Co służby ratunkowe powinny wiedzieć o wykorzystywaniu seksualnym dzieci
Rozwój internetu doprowadził do gwałtownego wzrostu liczby przypadków wykorzystywania seksualnego dzieci online oraz wzrostu liczby materiałów pornograficznych. Aby podjąć szybkie działania w najlepszym interesie potencjalnych nieletnich ofiar wykorzystywania seksualnego, policjanci muszą posiadać niezbędne umiejętności i odbyć stosowne szkolenia. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu GRACE opublikowano zestaw wytycznych mających pomóc służbom ratunkowym. Dokument ten jest wynikiem współpracy nawiązanej w ramach projektu GRACE między specjalistami ds. problemów wykorzystywania seksualnego dzieci z Europejskiego Centrum ds. Cyberprzestępczości Europolu i Europejskiej Grupy ds. Szkolenia i Edukacji w zakresie Cyberprzestępczości (ECTEG). Wytyczne mają dwie wersje: wersję publiczną oraz wersję zastrzeżoną, która zostanie osadzona w projekcie eFIRST grupy ECTEG, będącym narzędziem e-learningowym dla służb ratunkowych, skupiającym się na podstawowych zagadnieniach informatyki śledczej i cyberprzestępczości. Newsletter zamieszczony na stronie internetowej projektu krótko opisuje cel i znaczenie wytycznych. „Wytyczne umożliwią służbom ratunkowym skuteczne radzenie sobie z delikatnymi sytuacjami, które zazwyczaj występują w najbliższym otoczeniu ofiary, takim jak jej dom czy szkoła; są one często ukryte przed oczami społeczeństwa. Wytyczne przygotowano w sposób obejmujący ujednolicone standardy, które funkcjonariusze ci mogą wykorzystać w swojej codziennej pracy, wyposażając ich tym samym w istotne informacje na temat tego, jak najlepiej zareagować, gdyby natknęli się na dziecko, co do którego istnieje podejrzenie, że jest ofiarą wykorzystywania seksualnego”.
Podstawowy problem
Publiczny dokument otwiera lista kluczowych pojęć, które funkcjonariusze powinni znać. W dalszej części umieszczono informacje na temat praw ofiar. Podkreślona została zasada przewodnia: „We wszystkich czynnościach wykonywanych przez służby ratunkowe należy kierować się przede wszystkim dobrem dziecka, zwłaszcza jeśli jest ono ofiarą nadużycia i wykorzystywania seksualnego”. Podkreśla się również fakt, że każda ofiara nadużycia seksualnego lub wykorzystania seksualnego zachowuje się inaczej, co może spowodować, że nieprzeszkoleni funkcjonariusze będą wątpić, że jakakolwiek przemoc seksualna mogła mieć miejsce. W wytycznych przedstawiono cztery możliwe sytuacje, z którymi mogą spotkać się służby ratunkowe. Pierwszy scenariusz zakłada, że nadużycie lub wykorzystanie zostaje bezpośrednio ujawnione przez dziecko. W drugim scenariuszu jest to bezpośrednio zgłaszane przez inną osobę po ujawnieniu takiego faktu przez dziecko. Trzeci scenariusz zakłada, że ktoś ujawnia nadużycia seksualne wobec dzieci i ich wykorzystywanie, które miały miejsce w przeszłości. W czwartym scenariuszu służby ratunkowe podejrzewają, że dziecko było wykorzystywane seksualnie lub dowiadują się o takim przypadku pośrednio. Rozdział zatytułowany „5 F W TRAUMIE” obejmuje ważne informacje na temat pięciu różnych automatycznych i instynktownych reakcji na strach i traumę wynikające z napaści seksualnej. Są to: walka (ang. fight) – stawianie oporu napastnikowi poprzez walkę fizyczną lub werbalną; ucieczka (ang. flight) – ratowanie się ucieczką, wycofywanie się lub ukrywanie; zamrożenie (ang. freeze) – bycie nieruchomym i cichym, w stanie napięcia, w pobliżu napastnika; omdlenie (ang. flop) – kiedy ciało odpręża się i wiotczeje w ramach automatycznej reakcji na doświadczany ból fizyczny; oraz przyjaciel (ang. friend) – proszenie napastnika o pomoc lub próba „zaprzyjaźnienia się” z nim w celu zbycia go, udobruchania lub negocjacji z nim. Autorzy podkreślają, że zamrożenie lub próba zaprzyjaźnienia się z napastnikiem nie są w żadnym wypadku zgodą, a raczej mechanizmem przetrwania. Projekt GRACE (Global Response Against Child Exploitation) jest koordynowany przez hiszpański ośrodek badawczy Vicomtech specjalizujący się w technologiach cyfrowych. Realizacja projektu dobiegnie końca w październiku 2023 roku. Więcej informacji: strona projektu GRACE
Słowa kluczowe
GRACE, dziecko, nadużycie seksualne, służby ratunkowe, napastnik, wykorzystywanie seksualne, wykorzystywanie, ofiara
