Podwodny ogród uprawiany przez turystów
Uprawa gąbek, trawy morskiej, wodorostów i koralowców będzie prowadzona przez profesjonalistów – ale przede wszystkim przez turystów.
Sergio Rossi, koordynator projektu OCEAN CITIZEN
Stan europejskich ekosystemów morskich osiągnął alarmujący poziom degradacji, zagrażający różnorodności biologicznej i społecznościom, dla których stanowią one źródło utrzymania. Szczególnie zagrożone są ekosystemy tworzone przez wrażliwe organizmy morskie, takie jak lasy gąbek, trawy morskiej, koralowców i gorgonii. Ich aktywna odbudowa przez naukowców polega na odtwarzaniu siedlisk poprzez sztuczne umieszczanie w nich organizmów zgodnie z rozwiązaniami ekosystemowymi. Technika ta ma na celu rozwój powiązań między chronionymi i zdrowymi obszarami morskimi, co dodatkowo wzmacnia naturalne procesy odbudowy i odporność wybrzeży na zmianę klimatu. W ramach finansowanego ze środków UE projektu OCEAN CITIZEN naukowcy i prywatne przedsiębiorstwa wspólnie pracują nad nowym podejściem, wykorzystującym aktywną odbudowę do odzyskania zaniedbanych biomów morskich, koncentrując się na lasach morskich. Prace polegają na tworzeniu podwodnych sztucznych raf w celu zwiększenia różnorodności biologicznej, łącząc naukę obywatelską z najnowszymi badaniami w dziedzinie ekologii. W pierwszej kolejności zespół projektu OCEAN CITIZEN skupi się na przeprowadzeniu szczegółowych analiz dotyczących potencjalnie zrekultywowanych obszarów, a następnie odpowiednio dostosuje materiał, morfologię i rozmieszczenie sztucznej rafy, tak aby wzmocnić jej pozytywny wpływ na różnorodność biologiczną i sekwestrację dwutlenku węgla. Kolejnym krokiem będzie opracowanie modelu ekonomicznego, który zapewni podwodnym ogrodom samowystarczalność dzięki turystyce i kredytom na różnorodność biologiczną lasów morskich. „Uprawa gąbek, trawy morskiej, wodorostów i koralowców będzie prowadzona przez profesjonalistów – ale przede wszystkim przez turystów”, wyjaśnia koordynator projektu OCEAN CITIZEN Sergio Rossi, naukowiec zajmujący się badaniami morskimi na Uniwersytecie Salento. „Będą oni pełnić rolę prawdziwych ogrodników, tak jak rozumiemy tę pracę na lądzie, a więc będą sadzić, obserwować zmiany i pielęgnować aktywnie zasadzone organizmy”, wyjaśnia. Projekt będzie realizowany w formie serii „klastrów” poświęconych badaniom różnorodnych technik odbudowy w Morzu Arktycznym, Bałtyckim, Śródziemnym i na Atlantyku. Założeniem uczestników projektu OCEAN CITIZEN jest wykroczenie poza koncepcję odbudowy ekosystemu w kierunku regeneracji: obejmuje to poprawę łączności i funkcjonalności siedlisk poprzez uwzględnienie wzajemnych zależności i powiązań, przykładowo między lasami wodorostów, trawy morskiej i zwierząt morskich w naturalnych siedliskach. „Aby zrozumieć szerszy kontekst pomyślnie przeprowadzonej odbudowy i regeneracji funkcji siedlisk, prowadzimy również badania w oceanicznej strefie mroku i na obszarach szelfu kontynentalnego”, dodaje Rossi. „Ten model zostanie udostępniony do zastosowania na innych obszarach, dzięki czemu zwiększymy skalę tej inicjatywy”.
Słowa kluczowe
niebieski dwutlenek węgla, powiązanie ocean-klimat-różnorodność biologiczna, łagodzenie zmiany klimatu i adaptacja do niej, naturalna sekwestracja dwutlenku węgla, usługi ekosystemowe, różnorodność biologiczna mórz, funkcjonowanie ekosystemów, ekologia funkcjonalna, planowanie przestrzenne obszarów morskich, podejście ekosystemowe