Methoden om kwetsbare migrantenjongeren te helpen integreren
De overgang naar volwassenheid kan een lastige tijd zijn. Leren op eigen benen te staan, een carrière beginnen of een vervolgopleiding volgen kan stressvol zijn, vooral als je geen ondersteunend netwerk hebt. Met name voor jonge migranten die van buiten de EU naar Europa komen, kan deze levensperiode een bijzondere uitdaging vormen. “We hadden de indruk dat de ervaringen en kwetsbaarheden van deze migrantengroep van 18 tot 29 jaar te weinig worden onderzocht en zelden aan bod komen in nationaal en internationaal beleid”, vertelt Birte Nienaber, coördinator van het door de EU gefinancierde project MIMY en werkzaam aan de Universiteit van Luxemburg.
Kwetsbaarheden van jonge migranten onderzoeken
Een belangrijk doel van MIMY was om jonge migranten uit landen buiten de EU zelf hun kwetsbaarheden te laten bepalen. “Om te beginnen bedachten we het nieuwe concept vloeiende integratie”, legt ze uit. “In de academische wereld is integratie een omstreden term, maar tegelijkertijd wilden we hierbij beleidsmakers betrekken die bekend zijn met deze term. We gebruikten ‘vloeiende integratie’ om te benadrukken dat niet alleen de migrant moet integreren, maar dat de samenleving net zo goed een rol speelt en dat dit een doorlopend dynamisch proces is.” Het consortium analyseerde vervolgens kwantitatieve gegevens en integratiebeleid in heel Europa om zo terugkerende kwesties te identificeren, zoals het belang van onderwijs. “We verzamelden gegevens uit twee casestudies in negen Europese landen”, vertelt Nienaber. “We namen bijna 1 200 interviews af, organiseerden 80 focusgroepen en zetten jonge migranten in als peeronderzoekers.”
Erkenning dat iedereen anders is
Een van de belangrijkste resultaten van het onderzoek was dat beleidsmakers beter rekening moeten houden met de verschillen tussen jonge migranten. Wat voor de ene persoon of groep wel werkt, werkt voor een ander misschien niet. Daarnaast werden genuanceerde verschillen vastgesteld in de ervaringen van jonge migranten in stedelijke en plattelandsomgevingen. Hoewel kleinere, vertrouwdere netwerken in minder bevolkte gebieden sommige migranten kunnen helpen om moeilijkheden te overwinnen, kunnen anderen zich juist meer geïsoleerd voelen en het gevoel hebben dat ze minder kansen krijgen. Uit de casestudies en getuigenissen bleek dat veel migranten zich niet volledig gesteund voelden en op sommige momenten zelfs discriminatie ervoeren. Hierdoor werden ze belemmerd in het volledig ontwikkelen van hun vaardigheden, wat weer leidde tot andere kwetsbaarheden (zoals geestelijke gezondheid of financiële problemen). Daarnaast voelden veel jonge migranten zich onvoldoende gesteund bij het leren van de taal.
Richtlijnen en hulpmiddelen voor ondersteuning
Op basis van deze bevindingen zijn vanuit het project richtlijnen, beleidsaanbevelingen en een handboek met best practices voor beleidsmakers, academici en ngo’s ontwikkeld. “We wilden dat ons project ook op de bredere samenleving impact zou hebben”, zegt Nienaber. “Er moet meer inzicht komen in de diversiteit van jonge migranten en ze moeten de ruimte krijgen om zich te uiten en zichzelf te ontwikkelen.” Het is aangetoond dat het aanbieden van werkervaring, naast lessen Engels, wiskunde en IT, studenten helpt bij het krijgen van een baan. Zelfs na het aanvangen van een beroepsopleiding dient voortdurend ondersteuning en begeleiding te worden gegeven om een succesvolle integratie op de arbeidsmarkt te garanderen. Via het project werden ook beleidsmakers en jonge migranten met elkaar in contact gebracht, met positieve resultaten. Nienaber en haar collega’s hopen dat deze bijeenkomsten worden voortgezet en dat beleidsmakers uit eerste hand kunnen leren wat de behoeften zijn van een diverse groep jongeren, van wie de talenten en het potentieel vaak nog niet volledig worden benut.
Keywords
MIMY, migrant, integratie, leren, jeugd, geestelijke gezondheid, talen
