Powiedz mi, jaka jest temperatura, a zdradzę ci, jakie masz ryzyko śmierci
Zmiana klimatu i wynikające z niej fale ekstremalnych temperatur są rokrocznie przyczyną milionów przedwczesnych zgonów na całym świecie. Rodzi to potrzebę opracowania skutecznych systemów wczesnego ostrzegania, które mogłyby szacować, w jaki sposób prognozowane temperatury mogą wpłynąć na zdrowie ludzi. Aby tę potrzebę zaspokoić, naukowcy wspierani przez finansowane ze środków Unii Europejskiej projekty EARLY-ADAPT, HHS-EWS oraz FORECAST-AIR opracowali platformę o nazwie forecaster.health – oferującą otwarty dostęp dla każdego. Platforma forecaster.health jest pierwszym ogólnoeuropejskim narzędziem tego rodzaju. Umożliwia ona przewidywanie ryzyka śmierci związanego z temperaturą powietrza dla różnych grup ludności, wykorzystując w tym celu modele epidemiologiczne specyficzne dla płci i wieku.
Ryzyko w krajach europejskich
Wystarczy, że użytkownik wprowadzi datę i wybraną podgrupę populacyjną (według płci lub przedziału wiekowego), dla której chciałby zobaczyć prognozę dotyczącą umieralności związanej z temperaturą w okienku czasowym wynoszącym maksymalnie dwa tygodnie. Następnie system wyświetli mapę z ostrzeżeniami dla 580 regionów w 31 krajach europejskich. Ostrzeżenia są oznaczone kolorami odpowiadającymi pięciu poziomom ryzyka śmierci związanej z niskimi lub wysokimi temperaturami, wskazującymi brak, niskie, umiarkowane, wysokie bądź ekstremalne ryzyko. „Do tej pory ostrzeżenia dotyczące temperatury opierały się wyłącznie na fizycznych informacjach zawartych w prognozach pogody, a zatem nie brały pod uwagę różnic w podatności na upały i mróz wśród poszczególnych grup ludności”, stwierdził profesor nadzwyczajny Joan Ballester Claramunt z hiszpańskiego Instytutu Zdrowia Globalnego w Barcelonie (ISGlobal), koordynującego projekty EARLY-ADAPT, HHS-EWS i FORECAST-AIR, w niedawno opublikowanym komunikacie prasowym. „Nasz system zmienia ten paradygmat, przenosząc punkt ciężkości z meteorologii na epidemiologię i społeczne uwarunkowania wpływające na podatność na czynniki środowiskowe. Platforma forecaster.health umożliwia nie tylko prognozowanie samych wartości temperatur, ale także szacowanie rzeczywistego ryzyka, jakie te temperatury powodują dla całej populacji, a zwłaszcza dla określonych podgrup obejmujących płeć i wiek”. Aby dopasować oddzielne modele epidemiologiczne dla grup populacji, zespół naukowców wykorzystał bazę danych dotyczących umieralności opracowaną w ramach projektu EARLY-ADAPT, która obecnie zawiera dane dotyczące 580 regionów sklasyfikowanych według kategorii płci, wieku i przyczyny zgonu. Narzędzie codziennie udostępnia zarówno odczyty, jak i prognozy temperatury. Wykorzystuje również modele epidemiologiczne do obliczania ryzyka umieralności związanej z temperaturą z podziałem na płeć i grupę wiekową dla dowolnego dnia w ciągu kolejnych dwóch tygodni. Marcos Quijal-Zamorano, pracownik naukowy ISGlobal, w dalszej części wyjaśnia: „Jak wiadomo, na stopień podatności na upały wpływa szereg czynników, w tym płeć i wiek. Wiemy na przykład, że kobiety są bardziej podatne na wysoką temperaturę niż mężczyźni, zaś ryzyko śmierci zarówno z powodu upału, jak i mrozu wzrasta wraz z wiekiem. Z tego powodu nasze narzędzie oddzielnie dopasowuje modele epidemiologiczne do każdej płci i grupy wiekowej, co pozwala nam wydawać niezależne ostrzeżenia uwzględniające rzeczywisty wpływ na ludność”. Kolejnym punktem programu rozwoju platformy, opracowanej przy wsparciu projektów EARLY-ADAPT (Signs of Early Adaptation to Climate Change), HHS-EWS (Operational Heat-Health-Social Early Warning System) oraz FORECAST-AIR (Open-Access Forecasting System of the Health Effects of Air Pollution), jest uwzględnienie na mapie kolejnych krajów i mniejszych regionów. Wśród planów na przyszłość jest również opracowanie nowych modeli epidemiologicznych umożliwiających uwzględnienie ostrzeżeń zdrowotnych w odniesieniu do kilku zanieczyszczeń powietrza oraz wprowadzenie ostrzeżeń o poszczególnych przyczynach zgonu oraz innych skutkach dla zdrowia. Więcej informacji: strona projektu EARLY-ADAPT projekt HHS-EWS projekt FORECAST-AIR strona forecaster.health
Słowa kluczowe
EARLY-ADAPT, HHS-EWS, FORECAST-AIR, wczesne ostrzeganie, temperatura, upał, prognoza, umieralność, epidemiologiczne