Zrozumieć znaczenie efektywności energetycznej
Co jest lepszym rozwiązaniem - inwestycje w rozbudowę infrastruktury w celu zwiększenia podaży energii, czy raczej obniżanie zapotrzebowania na energię przy jednoczesnej optymalizacji kosztów? To utrudnia reagowanie i porównywanie opcji przez decydentów, gdy zwracają uwagę wyłącznie na kwestię oszczędzania energii. Porównanie skutków i założeń różnych strategii oraz programów inwestycyjnych wymaga wzięcia pod uwagę wielu innych czynników społecznych. Zespół projektu MICAT miał na celu stawienie czoła temu wyzwaniu poprzez opracowanie ogólnodostępnego narzędzia dostępnego w Internecie, aby pomóc decydentom na wszystkich szczeblach w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji.
Określanie zróżnicowanych czynników i skutków
„Naszym celem było opracowanie bardziej kompleksowego podejścia do oceny ilościowej i wyceny wielu czynników i skutków realizacji działań mających na celu zwiększanie efektywności energetycznej”, wyjaśnia Barbara Schlomann, koordynatorka projektu MICAT z ramienia Instytutu im. Fraunhofera ds. Badań Systemów i Innowacji w Niemczech. Badacze podzielili analizowane skutki na trzy kategorie, obejmujące skutki społeczne, gospodarcze i środowiskowe. Skutki społeczne mogą na przykład obejmować mniejszą liczbę przypadków astmy, z kolei skutkiem gospodarczym może być powstanie nowych miejsc pracy. Na podstawie tych ustaleń badacze opracowali publicznie dostępne narzędzie MICATool, które pozwala decydentom na wybór szczebla zarządzania (lokalnego, krajowego lub unijnego), obszaru działań, którym są zainteresowani, oraz zmiany strategii. Przykładowo, krajowy operator usług kolejowych może zbadać wpływ zmiany paliwa stosowanego w pociągach. Narzędzie kieruje użytkowników na stronę, która pozwala na obliczenie skutków w trzech kategoriach.
Publiczne narzędzia
Wraz z narzędziem powstały szczegółowa dokumentacja i kompleksowe omówienie. Arkusze informacyjne obejmują zakres poszczególnych skutków, w tym ograniczania zjawiska ubóstwa energetycznego, a także omawiają powiązania z innymi skutkami oraz same wyliczenia. Rezultaty projektu MICAT są obecnie wykorzystywane w kolejnym projekcie nazwanym SEED MICAT. Nowy projekt rozpoczął się w grudniu 2023 roku, a jego celem jest rozwój narzędzia MICATool. „Nowy artykuł 3 zmienionej dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, który stawia efektywność energetyczną na pierwszym miejscu, wymaga uwzględnienia wszystkich korzyści w analizach kosztów i korzyści dotyczących rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej, a także stosowania przejrzystych metod porównywania działań ukierunkowanych na osiągnięcie neutralności klimatycznej, w tym ich szeroko zakrojonych skutków”, zauważa Schlomann. W ramach projektu SEED MICAT badacze poświęcą trzy lata na dalszy rozwój narzędzia, by dostosować je do nowych wymagań. To pozwoli na analizowanie wzajemnie dopełniających się możliwości i opcji mających na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej. „Takie spojrzenie na kwestię efektywności energetycznej z szerszej perspektywy jest niezwykle istotne”, wyjaśnia Schlomann. „Nie wystarczy przyjrzeć się temu zagadnieniu z punktu widzenia kosztów związanych z systemem energetycznym, zwłaszcza w przypadku porównywania dróg dojścia do neutralności klimatycznej opartych na zwiększaniu udziału odnawialnych źródeł energii i dróg opartych na szeroko zakrojonych działaniach mających na celu osiągnięcie większej efektywności energetycznej”. Jak zauważa Schlomann, choć obie te drogi prowadzą do ograniczenia emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczeń, charakteryzują się różnym zapotrzebowaniem na grunty i surowce oraz wpływem na gospodarkę. „Uwzględnienie różnych skutków, obliczanych dzięki rezultatom projektów MICAT i SEED MICAT, może pomóc w zapewnieniu, że efektywność energetyczna i skutki gospodarcze, środowiskowe oraz społeczne działań prowadzących do jej osiągnięcia, będą wyceniane w taki sam sposób, jak inne działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych”, zauważa. „To właśnie tutaj narzędzie MICATool będzie w stanie pomóc decydentom w kompleksowej ocenie skutków i ustaleniu prawdziwej wartości efektywności energetycznej”.
Słowa kluczowe
MICAT, efektywność energetyczna, środowisko, paliwo, klimat, emisje
