Rozwiązania oparte na zasobach przyrody wspierają ochronę środowiska morskiego
Projekt FutureMARES zapewnia oparte na wiedzy naukowej wytyczne dotyczące najlepszych sposobów wdrażania strategii odbudowy siedlisk morskich.
Myron Peck, koordynator naukowy projektu FutureMARES
W głębokich i przybrzeżnych wodach morskich żyje bardzo wiele gatunków, które stanowią znaczną część światowej różnorodności biologicznej. Ponadto ekosystemy te są źródłem szeregu ważnych dla nas usług, które wspierają bezpieczeństwo żywnościowe, regulują środowisko, a nierzadko mają istotne znaczenie kulturowe. Aby je chronić, naukowcy i decydenci coraz częściej sięgają po rozwiązania oparte na zasobach przyrody (ang. nature-based solutions, NBS), które są zarówno inspirowane, jak i wspierane przez naturę. Finansowany ze środków UE projekt FutureMARES jest realizowany przez konsorcjum złożone ze światowej klasy interdyscyplinarnych ekspertów, którzy wykorzystują bezpośrednie pomiary i pionierskie modele, aby z niespotykaną dotąd dokładnością zbadać złożone powiązania między różnorodnością biologiczną, NBS a usługami ekosystemowymi. „Zarządzanie ekosystemowe, adaptacyjne planowanie przestrzenne obszarów morskich i odbudowa siedlisk – to działania, które mogą wspierać i zwiększać zdolność ekosystemów morskich i wód przejściowych do przystosowania się i łagodzenia niepożądanych skutków zmiany klimatu”, wyjaśnia Myron Peck, koordynator naukowy projektu FutureMARES z Królewskiego Holenderskiego Instytutu Badań Morskich (NIOZ). Peck i jego zespół wspólnie badają gatunki uznawane za „ratujące klimat”, tworzące różne typy siedlisk, jak np. skupiska trawy morskiej, lasy wodorostów czy rafy tworzone przez zwierzęta morski, które mogą chronić gatunki przed negatywnymi skutkami ocieplenia i zakwaszenia oceanów. Siedliska te są również źródłem kluczowych usług ekosystemowych, takich jak ochrona wybrzeży przed erozją czy pełnienie funkcji pochłaniaczy dwutlenku węgla regulujących klimat. Uczeni wyraźnie interesują się również analizą zakresu, w jakim zmiana klimatu wpływa na przydatność siedlisk, badaniem strategii dążących do zachowania integralności sieci pokarmowych, a także identyfikacją ostoi klimatycznych – obszarów, w których warunki są stabilne lub zmieniają się powoli. W ten sposób starają się znaleźć najlepsze sposoby na ochronę mórz. Co więcej, w ramach projektu prowadzone są również badania nad strategiami odławiania uwzględniającymi zasoby przyrody (ang. nature-inclusive harvesting, NIH) w ramach rybołówstwa i akwakultury. Do tej pory partnerzy projektu stworzyli 39 unikalnych „scenariuszy”, które przedstawiają historyczny i przyszły wpływ zmiany klimatu na gatunki i siedliska ważne z punktu widzenia rozwiązań NBS i NIH. Należą do nich również przykłady skutecznej odbudowy, skutecznej ochrony i strategii zrównoważonych połowów. Wśród osiągnięć projektu FutureMARES należy wymienić między innymi: uzyskanie nowych danych ekologicznych na potrzeby planowania skutecznych NBS, stworzenie szczegółowych przyszłych scenariuszy działania NBS w warunkach zmiany klimatu, analizę wrażliwości gatunków i społeczności na zmianę klimatu oraz opracowanie narzędzi oceny ryzyka klimatycznego, umożliwiających analizę wpływu globalnego ocieplenia na usługi zapewniane społeczeństwu przez różnorodność biologiczną. „Projekt FutureMARES zapewnia oparte na wiedzy naukowej wytyczne dotyczące najlepszych sposobów wdrażania strategii odbudowy siedlisk morskich i sieci morskich obszarów chronionych, zapewniając znaczące korzyści w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i wspierania polityk, takich jak cele unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności czy wniosek w sprawie rozporządzenia o odbudowie zasobów przyrodniczych”, dodaje Peck.
Słowa kluczowe
niebieski dwutlenek węgla, powiązanie ocean-klimat-różnorodność biologiczna, łagodzenie zmiany klimatu i adaptacja do niej, naturalna sekwestracja dwutlenku węgla, usługi ekosystemowe, różnorodność biologiczna mórz, funkcjonowanie ekosystemów, ekologia funkcjonalna, planowanie przestrzenne obszarów morskich, podejście ekosystemowe