Terapeutyczna brunatna tkanka tłuszczowa w walce z otyłością
Komórki tłuszczowe zwane adipocytami mogą być albo białe, albo brunatne. Biała tkanka tłuszczowa (WAT) służy do przechowywania energii chemicznej, a jej nadmiar prowadzi do insulinooporności i cukrzycy typu 2. Natomiast brunatna tkanka tłuszczowa (BAT) rozprasza energię cieplną i jest w odwrotny sposób skorelowana z wiekiem oraz indeksem masy ciała. Tkanka BAT jest czasem zlokalizowana w tkance WAT i jest wówczas klasyfikowana jako tkanka beżowa (BRITE). Bieżące badania ujawniły zdolność aktywowanej tkanki BAT do zwiększenia zużycia glukozy i wrażliwości ustroju na insulinę u pacjentów na nią opornych. Badacze uważają, że aktywacja nawet tak małej ilości tkanki BAT jak 50 g może przekładać się na wzrost wydatku energetycznego o 20%. Uniwersytety, instytucje badawcze i przedsiębiorstwa biotechnologiczne pracowały pod egidą projektu DIABAT (Recruitment and activation of brown adipocytes as preventive and curative therapy for type 2 diabetes) nad aktywacją brunatnych komórek tłuszczowych, aby przyspieszyć metabolizm i walczyć z otyłością. Zespół DIABAT stworzył nowatorskie modele zwierzęce i komórkowe, jak również rutynowe protokoły oraz standardowe procedury operacyjne. Przy użyciu tych narzędzi i technik uzyskano wgląd w różnicowanie, funkcjonowanie i regulację fizjologiczną brunatnych adipocytów. Zidentyfikowano również nowe szlaki aktywacji lub indukowania formowania komórek BAT. W celu monitorowania parametrów metabolicznych związanych z tkanką BAT naukowcy z projektu DIABAT skonstruowali prototypowe moduły do konstrukcji mobilnych urządzeń monitorujących organizm człowieka. Stworzono również odpowiednie techniki obrazowania i analizy, a następnie zaobserwowano in situ działanie BAT u ludzi. Poczyniono intrygujące i ważne odkrycie, że przystosowanie do zimna pomaga w zwalczaniu insulinooporności w przypadku cukrzycy typu 2. Badacze wykryli i zweryfikowali wiele związków odżywczych i farmakologicznych, które modulują aktywację komórek BAT i BRITE. Stwierdzono, że jeden z typów kwasu żółciowego aktywuje BAT i termogenezę człowieka. Wyniki projektu DIABAT opublikowano w ponad 120 artykułach naukowych w prasie branżowej i artykułach przeglądowych oraz w wielu publikacjach wspólnych. Inne działania informacyjne obejmują publikację broszury i doniesień prasowych. Terapie wykorzystujące energetycznie BAT mogą skutecznie leczyć zaburzenia metaboliczne bez ryzyka związanego z konwencjonalnymi metodami. Wyniki projektu utorowały drogę na rynek technologiom regeneracyjnym projektu DIABAT, co powinno zwiększyć konkurencyjność europejskiego sektora biomedycznego.
Słowa kluczowe
Otyłość, brunatna tkanka tłuszczowa, zaburzenie metaboliczne, cukrzyca, BRITE, przystosowanie do zimna, kwasy żółciowe