Nowe implanty nadzieją dla pacjentów z chorobą zwyrodnieniową małych stawów

Opracowano prototyp samosmarującego, minimalnie inwazyjnego implantu do leczenia choroby zwyrodnieniowej małych stawów. Pewnego dnia może dać nowe życie milionom pacjentów.

Zdrowie

Częstość występowania choroby zwyrodnieniowej małych stawów w dłoniach i stopach rośnie częściowo z powodu starzenia się naszej populacji. Młodzi dorośli stają się również coraz bardziej narażeni na chorobę zwyrodnieniową stawów palców w wyniku długotrwałego korzystania z komputerów i innych urządzeń elektronicznych. „Potrzebujemy rąk do wykonywania podstawowych codziennych czynności, takich jak otwieranie drzwi, chwytanie przedmiotów czy noszenie toreb” — mówi koordynator projektu APRICOT Martin Browne z Uniwersytetu w Southampton w Wielkiej Brytanii. „Dlatego tak ważne jest, aby to wyczerpujące schorzenie było skutecznie leczone”.

Ulepszenie obecnych procedur implantacji

Browne zauważa, że choroba zwyrodnieniowa stawów palców jest zwykle leczona w pierwszej kolejności środkami przeciwbólowymi i lekami. Gdy dalsze korzystanie z palców staje się niemożliwe, chirurg albo zespala kości w jednej pozycji, aby zatrzymać ich ruch, albo wszczepia kosztowny implant zastępujący staw, co przywróci jego ruchomość. „Operacje te wymagają usunięcia dużej ilości kości i tkanki oraz od 10 do 12 tygodni rehabilitacji” — dodaje Browne. „Nawet dwa na pięć implantów zawodzi w ciągu 10 lat”. Konsorcjum stojące za projektem APRICOT skupiło się zatem na ulepszeniu obecnych procedur implantacji. „Naszym celem było opracowanie ultracienkiego, minimalnie inwazyjnego implantu, który nie wymaga poświęcania tkanek i może być wykorzystany w leczeniu szerokiej populacji pacjentów” — wyjaśnia Browne. „Mieliśmy także nadzieję, że niewielki rozmiar implantu pozwoli na przywrócenie naturalnej ruchomości stawu i skróci czas rehabilitacji pooperacyjnej”.

Przełomowa technologia od pomysłu do rzeczywistości

Dzięki szerokiemu konsorcjum partnerów w ramach projektu udało się przenieść tę przełomową technologię z koncepcji do rzeczywistości. Każdy z partnerów skupił się na innych aspektach projektowania i rozwoju, a także testach obliczeniowych i fizycznych, smarowaniu i obróbce powierzchni oraz mocowaniu implantów. Przeprowadzono również ocenę biokompatybilności, a także wyprodukowano implant. „Każdy element miał kluczowe znaczenie dla stworzenia tego urządzenia” — mówi Browne. „Musieliśmy upewnić się, że ma odpowiedni rozmiar, że porusza się jak naturalny staw i że pozostaje na swoim miejscu”. Następnie zespół przeprowadził próby implantacji na zwłokach w Holandii i Wielkiej Brytanii. Browne dodaje, że nieoczekiwanym rezultatem był szybki czas operacji. Od pierwszego nacięcia do zamknięcia rany po implantacji mija mniej niż 10 minut.

Przejście do pierwszych badań klinicznych z udziałem ludzi

Konsorcjum poszukuje obecnie dalszych funduszy w celu rozwoju urządzenia do pierwszego badania klinicznego z udziałem ludzi. Pomoże to potwierdzić korzyści płynące ze stosowania urządzenia u żywych pacjentów. W ramach projektu udało się również rzucić nowe światło na stosunkowo niedoceniany obszar potrzeb klinicznych. Browne uważa, że choroba zwyrodnieniowa małych stawów nie cieszy się takim samym zainteresowaniem badawczym, jak w przypadku większych stawów, takich jak biodro czy kolano. Co więcej, potencjalne zastosowania niekoniecznie ograniczają się do stawów palców — technologię można by wykorzystać w wielu małych stawach w ciele. „Najbardziej satysfakcjonującym aspektem pracy będzie obserwowanie pozytywnej reakcji pacjentów i tego, jak urządzenie zmienia ich życie” — zauważa Browne. „Wierzymy, że technologia ta stanowi przełomową zmianę w sposobie leczenia choroby zwyrodnieniowej małych stawów, a naszym celem jest przyjęcie jej w praktyce klinicznej”.