Prognozowanie rozwoju biogospodarki w Europie Środkowej
Zielony Ład zakłada, że do 2050 roku Europa stanie się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem. Aby osiągnąć ten cel, państwa muszą przyjąć jasne i spójne systemowe podejście do transformacji. W związku z tym zespół projektu Central-Eastern European Initiative for Knowledge-based Agriculture, Aquaculture and Forestry in the Bioeconomy (BIOEAST) wspiera rozwój biogospodarek o obiegu zamkniętym w krajach EŚW poprzez opracowanie wspólnych strategicznych ram badań i innowacji. Uczestnicy projektu planują do 2030 roku doprowadzić do powstania zrównoważonych, opartych na wiedzy i współpracy gospodarek o obiegu zamkniętym, które będą wspierać wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu oraz utworzą nowe miejsca pracy podnoszące wartość dodaną, szczególnie na obszarach wiejskich. Dzięki wsparciu z finansowanego przez UE projektu BIOEASTsUP zespół opublikował ostatnio specjalny raport, w którym przedstawił propozycje reform zorientowanych na rozwój biogospodarek w krajach EŚW. Raport miał na celu wsparcie krajowych decydentów politycznych i rozpoznanie konkretnych wyzwań, z którymi mierzyć się mogą makroregiony. Raport opiera się na prognozach opracowanych w 2020 i 2021 roku, które miały pomóc krajom EŚW biorącym udział w projekcie BIOEAST w wyborze opłacalnych strategii rozwoju zrównoważonych biogospodarek w latach 2030–2050. W ramach tego działania przeprowadzono dwie edycje wirtualnych warsztatów w Czechach, Estonii, Chorwacji, Polsce, Słowenii, Słowacji i na Węgrzech, w których udział wzięło ponad 250 uczestników. Zainteresowane strony wspólnie omawiały kwestie technologiczne, ekonomiczne, społeczne i środowiskowe związane z biogospodarką. Ich opinie zostały następnie zebrane i wykorzystane do opracowania czterech scenariuszy rozwoju biogospodarki.
Scenariusze
Rozpoznano następujące cztery scenariusze: w pełni rozwijająca się biogospodarka o obiegu zamkniętym, biogospodarka liniowa z pewnymi elementami stosowanego dotychczas podejścia, tradycyjna gospodarka oparta na paliwach kopalnych oraz niedochodowa biogospodarka o obiegu zamkniętym. Jak czytamy w raporcie, scenariusze następnie porównano w oparciu o ich wyniki w zakresie technologii i innowacji, uwzględnienia kwestii środowiskowych, włączenia społecznego, skutków gospodarczych i wpływu na odporność. Przeanalizowano je również pod względem zrównoważenia i wykonalności, a także zbadano ich wpływ na cztery dodatkowe aspekty: zasoby naturalne, systemy żywnościowe, dekarbonizację i zarządzanie. Z raportu wynika, że rozwój zrównoważonej biogospodarki wymaga wprowadzenia wielopoziomowych zasad zarządzania w regionie objętym projektem BIOEAST. „Ze względu na złożoność zrównoważonej biogospodarki zaangażowanie jak największej liczby zainteresowanych stron ma kluczowe znaczenie. Decydenci polityczni na wszystkich szczeblach muszą kierować zmianami z pomocą naukowców, aby zagwarantować, że wkład zainteresowanych stron zostanie uwzględniony, a polityka kształtowana będzie w oparciu o dowody naukowe”, piszą autorzy badania. Jednak bez współpracy kraje EŚW nie będą w stanie wprowadzić u siebie skutecznej biogospodarki. „Oprócz konwencjonalnej sieci zarządzania publicznego niezbędne jest również zarządzanie w obrębie całej sieci. Agencje ochrony środowiska i dyrekcje lasów państwowych mogą wspomóc przejście na biogospodarkę o obiegu zamkniętym poprzez umocnienie swojej roli jako podmiotów współpracujących z ogółem społeczeństwa i rządem. Przedsiębiorstwa zaś odpowiadają za wdrożenie przełomowych technologii i innych rozwiązań biotechnologicznych na biorynkach”, podsumowują autorzy. Realizacja trzyletniego projektu BIOEASTsUP (Advancing Sustainable Circular Bioeconomy in Central and Eastern European countries: BIOEASTsUP) zakończy się we wrześniu 2022 roku. Więcej informacji: strona projektu BIOEASTsUP
Słowa kluczowe
BIOEASTsUP, gospodarka o obiegu zamkniętym, biogospodarka, Europa Środkowa i Wschodnia, EŚW, BIOEAST, oparta na zasobach biologicznych
