Badanie tajemnic zmumifikowanych zwierząt w Egipcie
Obecnie nasza wiedza na temat egipskich mumii zwierzęcych pozostaje ograniczona. Zespół projektu SEAMS pracuje nad tym, by zmienić ten stan rzeczy. W starożytnym Egipcie zmumifikowane zwierzęta były sprzedawane wyznawcom, którzy składali je w ofierze bogom w czasie odprawianych modłów. Kolejnym krokiem był pochówek mumii. Na ich ponowne odkrycie należało poczekać aż do XIX i początku XX wieku, po czym wiele z nich trafiło do kolekcji muzealnych na całym świecie, nie zawsze całkowicie zgodnie z dobrymi praktykami. Tego rodzaju działania, obejmujące wydobywanie oraz usuwanie mumii wotywnych z miejsc pochówku, spowodowały bezpowrotną utratę bezcennych informacji na temat ich pochodzenia i wieku. Ze względu na to, że określanie wieku zachowanych artefaktów przy pomocy badania izotopów oraz badania próbek nie zawsze jest możliwe do zastosowania, zespół projektu SEAMS postanowił wypełnić te luki w wiedzy w inny sposób, biorąc pod uwagę brak badań naukowych dotyczących pochodzenia zmumifikowanych zwierząt. Badacze wykorzystali w tym celu przystępne cenowo i minimalnie inwazyjne metody w celu badania sposobów zawijania i stylów bandażowania mumii, aby sprawdzić, czy mogą zostać wykorzystane w celu wskazania okresów i miejsc ich pochodzenia.
Łączenie tradycji i nowoczesności
Od momentu rozpoczęcia prac w listopadzie 2023 roku, zespołowi projektu SEAMS udało się opracować nieinwazyjną, przystępną cenowo alternatywę dla badań niszczących wykorzystywanych obecnie w celu pozyskiwania danych na temat mumii. Ta innowacyjna, interdyscyplinarna metoda stanowi połączenie tradycyjnych technik i nowych technologii, w tym fotogrametrii, technik obrazowania wielospektralnego, światłowodowej spektroskopii odbiciowej oraz wirtualnego odtwarzania. Korzystając z tej metody, zespół badawczy zamierza odtworzyć pierwotne sposoby owijania zmumifikowanych zwierząt, które znajdują się na wystawach muzeów na całym świecie. Dotychczas udało im się zebrać dane dotyczące przeszło 60 mumii z 10 różnych muzeów w Stanach Zjednoczonych. Wirtualnie zrekonstruowane repliki artefaktów i inne istotne informacje zostały umieszczone w systemie informacji geograficznej 3D, a na podstawie wspólnych cech ikonograficznych powstała typologia mumii. Obecnie trwają prace nad opracowaniem spójnej terminologii opisującej odkryte przez badaczy sposoby zawijania mumii, czego skutkiem będzie normalizacja tej dziedziny wiedzy. Badaczom udało się także ustalić wiele istotnych informacji na temat produkcji dzięki liczeniu nici w celu oceny jakości tkanin oraz wykorzystaniu mikroskopów cyfrowych do badania wymiarów przędzy i splotów. Uzyskane w wyniku badań dane umożliwią dokonanie porównań stylistycznych odtworzonych obiektów 3D. Różnice te zostaną następnie zestawione z danymi zebranymi z archiwów, co umożliwi porównanie danych z artefaktami osadzonymi w odpowiednim kontekście archeologicznym oraz ludzkimi mumiami. „Dzięki temu będziemy w stanie lepiej zgłębić lokalne wierzenia, których ślady można odkryć dzięki stylowi - w ten sposób ustalimy ich występowanie w danym okresie oraz umiejscowimy je geograficznie”, zauważa Christian Greco, kierownik projektu i dyrektor Muzeum Egipskiego w Turynie, w którym znajduje się druga co do wielkości kolekcja egipskich antyków na świecie. W niedalekiej przyszłości cyfrowo odrestaurowane obiekty 3D będą również wykorzystywane jako źródło w celu rekonstrukcji dokładnych replik powtarzalnych sposobów owijania mumii w oparciu o badania historyczne tkanin oraz działania z zakresu archeologii eksperymentalnej. Dzięki wysiłkom zespołu badawczego projektu SEAMS (a Study of Egyptian Animal Mummy Styles) powstanie pierwsza w historii klasyfikacja wotywnych mumii zwierzęcych oparta na technikach ich wytwarzania i stylach, dzięki czemu społeczność naukowa zyska cenne narzędzie pozwalające na identyfikację obecnie nieznanych artefaktów. Dzięki ograniczeniu zapotrzebowania muzeów na badania diagnostyczne, muzea i instytucje będą w stanie uniknąć pobierania próbek i związanych z tym kosztów. „Dzięki nowej wiedzy na temat wytwarzania wotywnych mumii zwierzęcych, zespół projektu SEAMS tworzy nową wiedzę na temat tej często pomijanej kategorii artefaktów i rzuca nowe światło na egipskie specjalizacje rzemieślnicze, technologie i preferowane materiały, a także na istotną rolę sektora wytwarzania wotywnych mumii zwierzęcych”, podsumowuje Greco. Jeśli chcesz, żeby twój projekt został zaprezentowany jako „Projekt miesiąca” w kolejnym wydaniu magazynu, wyślij wiadomość na adres editorial@cordis.europa.eu i opowiedz nam o nim.
Słowa kluczowe
SEAMS, Egipt, egipskie, wotywne, zwierzę, mumia, zmumifikowane