Zapobieganie zakażeniom na oddziale intensywnej terapii noworodka
Bliski kontakt pacjentów z personelem sprawia, że szpitale stanowią miejsce szczególnie podatne na rozprzestrzenianie się infekcji bakteryjnych i wirusowych zwanych zakażeniami szpitalnymi. Szacuje się, że zakażenia szpitalne dotyczą 10 % wszystkich przyjęć do szpitala i 30 % przyjęć na oddział intensywnej terapii noworodka. Jeśli dojdzie do zakażenia, średnia długość pobytu w szpitalu zazwyczaj wydłuża się z około 5 do ponad 20 dni. Wiedząc, że mycie rąk stanowi jeden z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia, zespół wspieranego przez UE projektu COSA stworzył skuteczne środki kontroli w oparciu o algorytmy widzenia komputerowego. „Nasz autonomiczny system ma znaczną przewagę nad większością systemów monitorowania higieny rąk. Jest to narzędzie, które zapobiega nieprawidłowej higienie rąk, a nie jedynie o niej informuje”, wyjaśnia koordynator projektu, Onur Özcan. Unijne finansowanie umożliwiło zespołowi przeprowadzenie studium wykonalności w szpitalu Uniwersytetu Marmara w Turcji, które potwierdziło, jak ważna jest kontrola zakażenia oraz wykazało, że powszechne wprowadzenie systemu monitorowania wymagać będzie rządowego wsparcia.
Monitorowanie higieny
Żadna z obecnie istniejących metod zachęcania do prawidłowej higieny rąk nie jest dostatecznie dobra. Szkolenia, pomimo swojej skuteczności, wymagają dużego nakładu środków, a wiele z osób biorących w nich udział po pewnym czasie wraca do swoich wcześniejszych nawyków. Same instrukcje, takie jak plakaty informacyjne, także nie są wystarczające. Opaski elektroniczne noszone przez personel i czujniki umieszczone na stacjach dezynfekcji rejestrujące mycie rąk dostępne są jedynie dla niektórych placówek. System opracowany przez zespół projektu COSA różni się tym, że aktywnie ustala on w czasie rzeczywistym, czy personel medyczny ma dostatecznie czyste ręce przed kontaktem z pacjentem. Wykorzystywane są do tego czujniki (przede wszystkim kamery) umieszczone w strategicznych miejscach, takich jak obszar przy inkubatorze czy łóżku pacjenta. Algorytm widzenia komputerowego zastosowany w systemie za pomocą czujników wykrywa, czy osoba zbliżająca się do pacjenta odpowiednio umyła lub zdezynfekowała ręce. Jeśli protokół nie jest przestrzegany, system informuje o tym wybranego członka personelu, na przykład pielęgniarkę oddziałową. Prototyp systemu został przebadany w laboratorium, osiągając wysokie wskaźniki wykrywania przypadków przestrzegania i nieprzestrzegania protokołu wynoszące ponad 90 %. Zespół oczekuje teraz na decyzję komisji etycznej szpitala Uniwersytetu Marmara o dopuszczeniu systemu do badań w placówce. „Przez cały proces produkcji prototypu konsultowaliśmy się z personelem medycznym odnośnie do metodologii i cech systemu. Rozwiązanie COSA spotkało się z dużym zainteresowaniem z ich strony. Wielu pracowników jest zdania, że poprawi ono cały system opieki zdrowotnej. Badania kliniczne dostarczą nam wymiernych danych na temat skuteczności systemu COSA”, mówi Özcan.
Skrócone pobyty w szpitalu i ograniczone koszty
W samej Unii Europejskiej co roku dochodzi do około 4 milionów zakażeń szpitalnych, a 150 000 przypadków kończy się śmiercią. Jednocześnie koszty opieki zdrowotnej w Europie stale rosną. W ostatnim raporcie przygotowanym przez UNICEF podano, że prawie 30 milionów dzieci rodzi się przedwcześnie, ich masa urodzeniowa jest za niska lub ich odporność jest obniżona. By przeżyć potrzebują specjalistycznej opieki. W tym samym raporcie czytamy, że w 2017 roku zmarło około 2,5 milionów wcześniaków, a w większości przypadków śmierć była wynikiem powikłań, którym można było zapobiec. „Rozwiązanie COSA może nie tylko ograniczyć śmiertelność, ale także skrócić pobyt w szpitalu i zmniejszyć koszty leczenia”, dodaje Özcan. Badania wykazały, że zwiększenie przestrzegania protokołów higieny rąk z 48 % do 66 % ogranicza wskaźniki zakażeń z 16,9 % do 9,9 %. Celem zespołu projektu COSA jest osiągnięcie zgodności na poziomie 70–80 %. Pierwotna data wprowadzenia rozwiązania na rynek została przeniesiona ze względu na COVID-19. Obecna sytuacja epidemiologiczna sprawia, że system ten jest potrzebny bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Naukowcy jednak nie przerywają prac nad rozwiązaniem – poszukują teraz tańszych komponentów oraz starają się poprawić wydajność i algorytmy, zwiększając jednocześnie bezpieczeństwo danych i dopracowując protokoły prywatności.
Słowa kluczowe
COSA, COVID-19, higiena rąk, mycie rąk, szpital, zakażenie, niemowlę, oddział intensywnej terapii, widzenie komputerowe, monitorowanie