Epitopy kluczem do leczenia chorób autoimmunologicznych
Białka szoku termicznego (HSP), czyli białka stresowe, są wytwarzane, tak jak ich nazwa sugeruje, gdy komórki są poddawane różnym stresującym czynnikom środowiskowym, takim jak wysoka temperatura i toksyny. Jedna z ich funkcji była przedmiotem badań prowadzonych przez uczestników projektu HSPFORTHERAPY. Mogą one działać jako antygeny w reakcji immunologicznej występującej w chorobach autoimmunologicznych, takich jak cukrzyca i zapalenie stawów. Istnieje ogromna liczba białek HSP oraz sześć głównych rodzin mających wielki potencjał pod względem identyfikacji zachowanych epitopów. Te antygenowe wyznaczniki reagują z komórkami immunologicznymi, w tym z makrofagowymi receptorami toll-podobnymi (TLR), limfocytami T krwi obwodowej i monocytami. Badacze, używając eksperymentalnych modeli dotyczących zapalenia stawów i cukrzycy typu 1 i pacjentów w klinicznych testach HSP, wyizolowali potencjalnie lecznicze epitopy. Zespół w holenderskim Instytucie Chorób Zakaźnych i Immunologii skierował swoją uwagę na epitopy HSP60 w sektorach wrodzonym i adaptacyjnym układu immunologicznego. Limfocyty T, które reagują przeciw HSP60, hamują reakcje immunologiczne. Ten mechanizm funkcjonuje jako sprzężenie zwrotne tłumiące te reakcje zapalne, które znamionują choroby autoimmunologiczne. Opracowano algorytmy komputerowe do identyfikowania, według punktacji oceniającej zdolność do wzajemnego łączenia się, najefektywniejszych peptydów wiążących pan-DR. Epitopy te mogłyby następnie stymulować proliferację limfocytów T. Poszukiwania polegały głównie na badaniu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Naukowcy wyizolowali szereg konserwatywnych i niekonserwatywnych epitopów zarówno u człowieka, jak i bakteryjnego HSP60. Ze względu na algorytmy przesiewowe nowe epitopy HSP mają zdolność wyzwalania reakcji limfocytów T na szerokim tle głównego układu zgodności tkankowej (MHC), tym samym rozszerzając zakres przyszłych testów. Cukrzyca typu 1 również potencjalnie kwalifikuje się do leczenia za pomocą peptydów epitopów. We wrodzonym układzie immunologicznym receptory TLR funkcjonują jako czujniki patogentów. Białka szoku termicznego poddano badaniu przesiewowemu przy użyciu systemów reporterowych pod kątem ich zdolności do wyzwalania aktywności receptorów TLR. W szczególności stwierdzono, że p227, peptyd HSP60, bezpośrednio stymuluje działanie receptorów TLR. Białko p227 odgrywa pewną rolę w patologii cukrzycy typu I, w związku z czym sygnalizowanie za pomocą receptorów TLR mogłoby zostać wykorzystane do leczenia tej choroby.