hidrodinamiğini ve ardından istilacı denizanası türlerini de kapsayan biyojeokimyasal modeli uygulamayı başardık ve böylece tüm Avrupa deniz modelleme araçlarımızı tamamladık.”
SIMSEA modelinin geliştirilmesi
SIMSEA (Scenario simulations of the changing Black Sea ecosystem) projesi, OAM’nin modelleme ekibine son derece değerli katkılar sağladığını kanıtlamış Bulgar araştırmacı Svetla Miladinova’ya verilen Marie Skłodowska-Curie bireysel eğitim bursu idi. Svetla Miladinova, “SIMSEA sırasında sadece üç kişiden oluşan ekibe katıldığımda, araştırmaya başlamama çok yardımcı oldular ve tüm proje boyunca bana rehberlik ettiler." diye anlatıyor. “Projenin başarısından ötürü kendileriyle yakın bir şekilde çalışmaya devam ettim.” Kendisi şu anda özellikle Karadeniz’de çevre kirliliğine yol açan maddelerin geleceğini ve yüzen birikintilerin yayılımını inceliyor. “Kesinlikle SIMSEA’daki başarılarımızın temelleri üzerine kurulmuş olan bu süregelen çalışmalar, görünüşe göre yakın gelecekte vaktimi fazlasıyla alacak.” Özellikle bu yeni çalışmalar, SIMSEA modelinin denizde yüzen çöplerin taşınmasını simüle edebilen araçlarla geliştirilmesi ve ayrıca tipik olarak nehirlerden denize giren kirletici maddelerin ilerlemesi ve yayılması sebebiyle mümkün olmuştur.
Daha geniş çaplı politika etkisi
SIMSEA mirasından aynı zamanda politika yönünde de faydalanıldı. Stips ve ekibi, şu anda politika uygulama sürecini izlemek, AB Üye Devletleri tarafından önerilen önlemleri değerlendirmek ve Avrupa’nın tüm bölgesel denizlerinde bilimsel tavsiyeler sağlamak üzere tatlı su ve deniz modelleme araçlarını kullanarak Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğünü destekliyor. Stips bu durumu, “Özellikle Karadeniz ile ilgili olarak, 2023 yılına kadar buradaki çalışmalarımızı desteklemek üzere Çevre Genel Müdürlüğü ile büyük bir sözleşmeye imza attık." şeklinde yorumluyor. Ancak son çalışmalara rağmen Stips, Karadeniz’in diğer bölgesel denizlere (Baltık ve Kuzey) kıyasla çok daha az bilindiğini ve araştırıldığını, bu nedenle hala detaylı incelemelere açık pek çok olası araştırma seçeneği bulunduğunu kabul ediyor. Yine de OAM, alg patlaması, deniz çöpü, kontaminantlar ve aşırı avlanma gibi politika ile alakalı bilimsel konulara odaklanıyor. Stips, “Nihayet, başlangıçta SIMSEA üzerinde yaptığımız çalışmaları kullanarak geliştirdiğimiz biyojeokimyasal modelimizle kendiliğinden uyum sağlayan ve balıklar, kaplumbağalar, yunuslar ve deniz kuşlarından oluşan yeni bir Karadeniz gıda ağı modeli geliştirip uygulama yolunda çalışmaya başladık.” diye sözlerini tamamlıyor. Dolayısıyla, Karadeniz karanlık derinliklerinde pek çok gizemi saklamaya devam ederken, Stips, Miladinova ve OAM’deki meslektaşlarının bilimsel çalışmaları, bu sırları açığa çıkarmaya ve Avrupa’nın en önemli denizlerinden birini daha iyi anlamamıza katkıda bulunuyor.
Keywords
SIMSEA, Karadeniz, ekosistem, istilacı, canlı türleri, kirletici maddeler, deniz çöpü, kontaminantlar