Jak lasy tropikalne mogą magazynować więcej węgla
Drzewa i rośliny pochłaniają i magazynują w procesie wzrostu dwutlenek węgla, pomagając w przeciwdziałaniu zmianie klimatu. Dlatego też lasy stanowią kluczowy element międzynarodowych działań w dziedzinie zmiany klimatu, a ONZ opracowuje strategie umożliwiające nagradzanie państw na unikanie wycinki lasów i magazynowanie dwutlenku węgla w biomasie. Naukowcy mają jednak ograniczone możliwości szacowania zdolności lasów do absorpcji dwutlenku węgla. Wynika to po części z braku wiedzy na temat reakcji zdolności drzew do magazynowania dwutlenku węgla na zmiany zachodzące w środowisku. W ramach projektu SPATFOREST (Spatial dynamics of tropical forest biomass change), finansowanego ze środków UE, naukowcy opracowali modele statystyczne magazynowania dwutlenku węgla, wzrostu drzew oraz obumierania drzew w lasach tropikalnych, aby przezwyciężyć te ograniczenia. Ich modele w sposób jawny uwzględniają zmiany zachodzące w środowisku. W roku prac uczeni przeanalizowali z dużą dokładnością rozmieszczenie biomasy w pewnym lesie tropikalnym w Panamie. Ocenili też czynniki wpływając na wzrost i obumieranie drzew. Ustalili, że biomasa drzewna powyżej gruntu nie jest losowo rozmieszczona w małej skali, ale zależy od czynników środowiskowych, w tym w szczególności od rozkładu roślin pnących, które rywalizują z drzewami o miejsce, światło i substancje odżywcze znajdujące się w glebie. Oznacza to, że możliwe jest przewidywanie, które obszary będą magazynowały więcej dwutlenku węgla, co można odpowiednio wykorzystać w ochronie przyrody. Badanie te pokazały również, że drzewa rosnące wśród większej liczby dużych sąsiadów rosną wolniej. Jednocześnie jednak gleby bogate w substancje odżywcze wydają się przeciwdziałać skutkom konkurencji między sąsiadującymi ze sobą roślinami. W oparciu o informacje zgromadzone z całych drzew rosnących w różnych zakątkach świata uczeni ustalili też, że wielkość i dostępność wody wpływa na biomasę korzeni. To z kolei ma znaczenie dla zdolności do magazynowania dwutlenku węgla pod ziemią przez drzewa. Wyniki tych prac przydadzą się naukowcom, jak i specjalistom od gospodarki leśnej, którzy będą mogli zwiększać tempo wzrostu drzew — oraz ilość magazynowanego dwutlenku węgla — dzięki precyzyjnym działaniom. Mogą one polegać na ograniczaniu konkurencji, zwiększaniu ilości substancji odżywczych w glebie oraz ochronie największych drzew (które rosną szybciej i pochłaniają więcej dwutlenku węgla). Modele opracowane w projekcie SPATFOREST pozwolą na udoskonalenie szacunków zmian zachodzących w lasach tropikalnych oraz zdolności tych lasów do magazynowania dwutlenku węgla. Szacunki te mogą zostać wykorzystane przy tworzeniu prawodawstwa w UE i innych regionach świata.
Słowa kluczowe
Lasy tropikalne, zmiana klimatu, magazynowanie dwutlenku węgla, SPATFOREST, biomasa
