Wymiana wiedzy między gminami przyspiesza dekarbonizację
Konsumenci, rządy, przemysł, a nawet firmy są ważnymi uczestnikami publicznej debaty na temat efektywności energetycznej i praktyk niskoemisyjnych. Firmy europejskie dołączyły do tego ruchu stosunkowo szybko. Już w latach 90. Szwajcaria opracowała koncepcję uczących się sieci efektywności energetycznej złożonych z firm z różnych sektorów, które od tego czasu znacznie się rozwinęły i rozszerzyły. W ramach tych sieci około 10-15 firm spotyka się regularnie, aby dzielić się doświadczeniami w zakresie efektywności energetycznej i wyznaczać nowe cele. Inspirując się tym sprawdzonym podejściem, zespół finansowanego przez UE projektu PATH2LC zaadaptował i zastosował je w gminach, tworząc sieci gmin uczących się, w których władze publiczne współpracują w celu obniżenia emisji.
Współpraca gmin w dziedzinie energii i klimatu
„Nadrzędnym celem projektu PATH2LC było wsparcie lokalnych decydentów i władz publicznych w budowie społeczeństwa niskoemisyjnego poprzez wzajemne uczenie się, wymianę doświadczeń między krajami i zwiększone zaangażowanie”, mówi koordynatorka projektu Catrice Christ z IREES – Institute for Resource Efficiency and Energy Strategies. Format sieci gmin uczących się był doskonałym sposobem na osiągnięcie tych celów dzięki szerokim możliwościom organizacji spotkań, wspieraniu wyznaczania celów i zaangażowania oraz wzajemnej motywacji. Ponadto projekt PATH2LC pomagał gminom w zdobyciu kompetencji i umiejętności potrzebnych do wdrożenia środków oszczędzania energii i ochrony klimatu. Budowanie potencjału koncentrowało się na takich zagadnieniach, jak ogrzewanie i chłodzenie, energia w budynkach, energia odnawialna, zaangażowanie interesariuszy i finansowanie.
Szereg nowych środków przynoszących wymierne rezultaty
„Projekt PATH2LC pomógł we wprowadzeniu 115 nowych środków, średnio ponad czterech w każdej gminie. Około 70% z nich było elementami planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) lub planu działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SE(C)AP). Jedną z głównych zalet naszego podejścia jest to, że gminy są wspierane zarówno we wdrażaniu środków w ramach istniejących SE(C)AP, jak i w opracowywaniu długoterminowych planów działania w zakresie transformacji energetycznej”, wyjaśnia Christ. W ciągu trzech lat realizacji projektu działania te pozwoliły zaoszczędzić około 109 gigawatogodzin (GWh) energii, co odpowiada rocznemu zużyciu energii przez około 4500 niemieckich gospodarstw domowych. Łączna kwota zainwestowana w zrównoważoną energię wyniosła 20,9 mln euro. Christ dodaje: „Wyniki naszych działań sugerują także, że istnieje niewykorzystany potencjał dalszych oszczędności. Sektor ogrzewania i chłodzenia ma największy udział, jeśli chodzi o zużycie energii w Europie. Wdrażanie energooszczędnych technologii, optymalizacja systemów ogrzewania i chłodzenia oraz analiza alternatywnych źródeł energii odnawialnej stanowią obiecujące rozwiązania tego problemu”.
Sieci gmin uczących się pokazują, jak odnieść sukces
Sieci gmin uczących się okazują się skutecznym sposobem na przyspieszenie transformacji energetycznej. Uczestniczące gminy skorzystały na wymianie doświadczeń, ponieważ większość z nich boryka się z podobnymi wyzwaniami, i uzyskały wsparcie we wdrażaniu części swoich SE(C)AP. Christ zauważa ponadto, że „najciekawszym aspektem projektu było ogromne zaangażowanie i stworzenie społeczności podobnie myślących, entuzjastycznie nastawionych ludzi. Miała ona ogromną siłę i dynamizm. Uzmysłowiliśmy sobie, że koordynacja i współpraca – synchronizacja wysiłków różnych zespołów w dążeniu do wspólnych celów – są często równie ważne, jeśli nie ważniejsze, co same rozwiązania techniczne”. Ta dynamika zainspirowała uczestniczącą sieć francuską do zorganizowania „biennale” wydarzeń prezentujących lokalne historie sukcesu, aby zachęcać do zmiany zachowań i konkretnego wdrażania środków SE(C)AP. Pierwsze pięć sieci gmin uczących się w Europie pokazało nam wszystkim, w jaki sposób gminy w danym kraju mogą współpracować na rzecz zrównoważonej przyszłości.
Słowa kluczowe
PATH2LC, energia, sieci społeczności uczących się, efektywność energetyczna, transformacja energetyczna, SE(C)AP, energia i klimat, partnerskie uczenie się, energia odnawialna, sieci efektywności energetycznej
