Ujawnienie patofizjologii choroby Addisona
AAD to rzadkie zaburzenie autoimmunologiczne wynikające ze zniszczenia komórek produkujących hormony w korze nadnerczy. Terapia zastępcza z zastosowaniem glikokortykosterydów i mineralokortykoidów zapewnia pacjentom cierpiącym na AAD prowadzenie w miarę normalnego trybu życia, z uwzględnieniem pewnych komplikacji. Dlatego pilnie potrzebna jest lepsza terapia zastępująca sterydy i monitorująca leczenie na poziomie komórkowym. Obecnie nie dysponujemy pełnym zrozumieniem patologii choroby w odniesieniu do AAD. Kluczowym celem finansowanego ze środków UE projektu EURADRENAL ("Pathophysiology and natural course of autoimmune adrenal failure in Europe") było przeprowadzenie multidyscyplinarnego badania AAD w celu uzyskania informacji dotyczących patogenezy, immunologii i genetyki choroby. Poprzez utworzenie sieci rejestrów pacjentów i biobanków naukowcy uczestniczący w projekcie EURADRENAL z powodzeniem pozyskali ponad 2800 pacjentów dla potrzeb badania genetycznych i klinicznych aspektów AAD. Dane uzyskane od szpitali i dostawców ubezpieczeń opieki zdrowotnej z całej Europy ujawniły wyższy wskaźnik występowania tej choroby wśród kobiet. 6 na 10 pacjentów z AAD cierpiało na inne przypadłości o podłożu autoimmunologicznym, takie jak ograniczona zdolność do pracy i zwiększona skłonność do złamań kości. Ponadto u 7% kobiet z AAD odnotowano przedwczesne wygasanie czynności jajników i niskie wskaźniki urodzeń. U pewnych gatunków psów zauważono wysoki stopień występowania AAD. Psy te wykorzystano w zwierzęcych modelach służących do identyfikacji genów związanych z AAD, które następnie mogłyby zostać zbadane u ludzi. Analiza asocjacyjna dotycząca całego genomu zidentyfikowała obszar psiego chromosomu 17, który cechował się zwiększoną podatnością na AAD. U pacjentów związek z chorobą wykryto w allelach CD28 i CTLA4, podczas gdy dodatkowe geny o potencjalnym znaczeniu to geny NALP1, CIITA/ CLEC16A PD-LI, CD226 i GATA3. Aby przetestować terapie immunomodulacyjne pod kątem AAD, konsorcjum z powodzeniem utworzyło mysi model choroby w oparciu o uodpornienie przeprowadzone z celowym usunięciem enzymu 21-hydroksylazy (powszechny autoantygen AAD). Immunologiczna analiza pacjentów cierpiących na AAD ujawniła występowanie limfocytów T o reaktywności skierowanej przeciwko 21-hydroksylazie występującej w krwi obwodowej z odmiennymi epitopami ograniczonymi do antygenu ludzkich leukocytów (HLA). Korzystając z wielojęzycznej ankiety konsorcjum postawiło sobie za cel zbadanie naturalnego przebiegu AAD i uzyskanie informacji dotyczących jakości życia pacjentów cierpiących na tę chorobę. W połączeniu z genetycznymi badaniami asocjacyjnymi i pompą uwalniającą hydrokortyzon konsorcjum EURADRENAL zaoferowało alternatywne opcje leczenia AAD.
